Orta kulakta sıvı toplanması ve sık kulak iltihabı, cocuklarda sık rastlanan bir durum. Anadolu Sağlık Merkezi’nden Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Anıl Gungor cocuklarda sıklıkla gorulen orta kulak iltihapları ve kulak tupleri ile ilgili merak edilen soruları yanıtlıyor.

bebek.com: Orta kulak iltihabı nedir?
Dr. Anıl Gungor: Orta kulakta sıvı toplanması ve sık kulak iltihabı, cocuklarda sık rastlanan bir durumdur. Genellikle ostaki borusunun uyumsuz calışmasına, cocukluk cağının koşulları dolayısı ile sık gecirilen ust solunum yolu enfeksiyonlarına ve gelişmekte olan bağışıklık sisteminin yetersiz kalmasına bağlıdır. Altı ay ile 6 yaş arasındaki cocukların coğu, bir veya birkac kere orta kulak iltihabı gecirir. Daha buyuk cocuklarda orta kulak iltihabı gecirme olasılığı daha duşuktur. Eğer orta kulak iltihabı tedavi edilmezse ve uzun sure devam ederse, cocuklarda kalıcı işitme kaybı kulak zarında ve orta kulakta duzeltilmesi zor hasar oluşabilir. Bakteri ve virusler damlacık enfeksiyonu yolu ile olduğu gibi, ostaki borusu yoluyla da orta kulağa ulaşabilirler. Bunun sonucunda orta kulakta iltihap sıvısı toplanır. Orta kulak iltihabı tedavi edilmediğinde veya ardarda tekrarlayan iltihaplanmalar olduğunda orta kulaktaki sıvı birikimi surekli hale gelebilir.

bebek.com: Neden cocuklarda daha fazla gorulur?
Dr. Anıl Gungor: Cocuklarda ostaki borusu fonksiyonu, erişkinlerde olduğundan daha yavaş ve daha yetersizdir. Ostaki borusunun şekli, eğimi ve boyu erişkinden cok farklıdır. Ostaki borusu ya yetersiz acılmakta ya da sıklıkla, gerektiğinde kapanmamaktadır. Ostaki borusunun bu uygun olmayan fonksiyonu, cocuklarda geniz etinin iltihaplanmalarında ve buyumelerinde daha da bozulur. Allerji, sinuzit, sigara dumanına maruz kalma da sıklıkla ostaki tupu fonksiyonunun bozulmasına neden olurlar. Bu durumun surekli olması halinde orta kulaktaki iltihabi sıvı kalıcı hale gelir, koyulaşır ve zamk kıvamına erişebilir. Bu sıvı metabolik aktivite sonucu ortaya cıkan yan urunler sebebi ile uzun donemde kulak zarına, orta ve ic kulağa zarar verebilir. Ayrıca sıvı varlığında işitmede %30´a varan kayıp olabilir. Bu sıvıda protein ve şeker olduğundan orta kulakta mikropların uremesi, dolayısıyla da sık sık yeni orta kulak iltihaplarının gelişmesi kolaylaşır.

bebek.com: Orta kulak iltihabının nedenleri nelerdir?
Dr. Anıl Gungor: Cok kucuk cocuklar nerelerinin ağrıdığını, dolayısıyla kulak ağrısını da tam ifade edemeyebilirler. Orta kulak iltihaplarının coğu, cocuğun son 10 gun icinde gecirdiği bir soğuk algınlığını takiben gelişir.

Cocuğunuzda aşağıdaki belirtiler varsa orta kulak iltihabı olabilir:
• Surekli kulaklarını cekiştirmesi ve kaşıması, huzursuzluk
• İştah azalması ve uyku duzeninde değişiklik
• Kulak akıntısı
• İşitme gucluğu
• Ateş
• Uzun sureli durumlarda ayrıca
o Denge bozuklukları, sık sık duşme, carpma, sakarlık, yurumede gecikme
o Konuşmada gecikme, cocuğun konuşmalarının anlaşılamaması

bebek.com: Ne zaman doktora başvurmak gerekir?
Dr. Anıl Gungor: Cocuğunuzda orta kulak iltihabından şupheleniyorsanız KBB doktoruna başvurmak gerekiyor.

bebek.com: Nasıl muayene edilir?
Dr. Anıl Gungor: Doktorunuz cocuğunuzun kulağına otoskop adı verilen ışıklı bir aletle bakacak, pnomatik otoskopi ile orta kulağı ve kulak zarının hareketliliğini değerlendirecek ve gerekiyorsa timpanometri adı verilen bir test ile orta kulak basıncı ve fonksiyonunu olcecektir. Gerekli gorulen durumlarda işitme testi de istenebilir. Cocuğunuzun kulağında tesbit edilen duruma gore uygun tedavi başlanacaktır.

bebek.com: Tedavi nasıl yapılır?
Dr. Anıl Gungor: Cerrahi tedavi, orta kulak iltihabında ilk tercih edilen tedavi yontemi değildir. Orta kulak iltihaplarının %70´i kendiliklerinden, hicbir mudahale yapılmadan iyileşirler cunku bircoğu viruslere bağlıdır veya vucudun normal bağışıklık sistemi bu enfeksiyonları yener. Bakterilerin neden olduğu orta kulak iltihaplarında antibiyotik tedavisi coğu zaman başarılıdır.
Dekonjestanlar ve antihistaminikler grubunda yer alan ve soğuk algınlıklarında kullanılan ilacların (burun damlası veya hap-şurup bicimlerinde), orta kulak sıvısının toplandığı durumlarda ostaki tupunu acmak ve sıvının buradan boşalmasını sağlamak konusunda hic bir faydaları olmadığı dunya literaturunde defalarca gosterilmiştir. Ozellikle ağız yolu ile alınan dekonjestanların ciddi yan etkileri mevcuttur. Ancak faydalı olacağı inancı ile sık sık ve hatalı olarak tavsiye edilirler. Faydası olmayan bir ilacın kullanımı cocuğunuzu gereksiz yere risk altına sokar ve ciddi ilac yan etkilerine maruz bırakır. İlac tedavisiyle orta kulak iltihabı ve orta kulak sıvısı duzelebilir. Ostaki borusunun bu yaşlar gecinceye kadar yetersiz olan fonksiyonu nedeniyle yeni bir soğuk algınlığında orta kulakta tekrar iltihaplanma veya sıvı toplanması gorulebilir.

bebek.com: Ne zaman ameliyat gerekir?
Dr. Anıl Gungor: Eğer cocuğunuzun orta kulak iltihabı uygun tıbbi tedaviye cevap vermezse, sıvı birikimi surekli hale gelirse ve işitme kaybı fazla ise cerrahi tedavi onerilebilir. Tup takma kararında şu kriterler kullanılır:

• 6 aylık bir donemde 4 veya daha fazla orta kulak iltihabı olması
• 12 aylık bir donemde 6 veya daha fazla orta kulak iltihabı olması
• Tek kulakta 6 aydan fazla sureli sıvı bulunması
• Her iki kulakta 3 aydan fazla sureli sıvı bulunması
• Orta dereceden fazla işitme kaybı
• Orta kulak iltihabı sırasında komplikasyon (menenjit, beyin absesi, yuz felci gibi)
• Antibiyotiklere şiddetli ve yaygın alerjisi olan cocuklarda
• Yenidoğanda yuksek ateşle seyreden orta kulak iltihabı
• Bağışıklık eksikliği olan bebeklerde orta kulak iltihabı

Kaynak:Bebek com.