Su icersem zayıflarım, oğun atlarsam kilo veririm, sigarayı bırakırsam kilo alırım, kepekli urunler şişmanlatmaz… Şişmanlığı icinden cıkılmaz hale getiren diyet efsaneleri araştırmayla curutuldu.Fazla kilolarla mucadele edenlerin ulaştığı sonuclar pek ic acıcı değil. Kilo verdikten sonra bunu koruyanların sayısı ise gun gectikce azalıyor. Bu gidişatın bircok nedeni var, en onemlisi ise kilo verme surecinde kargaşaya ve bilgi kirliliğine neden olan diyet efsaneleri. Cunku bu bilgiler, hatalı diyetlere, hatalı diyetler de kilo verme başarısının duşmesine neden oluyor.




1500 kişi uzerinde yapılan araştırma, toplumda diyet efsanelerine inancın son derece yuksek, kilo verme ve sağlıklı beslenme ile ilgili hatalı bilgilerin de yaygın olduğunu ortaya koydu. Calışmanın carpıcı sonuclarından biri de şişmanlık duzeyinin artmasıyla efsanelere olan inanc ve uygulamaların da artması.

Araştırmayı, Fark Etmeden Diyet Beslenme ve Eğitim Danışmanlığı’ndan Uzman Diyetisyen Selahattin Donmez gercekleştirdi. Arştırmanın bilimsel değerlendirmesini ise Başkent Universitesi Beslenme ve Diyetetik Bolumu Başkanı Doc. Dr. Murat Baş yaptı.

Dunya Sağlık Orgutu, onlem alınmazsa 2010 yılında yetişkin populasyonda 150 milyon, cocuk ve ergenlerde ise 15 milyon kişinin şişman olacağını tahmin ediyor ve şişmanlığı salgın bir hastalık olarak tanımlıyor. Turkiye’nin şişmanlık ile ilgili projeksiyonu da farklı değil, oyle ki her iki kadından biri ve uc erkekten biri şişman.

YAŞAM BOYU KıLO YONETıMı

Amerikan Diyetisyenler Derneği Denizaşırı Ulkeler Turkiye Temsilcisi de olan Selahattin Donmez, danışanlarının diyet inanışları ve hataları uzerine yaptığı calışmanın amacını şoyle ozetledi.

“14 yıldır beslenme danışmanlığımıza başvuran bireylerin, “Kotu besin yoktur, kotu beslenme vardır” ilkesinden uzaklaştıklarını, hızlı kilo verdiren yontem arayışına girdiklerini tespit etmiştim. Kilo verme surecindeki olumsuzluklarda orneğin, o hafta cok kucuk aksaklıklara bağlı kilo verilemediği zaman, bireyin bir suc unsuru aradığını ve bazı inanışların acığa cıktığını gordum. Verilen kilonun geri alınmasıyla oluşan hayal kırıklığını onlemek, hatalı bilgileri bulmak, kaliteli kilo verme onerilerini belirlemek, bilgi karmaşasını ortadan kaldırmak ve cevresel faktorlere gore yaşam boyu ve kişiye ozel onerileri on plana cıkarmak icin bu araştırmayı planladık. Binlerce literatur taranarak ulaşılan bilimsel detaylar diyet efsaneleriyle ilgili bu sonucları ortaya cıkardı.”

ıŞTE KAFA KARIŞTIRAN 20 DıYET EFSANESı

Araştırma, yaş ortalaması 35, kilolu-şişman olan, hayatlarında en az bir kere diyet tecrubesi yaşamış, lise ve uzeri eğitim seviyesindeki kadın-erkek 1500 kişi uzerinde bire bir goruşme yapılarak tamamlandı. Turkiye’de ilk kez yapılan, bilimsel olarak değerlendirilen araştırmaya konu olan 20 diyet efsanesi ve bunlara inananların yuzde olarak oranları ise şoyle:

1- Su icersem zayıflarım yuzde 63,

2- Ana oğunlerden birini atlarsam kolay kilo veririm yuzde 96,

3. Ne kadar az uyursam, o kadar hızlı kilo veririm yuzde 40,

4. Sigarayı bırakırsam hızlı kilo alırım yuzde 57,

5. Saat 19:00’dan sonra birşey yersem şişmanlarım yuzde 37,

6. Duşuk kalorili kepekli urunlerle daha kolay kilo veririm yuzde 58,

7. Meyve, yemekten 2 saat sonra yenilmeli yuzde 70,

8. Acken fiziksel aktivite yaparsam daha cok yağ yakarım yuzde 74,

9. Sabah ac karnına limon veya greyfurt suyu icersem yağ yakarım yuzde 76.

ELMA SıRKESı Mı LAHANA MI DAHA ETKıLı?

10. Zayıflamak ve toksinlerden arınmak icin detoks diyeti yapmak zorundayım yuzde 40,

11. Medyada yer alan beslenme bilgilerinin son derece guvenli olduğuna inanıyorum yuzde 96,

12. Kilo yonetimi programlarında 3 beyaza yer yoktur yuzde 72,

13. Light urunlerin kalorisi yok, istenildiği kadar tuketilebilir yuzde 95,

14. Sağlıklı beslenmede kırmızı ete yer yoktur yuzde 95,

15. Maydanoz suyu zayıflamak icin idealdir yuzde 83,

16. Hangi yontemle olursa olsun verilen kilo geri alınır yuzde 83,

17. Lahana metabolizmayı hızlandırarak zayıflatır yuzde 66

18. Protein diyetleri ile zayıflamak daha kolaydır yuzde 79,

19. Zayıflama ilacları ile hızlı kilo veririm yuzde 95,

20. Elma sirkesi icersem yağlarımı eritirim yuzde 88.

EFSANELERıN ONUNE GECEBıLıRıZ

Selahattin Donmez, araştırmayla ortaya cıkan tabloyu, “Sonucta yuksek yuzdeler olmasına şaşırmadım, zaten biliyordum, benim icin ilginc olmadı. Bunları araştırmayla kanıtlayıp doğru bilgileri soylersek kilo yonetimindeki efsanelerin onune gecebileceğimizi hissettim” şeklinde yorumladı. Peki, diyet efsanelerine takılmadan, sağlıklı kilo vermek ve verilen kiloyu korumak icin ne yapmak gerekir? Donmez, bu noktada fonksiyonel diyet vurgusu yapıyor ve kişiye ozel diyetin neden onemli olduğunu anlatıyor.

DOĞRU KıŞıYE, DOĞRU DıYET

“Fark Etmeden Diyet programında biz fonksiyonel diyet uyguluyoruz. Bu sistem, her yeni bilgi ile yenilenir ve insanlara daha iyi “kilo verme” kılavuzları sunar. Asıl amacım, kilo korumaya yonelik beslenme taktiklerini iceren, vucut yağ dokusunu azaltıp, kas yoğunluğunu koruyan, az kilo veriminde bile vucutta ciddi olumlu değişiklikler oluşturan kişiye ozel beslenme modelini uygulamak. Fonksiyonel diyet ile hedeflenen, dengeli bir beslenme planlamak, kilo verirken oluşacak kronik hastalık riskini aktive eden geni baskılamak, kilo verecek bireyin hangi diyete daha iyi yanıt vereceği sorusuna doğru cevabı bulmaktır.

Genetik yapımızdaki değişiklikler, diyete ve ilaclara yanıtlarımızın farklı olmasını sağlar. Bu nedenle bireyler benzer diyetlere farklı yanıtlar verir. Bazıları hızlı, bazıları yavaş kilo verirken bazıları da sık duraksarlar. Fonksiyonel diyet ile kilo duraksamasını engellemek, kilo verecek kişiye uygun besinlerin yarar ve risk mukayesesini yapmak gerekir. Bazı besin oğelerini az almak hastalık riskini artırır, eksik alınan yerine konulduğunda hastalık riski azalır, yuksek miktarda alındığında ise yararlı etki kaybolur ve risk yeniden ortaya cıkar.

FORKSıYONEL DıYETTE EFSANELERE YER YOK


Diyette efsanelere gerek yok
Fonksiyonel diyette; denge, ceşitlilik ve porsiyon olcusu bireye ozgu ayarlanır. Fonksiyonel diyetle 24 saat icerisinde hucre DNA’sına 10.000 olan serbest radikal saldırısı cinko, selenyum, A, C, E vitaminleri ve besinlerle sağlanan polifenollerle engellenir. Kilo verme ve yaşla birlikte oluşacak kas gucsuzluğu azaltılır. Antioksidandan zengin beslenme planı kişiye ozgu uygulanarak, yaşlanma kromozomlarının uc kısımlarını koruyan “telomer” adlı bolgelerin kısalması engellenir.

Fonksiyonel diyette vitamin desteğine de gerek kalmaz cunku tum besinlerin dengeli harmanlanması ile toksik dozlara ulaşmayan vitamin miktarını da sağlarız. Bu diyetle bazı besin oğeleri bir araya getirilerek etkileri daha da belirginleştirilir. Orneğin, soya ve yeşil/siyah cayı beraber tuketmek kilo verirken erkekleri prostat kanserinden tek başına tuketilmelerine gore daha fazla korur. Orneğin, kilolu kişilerdeki karaciğer yağlanmasını folik asit, metiyonin, B12, B6 ve kolinden zengin beslenme ile ilac kullanmadan duzeltmek mumkundur. Yani burada besin ile besin etkileşimi yapılır.

DEMET KUTLUAY HAMıLELıK KıLOLARINI NASIL VERDı?

Selahattin Donmez, danışanlarından manken Demet Kutluay’ın fonksiyonel diyetle doğum sonrası rahatca kilo verdiğini, ustelik bunu kurabiye, kek ve makarna gibi besinleri bolca yiyerek başardığını soyluyor.

“Mart 2009′da ikinci kez anne olan unlu model Demet Kutluay, lohusalık ve emzirme donemini ideal şekilde atlattıktan sonra, yaşam tarzına uygun ve kişiye ozgu olan ‘Fark Etmeden Diyet Doğum Sonrası Beslenme Programı’ ile hamilelik doneminde aldığı 20 kiloyu verme ve koruma kararı aldı. ışin puf noktası, Demet Hanım’ın metabolizma, vucut yapısı, kan bulguları ve sosyal hayatı temel alınarak, sevdiği besinlerle ve kendisi icin hazırlanan fonksiyonel diyet programına uyması ve yuzde 100 etkinlik sağlamasıdır. Demet Kutluay, bu diyet programı ve duzenli fiziksel aktivite ile hem de istediği yemekleri yiyerek kolayca kilo verdi ve bunu korumaya devam ediyor. Kutluay, kızı ve oğlu icin hazırladığı ev yapımı kurabiyelerden boreklere, peynirli tostlardan, pilav ve makarnalara kadar bircok besini bolca yiyerek formunu koruyor.”

DEMET KUTLUAY’IN ZENCEFıLLı ZAYIFLAMA CAYI

Selahattin Donmez, son olarak Demet Kutluay’ın kilo vermesine yardımcı olan Fark Etmeden Diyet’in Zencefilli ıceceği tarifini de paylaştı. ışte Demet Kutluay’ın zayıflama cayı:

Malzemeler: 3 parca taze veya kuru zencefil, 1 yemek kaşığı bal, 1 dal veya rulo tarcın, 2 litre su, iri doğranmış 1 adet limonun kabuğu

Yapılışı: Taze veya kuru zencefil parcaları ve limon kabuğu 2 litre suda kaynatılır. ıcerisine rulo tarcın atılarak yaklaşık 10 dakika demlenmeye bırakılır. Su ılımaya yakın 1 yemek kaşığı bal ilave edilir ve karıştırılır. Suzuldukten sonra icime hazırdır. Ara oğunlerin ardından 1’er su bardağı tuketilmesi onerilir.

Etki Mekanizması: Artirit ağrıları. Menstural kramplar, soğuk algınlığı, grip, boğaz ve baş ağrısında etkilidir. Yağ yakımını hızlandırır, sindirimi kolaylaştırır, mide bulantısı, gaz ve hazımsızlık şikayetlerini azaltır
Uyarı: Kan sulandırıcı ilac kullananların zencefil tuketmemesi onerilir.

(ntvmsnbc.com)