ANAL FİSSUR

Anal Fissur Nedir?
Anus (makat) ya da anal kanal ( makat yolu; buyuk abdestin gectiği son kanal) ic yuzeyini doşeyen dokuda (epitel) ceşitli nedenler ile oluşan, ağrı ve kanama ile kendini gosteren catlak şeklinde yaraya verilen isimdir.
Anal kanalda buyukabdesti kacırmamızı onleyen, kişiden kişiye değişen belirli bir basınc mevcuttur. Gunumuzde fissur oluştuktan sonra bu bolgenin olması gerekenden daha fazla basınca maruz kalması anal fissurun iyileşmesini zorlaştırdığı duşunulmektedir.

Neden Anal Fissur Oluşur?

Bir defada sert ve hacimli buyukabdest sırasında
Kabızlık ve aşırı ıkınma ile
Uzamış ishallerde
İnflamatuvar barsak hastalıkları seyri sırasında (ulseratif kolit, Crohn hastalığı)
Daha az sıklıkta; anal kanser, AİDS, anal sex, tuberkuloz, anuse yonelik travma(yabancı cisim sokma, şiddetli kaşıntı)


Anal Fissur Hangi Yakınmalara Neden Olur;

Makattan kanama (buyukabdeste karışmış ya da tuvalet kağıdına bulaşan)
Yırtılma hissi veren ağrı (dışkılama sırasında ya da hemen sonrasında)
Makat etrafında kaşıntı hissi
Makatta yırtığın ele gelmesi, ele gelen şişlik hissi
İdrar yaparken, oksurme sırasında makatta ağrı

Kimler Anal Fissur İcin Risk Taşır?

Anal fissur herkeste ve her yaşta gorulebilir. Ancak yaşın artmasıyla gorulme sıklığı azalır. Kronik kabızlık, doğum, bebeklik, anal fissur geciren hastalar ve Crohn ’s hastalığı olanlar ozellikle risk altındadırlar.

Anal Fissur Tanısı Nasıl Konur?

Anal fissuru duşunduren yakınmaları olan hastalarda makat bolgesinin gorerek yapılan muayenesinde kolaylıkla tanınabilir. Ağrılı olabileceğinden parmakla rektal muayene yapılamayabilir. Ancak anal fissur yakınmaları ile beraber inflamatuvar barsak hastalığı duşunduren bulgular var ise kolonoskopik muayene gerekebilir.

Anal Fissur Nasıl Tedavi Edilir?

Anal fissur oluştuğunda (Akut anal fissur) oncelikle konservatif (koruyucu) yaklaşımlar ile tedavi edilmeye calışılır. Tum konservatif yaklaşımlara ve 6-8 hafta gecmesine rağmen anal fissurde iyileşme olmazsa kronik anal fissur halini alır. Kronik anal fissur teavisinde ise medikal (ilac ile tedavi) ve cerrahi tedavi secenekleri vardır.

Konservatif tedavi; Anal fissur tedavisinin ilk basamağı uygun diyet ve kişisel hijyendir. Katı dışkılama anal fissurun gelişme ve devamı ile birlikte olduğundan dolayı, yeterli su ve lif alımının sağlanması ilk basamak tedavisinin başlıca unsurudur. Konsertif yaklaşım ile anal kanaldaki artmış basıncı azaltmak ve dışkının daha yumuşak cıkmasını sağlamak icin alınacak onlemler;
Dışkı yumuşatıcı olemler ( yeterli sıvı ile beraber bol lifli gıda amak, dışkı yumuşatıcı ilaclar)
Kafein iceren urunlerden kacınmak
Sıcak su oturma banyosu ( 10-20 dk ve gunde birkac defa)
Malat temizliği sırasında travmaya neden olmamak
Tuvalette uzun sure oturmadan ve şiddetli ıkınmadan buyukabdest yapmak şeklinde sıralanabilir.


Medikal (ilacla) tedavi; Yukarıda bahsedilen konservatif tedavi yaklaşımları ile akut anal fissurlerin yaklaşık %80 ’i iyileşir. İyileşme olmaz ise anal kanal basıncını duşurmek icin bazı ilaclar kullanılmaktadır. Bu ilaclar ongorulen fissur oluşum mekanizmaları esasına gore anal kanal basıncının duşmesini sağlarlar ve bu yontemi onerenler, cerrahinin yol actığı kalıcı kas hasarı dezavantajı olmaksızın anal istirahat basıncını azaltıcı aynı yararlı etkilerin bu tedavide de olduğunu savunmaktadır. Bu tedavideki amac, akut veya kronik fissurun iyileşmesini sağlamak icin yeterince uzun sure normal duzeyde olan anal kanal basıncı sağlamaktır. Hem ağızdan alınan hem de krem şeklinde ilaclar kullanılmaktadır. Ancak daha coklukla daha az yan etki ile artan iyileşme oranları sağlayan krem ve pomadlar tercih edilmektedir. Medikal tedavide kullanılan bazı ilaclar şunlardır;
Topikal kas gevşetici ilaclar ( krem ya da pomad şeklinde)
Nitrogliserinli kremler; Ağız yoluyla ya da krem şeklide olabilir
Kalsiyum kanal blokorleri; Ağız yoluyla ya da krem şeklide olabilir
Botox enjeksiyonu; anal kanal etrafındaki kası gecici felc ederek basınc duşer



Cerrahi tedavi; Konservatif yaklaşımlar ve medikal tedavi ile anal fissurun iyileşmediği hastalarda diğer bir tadavi seceneği cerrahi tedavidir. Cerrahi tedavide anal kanal etrafını saran, spazma uğrayarak anal kanal basıncında yukselmeye neden olan kasın bir bolumunun kesilerek basıncın duşurlmesi ve iyileşmenin hızlanması temeline dayanır. Cerrahi tedavi sonrasında genellikle hastalar aynı gun evine gonderilebilmekte ya da bir gece hastanede kalabilmektedir.


Anal Fissur Oluşması ve /veya Tekrarlaması Nasıl Onlenir?

Yaşam tarzında yapılan bazı değişiklikler ile fissur iyileşmesi hızlandırılabilir ya da fissur oluşması onlenebilir.

Bunlar;

Diyet ile lifli gıda alımı; Diyette gunluk yaklaşık 25-30 gr lif olması buyukabdesti yumuşatır ve fissur iyileşmesini hızlandırır. Lifli gıda alımı icin diyetle daha fazla meyve, sebze, hububat urunleri ve kuruyemişler alınarak sağlanabilir.

Yeterli su alımı; Gunluk lif alımına ek olarak yeri kadar sıvı alınması buyukabdestin yumuşak olmasına ve kabızlığın onlenmesine yardımcı olur. Gun icerisinde nadiren sususyorsanız, idrar renginiz acık sarı ya da renksiz ise muhtemelen yeterli su alaldığınızı gosterir.

Duzenli egzersiz; Gunluk olarak ortalama 30 yapılan hafif egzesizler (yuruyuş gibi) barsak hareketlerini duzenler, tum vucutta kan akımını hızlandırır ve bu sayede fissur iyileşmesine yardımcı olur.

Tuvalet alışkanlığını duzenlemek; Tuvalette uzun sure oturmamak, şiddetli ıkınmamak ve makat bolgesini daima kuru tutmak fissur oluşumunu azaltabilir.