​
Cocuk sahibi olmak isteyen ciftler, genc anne ve babalar cocuklarının eğitiminde ortak karar vermek isterler. Ve bu konuda uzlaşmaya varacaklarından da son derece emin olurlar. Fakat daha sonra gunluk hayat başlar ve duşunceleri gercek yaşamda uygulamanın ne kadar zor olduğunun farkına varırlar. Bebek doğmadan onceki heyecan ve beklenti, doğduktan sonra coşku ve sevinc, daha sonraları anne baba catışmasına donebilir.

Eğitimde goruş ayrılığına varan anne ve babalar nasıl davranmalı?

1. Anne babaların ilişkilerindeki sloganları saygı ve hoşgoru olmalı.

2. Cocukların yaşları ne olursa olsun evde yaşanan olaylardan cok cabuk etkilenileceği unutulmamalı.

3. Disiplin kuralları cocuk tarafından değil, kararlı anne baba tarafından konulmalı.

4. Bebek doğmadan once, bebeğin temel ihtiyacları (yemek, uyku, tuvalet), bunların saatleri ve alışkanlık haline getirilmeleriyle ilgili kararlar alınarak ozenle uygulanmalı.

5. Cocuğun eğitiminde birbirlerine ters duşen anne ve babalar, daha sonra yalnız başlarına kaldıklarında bu konuyu sakin bir şekilde tartışıp, olumlu ve olumsuz yonlerini birbirlerine anlatmalı.

6. Her anne baba, cocukla ilgili konularda karşısındakiyle empati kurmaya calışmalı. Onun duygularını ve ne hissettiğini anlamaya gayret etmeli. Eşinin neden bu tavrı gosterdiğini anlarsa, elbette ki daha hoşgorulu olacaktır.

7. Ve en onemlisi de eğitimdeki goruş ayrılıklarını cocuklarının onunde tartışmamalı. Bu noktada gozler konuşmalı.

Kişilik Gelişiminde Anne Baba ’nın Rolu

1. Baskıcı ve otoriter tutum

Bu tip anne-babalar, cocuklarını belirli bir ideal peşinde ve belirli kalıplar icinde, adeta kucuk bir yetişkin yapma cabasıyla yetiştirmeye calışırlar. Cocuktan itaat beklerler ve butun kontrol onlardadır. Coğunlukla anlayışsız, hoşgorusuz, katı ve baskıcı bir tutum icindedirler. “Zor yoluyla denetleme” ya da “Sevgiyi esirgeyerek denetleme” ile cocuğun davranışları kontrol edilir. Bu, cocuğun kendine olan guvenini ortadan kaldıran, onun kişiliğini hice sayan bir tutumdur. Otoriter bir aile ortamında yetişen cocuklar genellikle; anne-babanın kurallarını yerine getirme cabasına odaklı olduklarından kendilerini ifade edemezler, ozguveni hemen hemen yok gibidir. Stresli ve tedirgindirler. Sessiz, cekingen başkalarının etkisinde kolayca kalabilen cocuklar olabileceği gibi surekli eleştirildikleri icin de aşağılık duygusu geliştirebilirler ve devamlı eleştirilen bu cocuklarda saldırgan davranışlar ortaya cıkabilir. Evde, anne-babalarında gordukleri olumsuz tutumları okulda arkadaşlarına uygulamaya calışırlar.

2. Aşırı koruyucu tutum

Bu tutuma gore cocuk yetiştirilen ailelerde; cocuk aileyi yonetir, onun istekleri olur, anne-baba uzerinde baskı-guc uygular, anne-baba cocuğun egemenliğine boyun eğmiştir. Bu, cocuğun sosyalleşmesini olumsuz yonde etkiler, aşırı bir koruma icinde buyuyen cocuk, doyumsuz olacak ve ileride aile dışında kendi sosyal yaşamı icinde de aileden gorduğu, alıştığı şeyleri bekleyecek, bulamadığında hayal kırıklığı yaşayacak, isteklerini almak icin karşısındakine baskı-guc uyguladığında da ilişki sorunları, dışlanma yaşayacaktır. Koruyucu tutumla yetişen cocuklar genelde; aşırı bağımlı, ozguveni gelişmemiş ve tek başına kararlar alamayan bireyler olurlar. Sorumluluk almakta gucluk yaşar, kendini tanımakta ve sınırlarını bilmekte zorlanırlar.

3. Dengesiz ve kararsız tutum

Anne-babanın arasında goruş ayrılığı olduğunda ya da anne-baba değişken davranışlar gosterdiğinde ortaya cıkan tutumdur. Kimi ailelerde disiplin yok değildir, ancak ne zaman uygulanacağı belirsizdir. Anne-babanın tutumu aşırı hoşgoru ve sert cezalandırma arasında gidip gelir, cocuk hangi davranışın nerede ve ne zaman istenmediğini onceden kestiremez. Dengesiz ve tutarsız tutumla yetişen cocuklar genellikle; kendi icinde catışmalar yaşayıp, aileleriyle ilişkilerinde dengesiz olurlar. Buyuduklerinde karşılarındaki insanlara zor guvenirler. Değer yargısı sistemlerinin oluşması zor olabilir. Karar vermekte gucluk yaşarlar. Nelerin doğru, nelerin yanlış olduğunu ve neleri yapıp, neleri yapmamaları gerektiğini oğrenemeyebilirler.

4. Aşırı hoşgorulu ve gevşek tutum

Bu tutumu benimseyen anne-babalar cocuğun her istediğini yaparlar. Aile icinde cocuğun hakları sınırsızdır. Cocuğun nerede duracağı belirlenmemiştir. Kuralları uygulama ve denetleme duzensizdir. Cocuğun başına buyruk yetişmesi, istediği gibi davranması hali soz konusudur. Aşırı hoşgorulu-gevşek tutumla yetişen cocuklar genellikle; kendileri icin başkalarından hizmet beklerler. OKuldaki kurallarla karşı karşıya kaldıklarında hayal kırıklığına uğrarlar. Diğer insanların dikkatini cekmeye calışırlar. Paylaşma ve işbirliğine pek acık olmazlar. Sosyal uyumları duşuk olur. Sorumsuz ve her şeye kırılan ozellikte olabilirler.

5. İlgisiz tutum

Anne-babanın cocuğu yalnız bıraktığı, fiziksel veya duygusal ihtiyaclarını fark etmediği durumlarda ilgisiz anne-baba tutumundan bahsedilebilir. Anne-baba ilgisizse cocuğun onlarla iletişimi kopuk olacaktır, boyle bir aile icinde cocuk sevildiğini, kabul edildiğini duyumsayamaz. Bu gruba giren anne-babalar genellikle hoşgoru ile boş vermeyi birbirine karıştırırlar. Cocuğun temel ihtiyaclarını ihmal ederler. İlgisiz tutumla yetişen cocuklar genellikle; dikkat cekmek icin etraflarına zarar verebilirler. İnsanlarla ilişki kuramamaları sonucunda sosyal gelişimlerinde gecikme ve saldırganlık gorulebilir. Sozlu iletişim yetersizliğinden dolayı dil gelişimlerinde gecikme ve konuşma bozuklukları ortaya cıkabilir. Ozguven sorunu yaşayıp tamamen icedonuk olabilirler. Ergenlik doneminde suc işlemeye eğilimli oldukları gorulmuştur.

6. Mukemmelliyetci tutum

Mukemmelliyetci tutumdaki anne-babalar cocuklarından her şeyin en iyisini bekler. Kendi gercekleştiremediği yaşantıları cocuklarının gercekleştirmesini ister. Bu tutumda olan anne-babalar cocuğu olduğu gibi kabul etmezler. Cocuğun kaldırabileceğinden daha fazla yuk taşımasını beklerler. Cocuk, anne-babanın koyduğu kurallara uymadığı zaman cocuğa verilen cezalar katı ve sert olur. Mukemmelliyetci tutumla yetişen cocuklar genellikle; aşırı titiz ya da tam tersi dağınık cocuklardır. Kendilerine guvenleri duşuk olabilir. Başarısızlığa uğradıklarında kolayca hayal kırıklığı yaşarlar, bazen tamamen vazgecebilirler. Yanlış yapmaktan korkarlar. Fikirleri genelde cok katıdır. Okuldaki sıraları hep derli topludur. Ders aralarında odev yapan, grup calışması gerektiğinde şikayet eden, bir işi tam yapmak icin gunler oncesinden calışmaya başlayan cocuklar olabilirler.

7. Demokratik ve ilgili tutum

Anne-baba hoşgoru ve sevgiyle disiplin uygulandığında, cocuğun kabul edilen ve edilmeyen davranışlarının sınırları belirlenmiş olur ve cocuk bu sınırlar icinde ozgurdur. Demokratik ve ilgili tutumda cocuğun soz hakkı vardır. Duygularına ve goruşlerine saygı duyulur. Kurallar belirlenirken bunlar dikkate alınır. Sevgi ve teşvik gorur. Cocuğunu kabul eden anne ve baba, cocuğun ilgilerini goz onunde bulundurur ve onun yeteneklerini geliştirmeye yardımcı olur. Aile bireyleri arasında duygular nettir. Problem yaşadıklarında birlikte baş etmeye calışırlar. Evde ve toplumdaki kuralların sınırları bellidir. Cocuk neyi, nerede yapacağını veya yapmayacağını bilir. Bu tutumla yetişen cocuklar genellikle; sosyalleşir ve işbirliğine girerler. Arkadaş canlısı ve duygusaldırlar, dengeli ve mutlu olurlar. Ozguvenleri normaldir, kurallara ve otoriteye saygı duyarlar.

Ona onemsendiğini hisettirin

Anne-babaların cocuklarıyla iletişim kurarken oncelikli olarak onunla goz teması kurmaları ve aynı hizada durmaları gerekiyor. Cocuğa guven duymalılar ki, o da kendine guvenmeyi oğrensin. Yeteneklerini orataya cıkarması icin fırsat yaratmalı, cocuğa sozlerinin dinlendiğini ve onemsendiğini hissettirmeliler. Cocuklar sozlerle anlatılanlardan cok davranışlarla verilen mesajları almaya acıktır

2 Yaş Sendromu, Cozumler ve Oneriler

Cocuğunuz artık bebeklik doneminden cıktı, buyuduğunu ve bağımsız hareket edebildiğini goruyorsunuz, artık size uyumlu olabilme ve sozunuzu dinleyebilme zamanı geldiğini duşunuyorsunuz belki ama henuz buna hazır değil cunku 2 YAŞINDA!!

Bu yaş donemi anne- babaların cocuk gelişiminde en cok zorlandıkları ve yoruldukları donemdir. Yemek yemede direnme, uyku uyumak istememe, soz dinlememe, anne-baba-arkadaşa vurma – ne denirse tam tersini yapma, kendisini yerlere fırlatma, kafasını vurma . Bebeklik donemi sonrasında size uyum sağlamasını beklerken bu inatlaşmalar ya da ofke nobetleri nereden cıktı demeyin. Cunku cocuğunuz ozerklik doneminde .( 12-36. aylar ) Ozerklik donemi cocuğunuzun kendisini ortaya koyduğu, her şeyin kendisinin olmasını istediği, istediği kıyafeti giymek istediği donemdir. Bu ısrarlı cabaları sizi ne kadar yorsa , sinirlendirse de tum bunları bir geciş donemi olarak kabul etmek ve bu doneme her şekilde hazırlıklı olmak zorundasınız. Eğer bu donemdeki abartılı tepkilerinin yaşının bir ozelliği olduğunu ve neler yapılması gerektiğini bilirseniz bu donemi daha rahat bir şekilde atlatabilirsiniz.

Bu donemde cocuklarınızın ozerkliğini engellememeniz gerekiyor, oysaki bir cok anne doğru davranışı gostermek icin bu donemde HAYIR! kelimesini sıklıkla kullanıyor. Bu tip engelleyici davranışlar cocuğun uyumsuzluğunu daha fazla arttırarak gelişimini olumsuz etkilemektedir. Dunyayı, cevresindeki nesneleri , kişileri tanımaya ve keşfetmeye yarayacak tum yetilere sahip ( yuruyebiliyor, kavrayabiliyor,basit olaylar arasında bağlantı kurabiliyor, koşabiliyor,yemek yiyebiliyor, hatta sorular sorabiliyor) olan cocuğunuz bu enerjiye sahip. Ne kadar cok nesneye dokunursa, ne kadar cok soru sorarsa , kendisini ne kadar cok ortaya koymaya calışırsa gelişimi o kadar sağlıklı olacaktır. Soru sorması engellenen bir cocuğun ileride kendine guvensiz , ice donuk kişilik ozelliklerini gostermesi beklenebilir. Ofkesi engellen bir cocuk ise bu duyguyu zamanla kendisine yonelterek ısırma vb davranışlar gosterebilir. Cocuğunuzun ozgur olabileceği alanlar yaratmalı ve kendisini , duygularını tumuyle ortaya koymasına izin vermelisiniz. Onunla inatlaşmayın, cunku bu inatlaşma ve ofkelenme onun kontrol edebileceği bir duzeyde henuz değil. Kendisinde var olan enerjisini boşaltabilmesi icin gun icerisinde bol bol dışarı cıkarın, koşsun,hoplasın, zıplasın, guvenliğini tehdit etmediği surece istediği her şeye dokunsun, bu onun mutlu olmasına ve gun icinde size daha uyumlu davranmasına neden olacaktır. Eğer yapmasını istemediğiniz bir davranış var ise o zaman kızma, engelleme, cezalandırma gibi davranışlar gostermeyin. Yapacağınız uzun sureli acıklamalar da bu yaş donemi icin pek işe yaramayacak. Yapmanız gereken ilgisini dağıtmak olsun. Dikkatini başka yone cevirmede yaratıcı bir anne – baba olursanız işiniz daha da kolaylaşacaktır. Bunu sağlamak icin onun gozuyle dunyaya bakabilir ve oyunları kullanabilirsiniz. ( orneğin: yemeğini yememek icin size direniyorsa bir portakal ya da elmayı komik bir kukla haline getirerek – sevimli bir ismi de olsun – bu kuklaya yemeği yedirmek gibi) Bunda da direnirse ikinci oyunu bulun, ilgi alanlarını keşfedin eğer resim yapmaktan hoşlanan bir cocuğunuz varsa bir tabak, bir cocuk , bir sevdiği yemeği birlikte cizin ve sonrasında bir hikaye oluşturarak olumlu davranışı pekiştirin. Bu onun eğlenmesini sağlayarak dikkatini cekecek ve size olan uyumunu arttıracaktır. Bu tip aktiviteleri onunla yapabilmeniz icin yeterli zamanınızın ve sabrınızın da olması gerekiyor, cocukları ile yeterli iletişimi kuramayan, kendisine zaman ayırmayan / ayıramayan , calışan annelerimizle ( babalarımızla ) cocukları arasında bu donemde daha fazla catışmalarla karşılaşabiliyoruz. Bu nedenle annelerimizin – babalarımızın oncelikle kendilerine gun icinde zaman ayırmalarını ( cay zamanları , yuruyuş zamanları, sohbet zamanları , gazete-dergi zamanları ) istiyoruz.

Cocuğunuzu bu donemde uyumsuz, iyi yetiştirilmemiş ya da kotu bir cocuk olarak asla tanımlamayın. 3 yaş sonrasında size ve koymuş olduğunuz kurallara uyum sağlayabilecek gelişim duzeyine sahip olacaktır. Cocuğunuz buyurken icinde bulunduğu gelişim donemini cok iyi tanımalısınız, cunku bazen normal olan davranışlar anne-babalar tarafından problem olarak değerlendirilebiliyor. Bunu ortadan kaldırmak icin uzman kişilerden gelişim danışmanlığı alabilirsiniz.