Surekli diyet yapmanıza rağmen kilo veremediğinizi ya da cok az verdiğinizi duşunuyorsanız bu yazıyı dikkatle okumalısınız.

15-20 yıl oncesine gore daha az yemenize, pastaları, kurabiyeleri, sutlu tatlıları ve gece kacamaklarını coktan unutmanıza rağmen karın ve kalca cevreniz gittikce genişliyorsa bu yazıyı bir kez daha gozden gecirmenizde fayda var!

Hastalarımın coğu verilen kilo programını uygularken cok dikkatlidir. Onerdiklerimizden fazlasını yemezler. Onerilerimize dikkatle uymalarına karşın fazla kilolarından istedikleri hızda kurtulamaz, uzulur, bunalırlar. Sebep coğu kez aynıdır: Metabolizma yavaşlaması!

Metabolizma hızının en kısa ifadesi, bedeninizin aldığı besinleri enerjiye donuşturme ve bu enerjiyi kalori olarak yakma kapasitesidir. Metabolizmanız hızlı calışıyorsa, aldığınız besinler kolayca enerjiye donuşturulecek, eksiksiz olarak yakılacaktır. Eğer metabolik hızınız yavaşsa, yaşlanmanın doğal sonucu olarak yavaşladıysa ya da bir hastalık sonucu metabolik hızınız duşmuş ise bedeninizin besinleri enerjiye ve kaloriye değiştirme yeteneği de bozulacaktır. Sonucta yakılmayan fazla kaloriler artan kilolarınızdır.

METABOLıZMA YAŞLANDIKCA YAVAŞLIYOR

Yaşlandıkca metabolik hızınızın yavaşladığı doğrudur. 30’lu yaşları takiben vucudunuz her 10 yıllık donemde yuzde 2-4 daha az enerji yakmaya başlar. Kadınlarda menopoz, erkeklerde andropoz gibi hormonal faktorlerin araya girmesi ise metabolizmanızı daha da yavaşlatacaktır. Kadınlar erkeklerden daha az kalori yakarlar. Bu nedenle metabolizması duşen kadınlarda kilo kontrolu erkeklere oranla daha guc hale gelir ve erkeklerden zaten fazla olan vucut yağ yuzdesi daha da artar.

Diğer taraftan bedensel aktivitenin yaşlandıkca azalması, kas kitlesinde de azalmaya ve yağ depolarında artmaya neden olur. Siz yaşlandıkca aktivitenizi artıracağınız yerde azaltırsanız kas miktarınız o denli azalır. Ne kadar az kasınız olursa aktiviteniz de paralel olarak azalacaktır. Yani zamanla bu iki durum birbirini besler ve bir kısırdongu ortaya cıkar: Zayıf kaslar, azalmış aktivite, artmış yağlar, artmış kilolar ve daha da azalan metabolik hız.

AEROBıK EGZERSıZLERLE HIZLANIYOR

Bu kotu zinciri nasıl kıracaksınız? Metabolizmanızı hızlandıran ilk anahtar duzenli bedensel aktivitedir. Eğer yaşamınızda onemli bir değişiklik yapmayı duşunuyorsanız, aktivitenizi artırmak ilk sırada yer almalıdır. Eğer daha az kilo almak istiyorsanız daha cok egzersiz yapmalı, daha cok kas kitlesine sahip olmalısınız. Ortalama metabolik hızınızı artırarak daha fazla kalori yakmalısınız. Egzersiz metabolizmanızın en iyi guvenli dostudur.

Metabolizmayı hızlandıran egzersizlerin oncelikle aerobik olması gerekir. Yağlarınızı yakabilmek icin mutlaka oksijene ihtiyacınız vardır. Bu nedenle hangi egzersizi yaparsanız yapın o egzersiz suresince rahat soluk alıp verebilmeli, egzersiz arkadaşlarınızla nefes nefese kalmadan sohbet edebilmelisiniz. Kalp hızınızı mevcut hızından dakikada ortalama 20 civarında artıran ritmik yuruyuşler metabolizmanızı hızlandırmanın en iyi yoludur.

BAZI HORMONLARLA BOZULUYOR

Eğer aerobik egzersizleri ağırlık kaldırma gibi dayanıklılık antrenmanları ile desteklerseniz daha da başarılı olursunuz. Dayanıklılık antrenmanları ile hem aerobik aktiviteye oranla daha fazla kalori yakarsınız hem de kas kutlenizi artırarak vucudunuzun enerji tuketen dokusal rezervini coğaltır, gece uyurken bile kalori yakarsınız!

Duşuk metabolizma hızının sorumlusu bazen de hormonal yetersizliklerdir. Tiroit hormonu yetersizliği bunun en iyi bilinen orneğini oluşturur. Tiroit hormonu yetersizliği ileri duzeyde olduğunda "Hipotiroidi" olarak isimlendirilen sağlık sorununu ortaya cıkarır. Hipotiroidide duşuk metabolizma hızına bağlı hızlı kilo alma, hastalığın halsizlik, yorgunluk, kabızlık, unutkanlık gibi diğer bircok belirtilerine eşlik eder.

Cok hafif duzeydeki tiroit bezi yetmezliğinde ise metabolik hızdaki duşme ve bunun sonucunda oluşan kilo verme gucluğu bazen ilk ve tek belirtidir. Bu nedenle kilo verme programları başlatılırken, ozellikle zor kilo verip kolay kilo alanların tiroit hormonu yetersizliği yonunden dikkatlice incelenmesi gerekir.

KESıN SAKLAYIN

Metabolizmayı hızlandırma rehberi

Kilonuzu kontrol etmede gucluk cekiyor musunuz? Eğer yeterince kalori kısıtlaması yaptığınızdan ve gereği kadar aktif bir yaşam surdurduğunuzden eminseniz metabolizmanızı biraz ateşlemeyi deneyin. ışte size kolay uygulanabilir bazı oneriler:

1. Tiroidinizi kontrol ettirin: Tiroit bezinin normal calışmaması kilo almanızı kolaylaştırır. Guatr sorunu olanların onemli bir kısmında tiroit bezi yeterli tiroit hormonu uretemez. Normalden daha az tiroit hormonu vucudun normalden daha az enerji yakmasına neden olur. Tiroit bezinizin iyi calışıp calışmadığından emin olmak icin tiroit bezi hormonlarının olculmesi yeterli olacaktır.

2.Yururken daha hızlı değil daha uzun mesafelere gidin: Vucudunuzun oksijen eşliğinde yaptığı hareketler ne kadar uzun surerse bedeninizin o kadar cok yakıt (yağ depolarınız) harcayacağından emin olabilirsiniz.

3.Gezinmek yerine, ciddi bir yuruyuş yapın: Adımlarınızı biraz sıklaştırırsanız metabolizmanızı daha da hızlandırır, daha cok yağ yakabilirsiniz. Uzun mesafeleri katetmek her zaman iyidir, bu mesafeleri daha hızlı adımlarla katetmek ise daha da iyidir.

4. Yemek sonrası kısa yuruyuşler yapmayı unutmayın: Yemeği takiben yaptığınız hafif yuruyuşlerde metabolizmanın daha hızlı bir surecle işlediği, daha cok kalori (enerji) ve daha cok yakıt tukettiği biliniyor. Yemek sonrası yuruyuşlerin metabolizmayı hızlandırıcı etkisinden yararlanın.

5.Oğun atlamayın: Yavaş ve uzun sure ciğneyerek yemeyi deneyin.

6.Hayatınızı baharatlandırın: Kırmızı acı biber, turp ve hardal gibi baharatların metabolizmayı hızlandırabileceği duşunulur. Baharatlar vucudunuzu daha hızlı bir carka sokabilir, metabolizma hızınızı yukseltebilir.

7. Doktorunuz tarafından onerilmeyen ilacları kullanmayın: Zayıflamak adına yosun hapları, detoks likidleri, tiroit ekstreleri, amfetamin, sibutramin, efedrin gibi maddeleri kullanmamaya ozen gosterin.

DıYET GUNLUĞU

Farkında olmak

Bazı gazetelerde kalorilik diyet receteleri veriliyor. Siz koşenizde bunları değiştirmeye calışıyorsunuz. Niye hala diyeti sabit hale getiren diyetler veriliyor?

Biz olması gerekeni, bilimsel gercekleri hayatınızla birleştirmeye calışıp, kalıcı alışkanlıklar yaratmaya calışırken, diyetisyen olmayan "diyetisyen"lerin yazdığı listeler hala insanları kandırabiliyor. Herkesin yaşam tarzı, sevdiği yiyecekler, kalori ihtiyacı, yaşı, hormonal yapısı birbirinden farklıdır. Tum bunlara rağmen o listeyi alıp uygulamaya calışıyorlar. Sağlığınızı tehlikeye atmayın. Eğer bir sağlık probleminiz var ise mutlaka bir uzman doktora başvurun. Doktorunuz tahlil sonuclarına gore "size ozel bir beslenme programı"nın hazırlanması icin sizi diyetisyene yonlendirecektir. Gittiğiniz yerde doktorunuzu uzmanlığına, okuduğunuz yazıların uzmanlar tarafından hazırlanıp hazırlanmadığına dikkat etmek sizin elinizde. Komşunuzun size uzattığı ilacı artık icmediğiniz gibi, size gore hazırlanmamış diyet recetelerinden de uzak durmanın vakti geldi de geciyor! Metabolizmanızla daha fazla uğraşmadan, onu yormadan kendinizle ilgilenin.


Zor olan

programlı olmak

Calışma hayatıma adapte edebildiğim bir diyet programının hazırlanması zor mudur? Kahvaltı yapmak cok zor geliyor zaman zaman, oğle icin alternatifler verebilir misiniz?



Diyet yaparken kahvaltı ve oğle oğunlerinin kimi zaman cantada taşınır olarak hazırlanması işinizi kolaylaştırabilir. Ozellikle besin secimlerinizde kafanızı karıştıran menulerle karşılaştığınızda aşağıdaki menulerden kendinize uygun olanı secebilirsiniz.

7 Peynirli kepekli tost - Cay

7 Kepekli galeta - peynir - Cay

7 Yoğurt - Meyve

7 Ceviz - Galeta - Peynir

7 Musli- yağsız sut- meyve

7 Yoğurt-ayran-cacık (oğunun vazgecilmezi)

Konserveler (enginar, ton balığı, mantar, barbunya)

7 Fumeler (hindi, balık)

7 Sandvicler (tavuklu, ton balıklı)

7 Hazır salatalar (ilave az yağlı peynir veya ton balığı)


Yerinde sağlıklı kahvaltı yapabilirsiniz