​

Uzmanlar, bebeklerin sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi icin altı aya kadar yalnızca anne sutuyle beslenmesini tavsiye ediyor. Bebeğin ilk aylarda anne sutu alması, gelecekteki yaşamında ona bircok avantaj sağlıyor

Bir bebeğin ilk altı ay sadece anne sutuyle beslenmesi gerekir ancak belirli aralıklarla tartılan bebeklerde buyumenin duraklaması; ek besinlere başlanması gerektiğine işaret eder. Cocuğun iyi beslendiğinin en iyi gostergesi; yaşına uygun kilo artışıdır. 1 yaşına kadar her ay bebeklerin kilo ve boy gelişimi olculmelidir.


ORTALAMA EMZİRME SURESİ 12 AY

Ulkemizde bebeğini emziren annelerin oranı yuzde 95 civarındadır ve ortalama emzirme suresi 12 aydır. Ancak iki-uc aylık bebeklerde bile ek gıdalara başlandığı gorulmuştur. İdeal olan; altı aya kadar bebeğe sadece anne sutu verilmesidir. Bu sureden sonra anne sutu, miktar ve icerik olarak bebeğe yetmeyeceği icin uygun ek gıdalara başlanabilir. Sağlıklı bir nesil yetişebilmesinde; dengeli, sağlıklı ve duzenli beslenmenin cok onemli olduğu unutulmamalıdır. Prof. Dr. Hilal Mocan; 0-1 yaş arası bebekler icin tercih edilebilecek beslenme şekillerini şoyle anlattı:


TEK BAŞINA ANNE SUTU İLE BESLENME: Yenidoğan bebekler icin en uygun beslenme şekli; anne sutudur. Bu yontem; uygun ek gıdaların, uygun zamanda beslenmeye eklenmesi ile bir yıl ve daha uzun sure devam ettirilebilir. Bu beslenme şeklinde, bebek sadece annesinin sutunu alır ve su dahil hicbir sıvı verilmez. Sadece gerekli vitamin desteği yapılır. Her annenin sutu cocuğuna ozgudur. Anne sutunun yaklaşık yuzde 80 ’i sudur. Bu, bebeğin su ihtiyacını karşılar. Bu nedenle ilk aylarda bebeğe su verilmesi gereksizdir. Anne sutu tek başına verilirse, icindeki hucrelerin fonksiyonu olumsuz etkilenmez. Altıncı aydan sonra bebeğe su ve gerekli ek besinler verilmeye başlanabilir.


AĞIRLIKLI OLARAK ANNE SUTU İLE BESLENME: Temel besin kaynağı anne sutudur. Bunun yanı sıra bebeğe su, sulu icecekler ve bitki cayları da verilir ancak bu tarz bir beslenme onerilmemektedir. Bebeğin ilk aylarda sadece anne sutu alması, ona gelecek hayatında bircok avantaj sağlar.


KARIŞIK BESLENME: Anne sutunun yetmediği durumlarda, ek olarak bebeğe mama da verilir. Bu gibi durumlarda, anne sutunun bileşimine en yakın iceriğe sahip mamalar secilmelidir.


EK GIDALARA BAŞLAMA DONEMİ: Bu beslenme şeklinde, anne sutu yeterli gelen bebeklere; altı aydan sonra anne sutuyle birlikte, cocuğun gereksinimlerini karşılayacak şekilde ek gıdalar verilmeye başlanır.

YAPAY BESLENME: Bebeğe anne sutu verilemeyen durumlarda tercih edilen beslenme şeklidir.

COCUKLARIN İHTİYAC DUYDUĞU TEMEL BESİN GRUPLARI

ET VE YUMURTA: Kaliteli protein kaynaklarındandır. Ozellikle demir ve B vitamini bakımından zengindir. Balık etinde ise bol miktarda iyot bulunur. Kucuk balıklar, kılcığıyla birlikte yenildiğinde yuksek kalsiyum sağlar. Balık ayrıca, coklu doymamış yağlar yonunden zengindir. Yumurta, anne sutunden sonra biyolojik değeri en yuksek besindir. Ayrıca yumurta; demir ile A ve B vitamini bakımından zengindir. Bir yumurtada yaklaşık 6 gram protein vardır.


BAKLAGİLLER: Fasulye, nohut, mercimek, bezelye ve bakla; baklagiller sınıfına girer. Favizm rahatsızlığına neden olabileceği icin erken bebeklik doneminde bakla, beslenmeye eklenmemelidir. Baklagiller, hayvansal gıdalara gore daha duşuk oranda bitkisel protein icerir. Ayrıca icinde B grubu vitaminleri ve mineralleri de bulunur.


SUT VE SUT URUNLERİ: Sut, yuksek kalitede protein ve kalsiyum icerir. Ayrıca A ve B vitaminleri bakımından zengindir ancak demir ve C vitaminleri yonunden fakirdir. İnek sutune dorduncu aydan once başlamak, diyabet riskini yuzde 50 oranında artırır. Besin alerjilerinin yuzde 20 ’sine inek sutu neden olur. Bu nedenle, 1 yaşından kucuk bebeklere inek sutu icirilmesi onerilmez. İnek sutunun fazla alınması, cocukluk cağında demir eksikliği anemisi riskini de artırır. Bir cocuk, zenginleştirilmemiş inek sutu almayı surdururse, her ay hemoglobin değeri 0.2 gram azalır.

SEBZE VE MEYVELER: Vitamin ve mineraller yonunden zengindir. Koyu yeşil yapraklı sebzeler ve parlak kabuklu meyveler ozellikle tuketilmelidir. Sebze ve meyveler; posa icerdiği icin mide ve barsak sistemi icin de yararlıdır.


YİYECEKLER BUHARDA PİŞİRİLMELİ

Ozellikle 1 yaşına kadar olan bebeklerde gorulen ishaller, tum dunyada onemli olum nedenlerinin başında gelir. Bu nedenle besinlerin temizliği ve saklanma koşulları son derece onemlidir. Besinler hazırlanırken; su temiz olmalı, tercihen kaynamış su kullanılmalıdır. Besin taze tuketilmeli, kalan buzdolabında uygun koşullarda saklanmalı; buzdolabı yoksa bebek beslendikten sonra artan yiyecek atılmalı veya başkası tarafından tuketilmelidir. Saklama sırasında saklama kabının uzeri kapatılmalıdır. Bebeklere besin hazırlanırken kullanılan malzeme, bir tencereye su konulup ağzı kapalı olarak kaynatılmalıdır. Kaynatma suresi beş dakikadan az olmamalıdır. Kaynatılan arac gerec, tencerenin ağzı kapalı olarak soğumaya bırakılmalıdır. Kullanılan malzemeler kolay ve iyi temizlenebilir nitelikte olmalı, girintili cıkıntılı olmamalıdır. Aşırı kaynatma besin oğelerinin kaybına neden olabileceğinden; besinlerin buharda pişirilmesi tercih edilmelidir.


TAHILAR BAĞIŞIKLIĞI GUCLENDİRİR

Protein kaynağı olan tahıllar, cocuk beslenmesinde onemli rol oynar. Buğday, pirinc, mısır, cavdar, yulaf ve arpa bu grupta yer alır. Tahıllarda ozellikle B grubu vitaminleriyle mineral ve posa vardır. Sindirimi kolaylaştırdığı gibi, gelecekteki koroner kalp hastalıklarının gelişmesini onleyici etkiye sahiptir. İcerdiği posa sayesinde kolesterol ve kan şekeri duzeyini dengeler. Antikanserojen etkiye sahiptir ve bağışıklığı guclendirir.


BİR DEFADA NE KADAR MAMA VERİLMELİ?

Anne sutuyle beslenen bir bebek, ilk 30-40 gunde her ağladığında emzirilmelidir. Gunluk beslenme sayısı başlangıcta yuksekken, 1 yaşın sonuna doğru giderek azalır. 1 yaşından sonra gunluk beslenme sayısı ana oğun olarak ortalama uc kezdir. 1 yaşına kadar iki beslenme arasında gecen sure; cocuktan cocuğa değişebilmekle birlikte ortalama uc saattir.

1-2 hafta:…………60-90 ml.
3 hafta-2 ay:….120-150 ml.
2-3 ay:………….150-180 ml.
3-4 ay:………….180-210 ml.
5-12 ay:………..210-240 ml.