Cocuk konuşmaya başladığı andan itibaren yakın cevresinden duyduğu bircok kelimeyi hafızasına alıyor ve yakın bir surecte o kelimeyi kullanıyorlar. Bu kelimeler olumlu olabileceği gibi olumsuz kelimeler de olabilir. Cocuklar zaten anlamlarını bilmedikleri kelimeleri telaffuz etmekte hicbir sakınca gormuyorlar. Bu cocuklar beklenen bir durumdur. İster masumca olsun ister bilerek, oğretilerek olsun cocuk illa bir yerden duyarak bu sozlerden birini oğrenecektir.


Cocuğunuza kızmayın!

Cocuk Psikiyatrisi Yrd. Doc. Dr. Serdar Alpaslan, uygun olmayan bir kelime soylediğinde cocuğa kızarak tepki gosterilmemesi gerektiğini soyluyor. Alparslan, “Tepki verildiğinde cocuk size kızdığında ve bunu bir şekilde size belli etmek istediğinde bu kelimeyi yeniden kullanacaktır. Cunku cocuk, bu kelimenin anne-babayı kızdıracak bir şey olduğunu oğrenmiştir. ‘Ağzına acı biber surerim ’, ‘bak doverim ’ gibi ifadeler cocuğun bu kotu davranışını daha da pekiştirir. Ayrıca cocuk ‘ayıp ’ bir kelimeyi ilk soylediğinde anne-baba kahkaha atar yahut sadece gizlemeye calışarak hafifce gulerse, cocuk bunu fark eder ve kelimeyi tekrar soyler. Cunku kucuk cocukların en cok istediği şey anne-babalarını memnun etmektir.” diyor. Gulerek ya da ofkelenerek tepki vermenin kotu soz soyleme davranışını pekiştirdiğini soyleyen Alparslan, cocuğun ofkesi gectikten sonra durum hakkında cocukla uygun bir uslupla konuşulması gerektiğini ifade ediyor.


Cocuklarda kufrun nedenleri nelerdir?

Ağızdan Kacıverme: Herhangi bir gerginlik sonucunda kufurun ağızdan cıkıvermesi doğal bir durumdur. Cok engellenen, yaşama alanı cok daraltılan cocuk, kızgınlık olarak kufredebilir.

Dikkat Cekme: Anne-babalarından yeterince ilgi gormeyen cocuklar kufur ederler.
Sarsılma: Bazı cocuklar yetişkinleri şok etme, rahatsız etmek icin kufur edebilir.
Savunma: Bazı cocuklar icin kotu soz soyleme bir savunma şeklidir.
Olgunlaşma: Bazen de cocuklar yetişkin olmanın bir sembolu olarak, kotu soz soylerler.

Ufak oneriler

• Cocuğunuza kullandığı bu kelimelerin anlamlarını sorun. Daha sonra kendiniz o kelimelerin anlamlarını cocuğunuza acıklayın.

• Cocuğunuza masal okurken kendi masalınızı oluşturun. Hikayenin kahramanından birini kotu soz soyleyen bir cocuk olarak secin. Cocuk kotu bir soz soylediğinde annesinin ne kadar uzulduğunu, cevresinin nasıl tepki gosterdiğini anlatın. Cocuğunuz bu hikayeden ders alacaktır.

• Kotu sozleri genellikle aileler oğretir; ama cocuk bunu ailesinden değil televizyondan, arkadaş cevresinden, sokaktan da oğrenebilir. Once cocuğunuzun kotu sozleri nereden oğrendiğini bulun. Ve ilk once kendi konuşma tarzınızı sorgulayın.

• Cocuğunuz bulunduğu ortamdan cok etkilenir. O ortamda kufur eden biri varsa cocuğunuza bunun cok yanlış bir şey olduğunu anlatın.

• “Cok ayıp ’” , “Ağzına biber surerim bak.” demeyin.

• Cocuğunuza kızgınlığını ifade etmesi icin başka kelimeler oğretin. “Kızdım.” , “Ofkelendim.” , “Tuh!” gibi.

• Kullandığı olumlu sozcukleri ovun ve odullendirin.

• Kullandığı kotu sozlerin yerine olumlu, iyi sozler bulun. Kotu sozlere ihtiyacı olmadığını, kullandığı daha guzel sozlerin olduğunu fark etmesini sağlayın.

• Kotu sozler soylediğinde gulmeyin. Gulerseniz cocuğunuz iyi bir şey yaptığını zanneder.

• Cocuğunuza kotu sozler soylediği icin kızmayın. Bu o sozleri bilincaltında bastırması ve daha sonra hic beklemediğiniz anda gun yuzune cıkmasına sebep olur.

• Cocuğunuzun başka yerlerden kotu sozler duymasını, oğrenmesini tabii ki de engelleyemezsiniz. Ama cocuğunuza terbiye ve ahlak kurallarını guzelce anlatır ve oğretirseniz bir sorun yaşamazsınız.