​
Cocuğunuz nasıl buyuyor? : Bebeğiniz bu gunlerde hızlı buyuyor, yuruyor, birazcık konuşuyor, buyuk bir ihtimalle de yemek yerden catal ve kaşığını kullanabiliyor. Bedeninin bir bolgesini gostermek veya oyuncaklarını kamyona yuklemek sonra da cıkartmak gibi her turlu oyun ona etrafındaki dunyayı oğretir. Oğrendiği bir diğer şey ise kendisinin “birey” olduğu, sadece sizin bir uzantınız olmadığıdır. Cocuğunuzun “birey olma” kavramını oğrenip oğrenmediğini nasıl anlarsınız? Onu ayna karşısında izleyin. Eğer kendisi tanıyıp, karşısında duran “diğer” bebeğe dokunmaya,uzanmaya calışmıyorsa kavramı oğrenmiştir.

Hayatınız nasıl değişiyor ? : Cocuğunuzun etrafındaki dunya ile olan kesişmeleri onun huyları hakkında size cok şeyler anlatabilir, farklı durumlar, insanlar, yerler karşısında neler yapıyor ? Orneğin bazı cocuklar değişikliklere karşı esnektir, cabuk adapte olabilir, ama bazıları icin ayrı bir surec soz konusu olabilir. Cocuğunuzun cevresel koşullarını adaptasyonda başarılı olabilmesi icin şekillendirebilirsiniz. Onu rahatlatabilmeniz icin cocuğunuz size guvenir. Onun ihtiyaclarına saygı duyup destek vererek cocuğunuzdan maksimum potensiyelini alabilirsiniz.

Ebeveynlerden yolculuğu kolaylaştıracak ipucları : 15 aylık bir bebek icin araba yolculuğu sıkıcı olabilir. Bu durumla mucade icin yanınıza atıştırmalıklar ve ozel oyuncaklar almayı unutmayın.

Konuşma ve anlama gelişimi : Konuşma duzeyleri

15. ay itibariyle %75 oranındaki cocuklar “anne”, “baba”, “mama” gibi kelimeler dışında en ez uc tane “top”, “su” gibi isimler oğrenir. Tipik bir 15 aylık bebek “bana ayakkabılarını getir”, “kitabı yere koy” gibi basit komutları takip edebilir. Bunun dışında “hayır”, “buraya gel”, “goster”, “bak” şeklindeki ifadeleri de anlar.

Neler Yapabilirsiniz ?

Cocuğunuzun daha fazla konuşmasını sağlamanın bir yolu o birşeyler soylemeye calışırken onu dinlemektir. Her ne kadar cocuğunuzun sorduğu veya soylemek istediği şeyi anlamasanız da, sizinle iletişim kurmaya calışırken onunla goz teması icinde olun, mumkun olduğunca onun sorularına veya anlatımlarına cevap verin, bu tutumunuz bebeğinizi konuşmak yonunde cesaretlendirecektir.

Eğer cocuğunuz konuşmak konusunda biraz bekliyorsa birlikte ona bol bol kitap okuyun. Bir kitabın resimlerine bakmak, tanıdığı objeleri işaret etmek onun bu bilgileri ileride kullanmasını sağlayacaktır. Bebekce konuşmalardan uzak durun, bu cocuğunuzun aklını karıştırır. Eğer bebeğiniz “anne” yerine “anniii” diyorsa onun soyleyiş şeklini tekrar etmektense basitce “anne” deyin.

Uyuma vakitleri dışında cocuğunuz oturarak kitaplara bakmakta zorluk cekiyor olabilir. Ancak 15. aydan itibaren cocuklar kitaplarla daha ilgili hale gelirler, ister ebeveynleri ile birlikte, ister yanlız. Cocuğunuzun kitaplardaki resimlere hafifce vurduğunu, kitaplardaki farklı iceriklerle ilgilendiğini gorursunuz. Eğer halen cocuğunuz oturup kitaplara bakmıyorsa, o oyun oynarken siz de yanında sesli kitap okuyabilirsiniz.

Diğer Gelişmeler : Aracları kullanmak ve hayali oyunlar

12 – 13 aylık bebekler kaşıklara once parmakları ile kavramaya calışıp, sonra kaşığı yemeğe uğraşırlar veya kaşığı tabğa hızlı hızlı vururlar. Ama 15 aylık bir bebek artık kaşığın birşeyleri karıştırmak, yemek icin olduğunu anlar ve onu doğru amac icin kullanmaya calışır. Kaşık icindeki yoğurdu alıp yere fırlatmakla kalmayıp eğer serbest halde ise bir de gider yerdeki yoğurdu eli ile boca eder. Eğer 15 aylık bebeğinize bir sac fırcası verirseniz o aynen sizin gibi kendisinin veya oyuncağının saclarını taramaya calışır. Aracların nasıl calıştığını anlamak bebeklerde kelime oğrenmek ve kendini ifade etmek beceri ile paralel yurur. Artık cocuğunuz aracların nasıl calıştığı ve yapacağı hareketler ile ne sonuclar alacağını uzerine duşunebilmektedir.

Benzer bir senaryoyla yemek vaktinde cocuğunuzun hayal gucunu canlandırabilirsiniz. Onu aşcı yapın ve onune plastik bir karıştırma kapı, bir cırpıcı veya kaşık koyun. Bırakın o size bir yemek yapsın ve sonrasında karşılıklı hayali yemeğinizi yiyin.

Cocuğunuz konuşmaya başlayınca bu onun hem kelimeleri anladığını , hem kullandığını, hem de taklit yapabileceğini gosterir. 15 aylık bir bebeğin hayal gucu kendi davranışları etrafında gelişir. Bir kaşık aldığında sanki yemek yiyormuş gibi yapar veya kafasını sizin dizinize koyup uyuyormuş havasına burunur. Duşuncelerini sembolize eder ama bu devrede taklit etmenin en bariz gostergesi ayna karşısındaki davranışlarıdır. Gelecek aylarda ve yıllarda cocuğunuz gerceklik dışı duşunmek yetisini daha cok dışa vuracaktır. Eline bir sopa alıp onu size sallayacak ve onun bulutlar ustunde ucan bir ucak olduğunu veya aslında kendisinin bir itfahiye olduğunu soyleyecektir.

Cocuklar iki yaşına kadar olmadıkları biriymiş gibi davranmazlar ama siz yine de buna ait bir rol calışması yapabilirsiniz. Mesela siz bir kopek olup, cocuğunuza da bir kedi olmasını soyleyebilirsiniz. Siz havlarsınız ,o miyavlar ve sonra beraberce bol bol gulersiniz. Veya tam tersi o buyuk kopek, siz kucuk kedi olursunuz : Boyle tersi bir rolde daha fazla eğlenirsiniz cunku cocukların buyuk insanlardan daha guclu olduğunu hissettiği bu tip kısa surelerde kendilerine guveni artar, memnun olurlar.

Sosyal ve duygusal gelişim : Artan hırcınlık

İlk kotu haber : Artık cocuğunuz cok daha cabuk hırcınlaşıyor, sinirleniyor. Ve şimdi iyi haber : Bu tip kızgınlık ve hayal kırıklığı kısa surelidir. Tabii ki bu tip kızgınlıklar hep en olmadık yerlerde yaşanır , mesela bir markette veya kalabalık bir yemekte. Boyle zamanlarda durumu nasıl ele alacağınızın yolunu siz geliştireceksiniz. Cocukların duyuları bilmedikleri yerlerde, kalabalık, fazla gurultulu ortamlarda cok fazla uyarıldığı icin genelde boyle hırcınlaşırlar. Butun bu yoğunluk ile başa cıkamazlar. Ustelik bu gibi ortamlarda sizin butun dikkatinizi ustunde toplayamadığı icin de sinirlenebilir cunku bu donem cocuklar butun ilginin kendilerinin ustunde olmasını isterler.

Neler yapabilirsiniz ?

Cocuğunuzun hırcınlık anlarında sadece duygusal olarak onunla beraber olun ve eğlenceli durumlar yaratmaya calışın. Orneğin “ooooo etrafta cok nefis cikolatalar goruyorum, bir de seniiiii …” gibi oyunlar yaratarak ve onu alışveriş arabasının icine oturtarak dikkatinizin hep merkezinde olduğunu ona gosterebilirsiniz. Ama maalesef hırcınlıklar kacınılmazdır ve her cocuğun ara sıra patlamaları olur. Unutmayın hem fiziksel , hem de duygusal olarak gelişen cocuklar iclerindeki bu dalgalanmaları hergun bir şekilde dışa vururlar.

Cocuğunuzun hırcınlık nobetleri ile mucadele edebilene kadar birkac taktik denemek durumunda kalabilirsiniz. Orneğin cocuğunuzu kucağınıza alın ve sakinleşene kadar ona sarılın. Ona bağırmayın, veya koluna cimdik atmayın, bunlar onun hayal kırıklığını daha fazla arttırır. Onu kucağınıza alın ve bir noktaya kadar taşıyın, mesela arabanın icine kadar. Bu arada hep onun yanında olmanız ve onu sediğinizi gostermeniz onu sakinleştirecektir. Eğer evde iseniz, onun surekli ağlamalarını dinlemeniz cok zordur, sadece onun bulunduğu odayı terkedin.

Eğer cocuğunuz uygunsuz bir yerde, başkalarının yanında hırcınlığı ile sizi utandırmış ise bunu farkeder ve hırcınlık duzeyini arttırması buyuk olasılıktır. Bu gibi durumlarda tek yapacağınız şey yuzunuze bir gulumseme yerleştirerek cocuğunuzu o ortamdan derhal uzaklaştırmaktır.

Diğer Gelişmeler : Sizi test ederek sınırları aramak

Ebeveynler olarak cocuğunuza yonelik en buyuk işiniz ona ceşitli sınırlar getirmektir. Bazen kendinizi takılmış plak gibi hissedersiniz, ama sizin sınır koymaya calıştığınız her ne ise onu bir daha yaparken bu sefer cocuğunuzu izleyin. Orneğin sizin defalarca “hayır” dediğiniz bir koltuğun ustune tekrar tırmanıyor, bırakın tırmansın ama sakın ondan gozunuzu ayırmayın. Siz, onun size meydan okuduğunu duşunurken, o aslında sizi test etmekte ve sizin ona “yeter, sana kac defa soyledim” demenizi beklemektedir.

15 aylık bir cocuğun butun meydan okumaları ve aykırılıkları aslında onun gelişimiyle ilgili olduğunu lutfen unutmamaya calışın. O masanın ustunu kaşıkla cizerken mobilyayı mahvettiğinin farkında değildir, o sadece ana motor becerilerinin keyfini suruyordur. Ve eğer yatağa gitmeyi reddederse, bilin ki o sizinle birlikte olmayı heyecanlı bulduğu ve sizden ayrıldığında birşeyleri kacırmayı istemediğinden uyumayı istemez.Banyo sonrası kitap okumak, renkli kalemlerle birşeyler cizmek gibi ceşitli rutinler geliştirirseniz, bu donemi daha az “hayal kırıklıkları” ile atlatabilirsiniz.