​
Cocuklarda gorulen cerrahi hastalıklar hem aile hem de belli yaşlarda cocuğun kendisinde endişeye neden olabilmektedir. Kasık bolgesi cocuk cerrahisi ameliyatlarının en sık yapıldığı bolgedir. Bunların icinde de kasık fıtığı tamiri hem cocuk cerrahisinin hem de kasık bolgesinin en sık uygulanan operasyonudur. Cocuklardaki kasık fıtığı hem oluşumu hem tipi hem de onarım tekniği olarak yetişkinlerden farklılık gosterir. Cocukluk cağında kasıkta fark edilen, zaman zaman ortaya cıkıp kaybolabilen şişlik akla oncelikle kasık fıtığını getirmelidir. Her 100 erkek cocuğundan yaklaşık 3 unde kasık fıtığı gelişir. Erken doğan veya duşuk doğum kilolu bebeklerde fıtığa cok daha sık rastlanır.

Kasık fıtığı nasıl oluşur?

Erkek bebeklerin testisleri (erkek yumurtası) anne karnında gelişmelerini tamamlarken ilk oluştukları yer olan karının icinden aşağıya doğru bir inme gercekleştirerek olmaları gereken yer olan yumurta keselerine (torba) yerleşirler. Bu yolculuk 3. ay civarında başlar ve doğuma yakın olarak biter. Karın icinden karın dışına cıkan testisler kasık kanalı dediğimiz kanalın icinden gecerler. Bu kanalda normal şartlarda doğumla beraber işlevini kaybederek kapanır. Ancak bu kanallardan birisi veya ikisi birden kapanmazsa o zaman fıtıklaşma olur. Eğer kanal acıklığı darsa ve sadece karın ici sıvısının gecmesine izin veriyorsa bu şişlik cocuk uyanık ve hareketli iken artar. Cocuk uyuyup sakin yatınca ise azalabilir ya da kaybolur. Tıp dilinde “Hidrosel” olarak bilinen bu hastalığın halk arasında ki adı ise “Su fıtığı” dır.

Eğer acık kalan kanal genişse bu kanaldan karın icindeki organlar ve en sık olarak da barsak fıtıklaşır. İşte bu gercek kasık fıtığıdır. Şişlik kasık veya yumurta kesesinde olabilir. Ağrı yapmaz ancak huzursuzluk, rahatsızlık bazen de kusma yapabilir. Ancak şu da vurgulanmalıdır ki kasık fıtığı sadece erkeklerde değil kızlarda da olabilir. Ancak kız cocuklarında kasık fıtığına daha az rastlanır ve kızlarda dışarı fırlayan organ coğunlukla barsak değil yumurtalıklardır.

Kimlerde daha sıktır ve cevresel faktorler oluşumuna etkili midir?

Erkeklerde, duşuk doğum ağırlıklı, premature bebeklerde ve bazı doğumsal bağ dokusu hastalıkları olanlar cocuklarda daha sık rastlanır. Erkeklerde rastlanma oranı kızlardan 5-6 kez fazladır. Cevresel faktorler kasık fıtığına direkt olarak neden olmaz. Ancak bazı durumlarda kasık fıtığının belirgin hale gelmesine neden olabilir. Yukarda bahsettiğimiz testisin yumurta kesesine gecmesi icin acılan kanalın bazı durumlarda kapanmasa bile kasık fıtığına neden olmadığını artık biliyoruz. İşte cevresel faktorler bu hafif acıklığın buyumesine ve daha belirgin hale gelmesine neden alabilir. Bu cevresel faktorlerin başlıcaları ise kronik kabızlık, ateş ve oksurukle seyreden boğmaca gibi şiddetli enfeksiyonlar ya da karın ici basıncını arttıran şiddetli kusma gibi durumlardır. Ancak unutulmamalıdır ki bunlar cocuklarda fıtığa neden olmaz sadece mevcut olan acıklığın buyuyerek fıtık kesesi haline gelmesine neden olurlar.

Fıtık şuphesi olunca ne yapmalıyım?

Cocuğunuzda kasık fıtığı şuphesi varsa, en kısa zamanda bir cocuk cerrahınca değerlendirmesi ve sonrasında tanısının kesinleştirilmesi gerekir. Cunku cocuklarda kasık fıtığı mumkun olan en kısa zamanda, yani belli bir yaş veya aya kadar beklenilmeden ameliyat edilerek tedavi edilmelidir. Burada kesinlikle bir yaş sınırı soz konusu değildir.

Neden hemen ameliyat?

Cunku cocuklarda kasık fıtığı ozellikle oluşturabileceği tehlikelerle oldukca tehlikeli hatta sinsi bir hastalıktır. Ozellikle fıtığın icine giren barsağın boğulma riski nedeniyle acil ameliyat gerektirebilir. Unutulmamalıdır ki cocuklarda hele hele bebeklerde acil ameliyat demek artan risk demektir. Halk arasında fıtık boğulması diye tanımlanan bu durumda, fıtık kesesine girerek sıkışan organların kanlanmaları ve beslenmeleri birkac saat icinde bozulur ve curume meydana gelir. Bu da hayati tehlikeyi arttırır ve curuyen organların cıkarılması yani kaybı anlamına gelir.

Fıtık ameliyatı zor mudur?

Eğer cocuk acil şartlar olmadan tespit edildikten hemen sonra uygun şartlarda ameliyata alınırsa bu ameliyat zor bir ameliyat değildir. Hastanemizde bu ameliyat “gunubirlik cerrahi” olarak uygulanmaktadır. Hastaların onemli bir bolumu ameliyattan 2-3 saat kadar sonra evlerine gidebilir ve hastanede yatmaları hic gerekmez. Ayrıca bu ameliyat hem acık ameliyat biciminde hem de laparoskopik yani kapalı ameliyat biciminde gercekleştirilebilir. Bu ameliyattaki temel prensip, acık kalan kanalın kapatılarak karın ici ile olan iştirakin ortadan kaldırılmasıdır. Hastanemiz de cocuk ameliyatlarında uzman cocuk anestezistlerinin gozetiminde alınan ozel ağrı onlemleri sayesinde ameliyat sonrası ağrı sorunu cok daha hafif olabilmektedir.

Kasık fıtığı kısırlığa neden olur mu?

Tedavideki gecikme değişik nedenlerle testisleri bozabilir. Oncelikle tedavi edilmemiş fıtık sık sık şişerek damarlara baskı yapabilir veya ısı farklılığına neden olarak yumurtanın normal gelişmesini bozabilir. Diğer onemli kısırlık nedeni ise bu operasyonun yanlış ellerde ve cocuklara uygun olmayan, yetişkin taklidi yontemlerle ameliyat edilmesiyle oluşan testis zararlarıdır.

Fıtık tekrarlar mı?

Sağ ve sol olmak uzere iki kasık kanalımız mevcuttur. Dolayısıyla bu iki kanal birbirinden bağımsız olarak fıtık oluşturabilir. Dolayısıyla tek taraflı ameliyatlardan sonra obur kasıkta fıtık olma ihtimali her zaman vardır. Bu tekrarlama değil yeni bir fıtıktır. Eğer cocuk bir tarafından fıtık geliştirdiyse diğer tarafından da olma riski daha fazladır. Bu bilgiyle biz Yeditepe Universite hastanemiz de acık olan fıtık deliğinden diğerine ozel bir alet yardımıyla bakmaktayız ve eğer diğerini de acık gorursek aynı ameliyatta yeni bir anesteziye gerek kalmadan kapamaktayız. Kızlarda bu ihtimalin daha fazla olduğu vurgulanmalıdır. Normal şartlarda cocuk cerrahı tarafından uygun şart ve koşullarda yapılan aynı taraf fıtığının tekrarlamasını beklemeyiz.