​

Cocukların bebeklikten itibaren gercekleştirdiği gelişimi sosyo-duygusal ve zihinsel gelişim olarak ikiye ayırabiliriz. Bebeklik doneminin en onemli sosyo-duygusal gelişim aşamaları bebeğin ebeveynle sağlıklı bir guven bağı kurması, değerli ve onemli olduğunu hissetmeye başlaması, dunyayı guvenli ve besleyici bir yer olarak algılaması ve ebeveynin yardımıyla duygularını kontrol etmeyi yani kendini sakinleştirmeyi oğrenmesidir.

Bebeklik doneminin en onemli zihinsel gelişim aşamaları ise bebeğin cevre uzerinde bir etkisi olduğunu anlaması, sıra bekleme ve cevap verme gibi iletişimin temeli olan becerileri kazanması ve doğuştan sahip olduğu keşfetme ve oğrenme eğilimini nesnelere bakarak, dokunarak ve ağzına alarak pekiştirebilmesi olarak sıralayabiliriz.

Bebeğin ilk bir yıl icinde gercekleştirdiği sosyo-duygusal ve zihinsel gelişimin temelinde aslında, oz-kontrol becerisi bulunur. Yani bebeğin biyolojik temelli yeme, uyku, uyanma, hareket etme, uyarana cevap verme gibi davranışlarını kendi kendine duzenleyebilme becerisi kazanması gerekir.


Gelişimi Destekleyici Anne Babalık

Bu onemli gelişim aşamalarından gecen bebeklere gelişimsel ihtiyacları ile uyumlu ebeveynlik verilmesi cok onemlidir. Yapılan araştırmalar ozellikle erken cocukluk doneminde “gelişimi-destekleyici” anne babalık yaklaşımının en sağlıklı anne babalık modeli olduğunu gostermektedir.

Gelişimi destekleyici anne-babalık; temel olarak, cocuğun sosyo-duygusal ve zihinsel gelişim ihtiyaclarını anlamaya dayanır. Ebeveyn-cocuk ilişkisinde bu gelişimsel ihtiyacları on planda tutmamız ve cocuğumuza kendi kişisel ozellikleri, istek ve ihtiyaclarıyla uyumlu stimulasyon, eğitim ve disiplin vermemiz demektir.

Gelişimi destekleyici anne-babalık aslında her yaş grubu icin gecerli genel bir kavramdır. Ama yaşla birlikte cocukların gelişimsel ihtiyacları değiştiği icin farklı yaş grubundaki cocuklar icin gelişimi-destekleyici anne-babalığın iceriği farklılaşır.


Duyarlılık, İlgi ve Cesaretlendirme

Bebeklik doneminde gelişimi-destekleyici anne babalığın ne anlama geldiğine odaklanırsak ebeveyn duyarlılığının en onemli kriter olduğunu goruruz. Bebeklik doneminde ebeveyn duyarlılığı; ebeveynin icten, ilgili ve sıcak bir bicimde kendi davranışlarını bebeğe uyumlayabilmesi, kendi hareket hızını bebeğinkine gore ayarlayabilmesi anlamına gelir. Bunun dışında ebeveynlerin bebeğe doğru zamanda cevap verebiliyor olması da bebeklik doneminde gelişimsel acısından onemli bir rol oynar. Bebekler hafızalarının kısıtlı olması nedeniyle davranışlarına ancak kısa bir sure icinde cevap alırlarsa davranışlarının anlamlı olduğunu oğrenebilir ve ebeveyn ile karşılıklı etkileşimden faydalanabilirler. O nedenle, yaşamın ozellikle ilk aylarında ebeveynin bebeğin verdiği ipuclarını takip ederek kısa zamanda cevap verebiliyor olması gerekir.

Gelişimi destekleyici anne-babalığın bir diğer gostergesi de cesaretlendirmedir. Cesaretlendirici ebeveynler bebeğin herhangi bir nesneyi elde etmek ya da bir oyuncağı keşfetmek icin gosterdiği cabayı destekler, bebeğin kararlılığını overler. Buna ek olarak, gelişimi destekleyici bir ebeveyn olmak istiyorsanız bebeğin keşif girişimlerini kısıtlamamaya ozen gostermelisiniz. Yani, bebeğin cevredeki nesneleri keşfetme ve kendini ifade girişimlerini engellememeli, aksine teşvik etmelisiniz.