Gozluk gosterir, ama gozu de bozar. Beceriksizce verilen gozluk şaşılığı artırır, gozluğe bağımlı kılar, numarayı artırır, daha yuksek numara ile gormeye neden olur. Gozluk vermedeki puf noktaların iyi değerlendirilmesi gerekir. Burada yanlış gozlukle değil doğru verdiklerine inanılan gozluklerle gozlerin bozulmalarını anlatacağız.
Biri gozluk recetesi getirince: Gunun gecirmiştir, alamamıştır. Yeni tarihle yazmamı ister ama yazmamak icin diretirim, yeniden muayene ederim, hasta yok ve ben de hatıra bunalım yazmak zorunda kalırsam uzulurum. Benim gozluk vermedeki kriterlerim ve uygulamalarım cok farklı…
Olayı kavramak: Doktorunuz olayı “Gozluk yazıp gondermek” gibi basit duşunuyorsa başka doktora gitmelisiniz. Coğu yurt dışı yayınlarda “Doktoru secmek” yayının başına konmuştur. Hastaya ayrılan zamanın az olduğu ulkemizde coğu gozlukler yanlıştır, hedefsizdir, sadece “Gozun onune konulan cam” durumundadır. Hani vezir de rezil de anlatımı var ya, burada da gecerlidir. Gozlukle rezil olmamak icin doktoru secmeye ozen gostermelisiniz.
Gozu gozlukle bozmak: En tipik orneği hipermetroptur. Hipermetropta goz numarasını ne kadar yuksek tutarsanız goruntu sağa sola bakışlarda o kadar zıt yone gider, cocuğu rahatsız eder. Yuksek gozluk iri gosterir. Buyutecle bakıyor gibidir. Artı gozluklerde yakın/uzak, dinlenme, bulanıklaşma noktası gibi ozellikler vardır. Gozluksuz gorme, gozluğe bağımlı kılmama ve şaşılığı kontrol altında tutma yonunden goz doktoruna cok ozel gorevler duşmektedir.




Gozluk tedavi etmez: Gozluk baston gibidir, hastalık devam eder ama yururken size destek sağlar. Meşhur soz: “Bastonu alma, bastona kalma.” Siz gozu tedavi ettirmelisiniz. Gozluğu cıkardığınız zaman yine gormezsiniz. Demek ki gozunuz gozlukle tedavi olmuyor.
Boş yere gozluk kullananlar: Artı gozluk kullananların coğu gozluksuz gorebilirdi. Sadece yuksek numaralarda yakında gozluk gerekebilirdi. +7.0 numaraya kadar artı gozluksuz gorebilir ama ozel uygulamalardan sonra… Hastaya gozluk vererek eziyet etmemeli, gozluksuz gostermelidir.
Gozu gozlukle tembelleştirmek: Hipermetrop en onemli goz tembelliği nedenidir. Numara arttıkca tembelleşme riski daha da artar. Hipermetrop ’ da daha duşuk gozluk numarası ile gorme sağlanması gozde tembelleşme olasılığını ortadan kaldırır veya en aza indirir. Cunku yapılan tedavi gozun fonksiyonlarını işler halde tutmayı sağlamaktadır ve tembelleşeme nedenleri ortadan kalkmaktadır.
Gozluk gozu nasıl tembelleştirir? Bu iş cok kolay;
*Goz gormeli siz gozlukle gorurseniz goz fonksiyonları giderek zayıflar.
*Bulanıklaşma noktasından ilerisi bulanık gosterir. Şaşılığı baskı altına almak icin ilaclı olcumun tamamını vermek az ve netsiz gormek demektir, gozu tembelleştirirsiniz, şaşılık tedavisini uzatırsınız.
*Hipermetrop kalın cam demektir, duşuk numara ile gormeyi sağlamadıkca cam kalındır, yanılgılar, yansımalar gozu bozar, tembelleştirir.
*Aberasyonu gidermeyen doktor: Gozluk camındaki yanılgılardan doğan kalitesiz gormedir. Sferik ve astigmatik aberasyon gorme kalitesini bozar, şaşılığı artırır. Cam kalınlaştıkca gozde tembelleşme riski de artar. Goz hekimi duşuk numara ile gorme ve astigmatı giderme egzersizlerine başlamalıydı.
Cocuk gozluk takmadan duramıyor: Hatalı gozluklerde bile cocuk onceleri direnir, sonra goz uyum sağlar. Devamlı gozluk kullandırılarak gozdeki fonksiyonlar koreltilir. Anne de seviniyor, cocuk gozluğe alıştı, uyum sağladı diye… Bilmiyor ki cocuk gozluğe bağımlı oldu.
Gozluğe bağımlılık: Gozluk recetesi vermede puf noktalarını bilmeyen, gozluk vermeye ozen gostermeyen bir goz doktoru hastasını gozluğe bağımlı kılar ve hasta gozluk takmadan duramaz. Burada goz fonksiyonlarını gozluk ustlenmektedir.




Hipermetropta ozel noktalar:
Uzak /yakın noktası: Bir metni alın okuyabildiğiniz kadar uzağa goturun burası sizin uzak noktanızdır. Okuyabildiğiniz kadar yakına goturun burası sizin yakın noktanızdır. Hipermetrop bir hastada da egzersizle bu uzak ve yakın noktaları normal bir kişideki yakın uzak noktalarına eşitlemeniz gerekmektedir.
Bulanıklaşma noktası:+5.00 ilaclı olcumu olan bir kişide goz numarası artırılarak bulanıklaştığı nokta bulunur ve bu numaradan bir oncesi gozluk olarak yazılır. Fazlası gormeyi bozar. Orneğin +3.50 de bulanık goruyorsa +3.00 verilir, burası bulanıklaşma noktasıdır.
*Bulanıklaşma noktasından fazlası netsiz gormedir.
*Bulanıklaşma noktasının uygulamalarla azaltılması uzakta gozluksuz gormek demektir. Bu da gozlukle değil egzersizle sağlanır.
*Bulanıklaşma noktasının ilaclı muayeneye yaklaşması doktorun ayıbıdır, hasta gozluğe bağımlı kalmıştır.
Dinlenme noktası: Bir metni eline alınca uzak ve yakın arasında en net ve rahat gorduğu noktadır. Kişiye gore değişir. Hipermetropta cok ileridedir. Egzersizle uzaktaki dinlenme noktasını normal kişi dinlenme noktasına getiren doktor hastanın uzakta gozluk takmasını ortadan kaldırır. (İyi doktor, kotu doktor meselesi..) Uzağı gozluksuz gormek icin goz doktorunuz hipermetropta cok ilerde olan dinlenme noktasını egzersizle normal kişinin dinlenme noktasına eşitlemelidir. Aksi halde hasta gozluğe bağımlı olur omur boyu uzakta da gozluk takar.
Konverjansı korumak: Yakına bakarken her iki noktada gozleri toplama gozun konverjans fonksiyonudur. Hipermetropta gozluk verme kurallarına uyulmazsa konverjans bozulur, gozler yeterince aynı noktada toplanamaz. Fazla bozulmalarda parmak 40 cm.den goze yaklaştırılırken gozun biri tam merkeze gelmez veya gecikerek gelir. Hipermetrop bir gozluğu yuksek vermek konverjans yetmezliğine sokar.
Sağlam gozu dışa itmek: İce şaşılıkta ilaclı muayenenin tamamı verilerek gozlerin dışa itmesi sağlanır. Bir sure sonra sağlam goz de dışa kaymaya başlar. Yani bozuğu duzeltirken sağlamı da bozmaktasınız. Bu gozluğe dayalı şaşılık tedavisinin zararlarından biridir.
Her iki gozu kullandırmamak: Farklı gozluk numarası, goz fonksiyonlarını farklı gelişmesine neden olur. Goz hekimi mutlaka goz fonksiyonlarını eşitlemek zorundadır. Astigmat ve goz tembelliği varsa gidermelidir. Bunlar yapılmazsa hasta iyi goren, az numaralı, az astigmatlı gozunu kullanır. Tek goz net gormez.
Goz tonusunu bozmak: Tonus gozlerin canlı, kasların zinde durumudur. Zıttı gevşekliktir, insanın kendini bırakmasıdır, kaslarını hareketsiz sıfır pozisyonda tutmasıdır. Gozun bir an baka kalması, uyumsuzluğu, odaklamama durumu olarak duşunebilirsiniz. Tonusun fazlalığını da sinirlenip kasılan adama benzetebilirsiniz. Verilen hipermetrop gozluk goz tonusunu olumlu veya olumsuz yonde bozmamalıdır. Bu hipermetrop gozluk verme kurallarını uygulayarak sağlanır.
Odaklamayı bozmak: Hipermetrop ’u yuksek tutarsanız odaklama da bozulur.Odaklama net gormeyi sağlar. Bu hapishanede volta atan adamı koşeye sıkıştırmak, hareketsiz bırakmaya benzer. Gidip gelemez, isyan eder. Odaklamayı ne kadar guclu tutarsanız gorme o kadar nettir ve daha duşuk numara ile gorur.
Uyumu bozmak: Hipermetropta uyum yetersizliği gelişir gozler dışa kayar. Ozellikle bebekler gorme zahmetine girmez, uyumu yeterince kullanmaz. Bu gozde tembelleşmeye neden olur. Hipermetropta uyum guclenir, ice şaşılık gelişir. Bebeğin uyum yapma zahmetine girmemesi gozde tembelleşmeye neden olurken beynin devamlı uyum yap uyarısı uyumu guclendirir, ice şaşılığı doğurur. Gozluk verme kurallarına uymak ve odaklamayı guclendirmek normal uyum icin cozumdur.

​



İlaclı muayenenin tamamını vermek: Goz hekimin hatasıdır, goz tembel veya şaşı diye numarayı yuksek tutmaktadır. Bulanıklaşma noktasından fazlası zaten gormeyi bozar. Şaşılığı baskı altına alırken sağlam gozu de dışa kaydırır. Goz fonksiyonlarını gozluk ustlenir ve cocuğu gozluğe bağımlı kılar.
Goruntuyu gozlukle bozmak: Gozluk gosterir, net gosterir. Puf noktalar bilinmezse artı gozluk iri gosterir, goruntu goz hareketleri ile ters tarafa gider hastayı rahatsız eder. Kenarlarda ucuşma, yansıma ve goruntu oynamaları olur. Duşuk numaralı gozluk uygulamasını bilen bir goz doktoru hastanın bu sıkıntılarını giderecektir. psikolojik yonden de rahatsızlık verir.
Goruntunun ters gidişi: Goruntunun ters yonde gidişi hipermetropta buyuk sıkıntı kaynağıdır. Gozunu sağa sola dondurunce prizmatik etki nedeniyle goruntu ters yone gider. Bu hasta icin oldukca rahatsızlık nedenidir.
*Numara arttıkca ve astigmat varsa bu sıkıntı daha fazladır.
*İce şaşılıkta artma ve prizmatik etkiye neden olur.
Gozluk vermek bir sanattır, burada goz doktoru sanat gosterisi yapmak zorundadır. Duşuk numara ile gostermek, gozluksuz gostermek, egzersizle astigmatı gidermek, egzersizle şaşılığı gidermek…
Kalın cirkin gozluk: Bunun mimari maalesef goz doktorudur. Hastasını kalın cirkin gozluğe mahkum etmiştir. Hipermetropta oldukca onemlidir. Artı gozluk gozu iri gosterir. Bu durum gozu gozlukle bozmanın estetik yonudur.
Fuzyonu bozmak: fuzyon sağ ve sol gozden gelen goruntulerin beyinde birleştirilmesidir. Yatay, dikey, verev fuzyon değerleri vardır. Fuzyon azalınca gozlerde ara sıra kayma, fuzyon sıfırlayınca belirgin kayma ortaya cıkar.
Goz hekimine fuzyonu once bozmamak sonra duzeltmek gorevi duşmektedir. Bunda başarılı olmazsa gozde tembellik, şaşılık, yuksek numara ile daha net gorme sıkıntıları ortaya cıkar.
*Gormeyen goz kayar. Hipermetropta bulanıklaşma noktası aşılınca net gorme de bozulur, bu şaşılığın artmasına neden olur. Astigmatı yuksek tutmak gormeyi bozar, gozde tembelleşemeye ve şaşılıkta artmaya neden olur.
*Kalın gozluk fuzyonu bozar, incelmiş cam değil duşuk numara ile gorme uygulanmalıdır.
*İki goz arasında numara farkında fonksiyonların calışırlığını eşitleyerek sorunların ortaya cıkmasını onlemelidir. Bu geniş bir konudur….
Şaşılığa neden olmak: Doktor hastasının şaşılığına neden olur mu? Olur. Cunku goz fonksiyonları geliştirilmedi ve yuk gozluğe verilerek aksine geriletildi. Ara sıra kayan goz gozluğu takınca devamlı kaymaya başlar. Burada goz hekiminin onemli hatası vardır.
*Fuzyon gucu şaşılığa direnme gucudur. Şaşılığa neden olan durumlara karşı goz ve beyin direnir. Fuzyon gucu giderek azalır. Ara sıra kayma başlar. Fuzyon gucu sıfırlayınca belirgin şaşılık ortaya cıkar. Fuzyon gucunun azaldığı durumda gozluk verilince goz direnmeyi ve kendini bırakır, şaşılık ortaya cıkar.
Doktor gozluk verdi, şaşı yaptı: Goz hekimi once goze egzersizle destek verip sonra gozluğe gecmeliydi.Meslektaşı savunmak lazım ama bu hastayı da kandırmak demektir.
Şaşılık tedavisini gozlukle uzatmak: “Bir şaşılık tedavisini nasıl uzatırsınız?” diye sorsalar ulkemiz en guzel orneğidir. Şaşılık tedavisinde gozluk sihirli değnektir, ama bu değneği kullanmakta başarısızlık diz boyu. Gozluk veriyorlar, şaşılığı uzatıyorlar, gozluk veriyorlar gozu tembelleştiriyorlar, gozluk veriyorlar gozluğe bağımlı yapıyorlar…
İce şaşılıklarda gozu gozlukle bozmak: Gozluk baskısıyla şaşılığı duzeltmek gozun tum duzenini bozar, goz fonksiyonlarını gozluğe yukler, yani gozu gozlukle bozmak demektir. Gozluğe bağımlı kılar, sağlam gozu dışa iter.
Dışa şaşılıklarda gozu gozlukle bozmak: Dışa şaşılıkta genellikle miyop olur. Hipermetrop (artı) numara daha azdır.
*Miyop yuksek tutulursa dışa şaşılığa duzelme yonunden baskı yapılmış olur. Ama yakın gorme bozulur, miyop ilerler, gozluğe daha fazla bağımlı hale gelir.
*Hipermetrop ’un sferik kısmı duşuk tutulmalıdır. Normal değerlerde tutulması gozun dışa kaymasını artırır yani gozlukle gozu bozmak demektir….
Doktorlar ikiye ayrılır, siz ikinciyi secmelisiniz, gozluksuz gostereni, şaşılığı gozluk baskısı ile duzeltmeyeni, şaşılığı egzersizle tedavi edeni…

Dr. Selim Husrevoğlu
Kaynak: Doktor sitesi

​