Gıda Alerjisi

Gıda alerjisi bağışıklık sisteminin belli bir yiyeceğe verdiği anormal bir reaksiyondur. Gıda alerjisinin, benzer belirtiler verebilen ancak bağışıklık sistemini etkilemeyen gıda intoleransı ile karıştırılmaması onemlidir.

Gıda alerjisine ne yol acar?
Bir gıdaya karşı alerjik reaksiyonun oluşması icin, bu gıdaya hassasiyeti olan cocuğun daha onceden bu gıdaya en az bir kere maruz kalmış olması gerekir. Ya da anne sutu yoluyla bu hassasiyet tetiklenebilir. Cocuk bu gıdayı ikinci kez yediğinde alerjik reaksiyonlar gelişir. Bu sefer IgE antikorları gıdaya tepki verir, histaminler salgılanır ve bu da cocukta dokuntuler, astım, ağızda kaşıntı, solunum gucluğu, mide ağrıları, kusma ve/veya ishal olmasına neden olur.

Gıda alerjisi ile gıda intoleransı arasında ne fark vardır?
Gıda alerjisine bağışıklık sisteminin, cocukta hafif rahatsızlıklardan yaşamı tehdit eden ceşitli sorunlara varan tepkisi yol acar. Gıda intoleransı, gıda alerjisi ile benzer belirtilere yol acsa bile, bağışıklık sistemini etkilemez.

Hangi yiyeceklerin gıda alerjilerine neden olma olasılığı fazladır?
Tum gıda alerjilerinin yaklaşık %90’ına şu 8 yiyecek neden olur:

Sut

Yumurta

Buğday

Balık

Soya

Kabuklu yemişler

Kabuklu deniz mahsulleri

Yer fıstığı

Cocuklarda en fazla alerjiye neden olan gıdalar yumurta, sut, yer fıstığı, buğday, soya ve kabuklu yemişlerdir. Yer fıstığı, kabuklu yemişler ve kabuklu deniz mahsulleri ise coğunlukla ağır reaksiyonlara yol acar. Cocukların yaklaşık %3’unde gıda alerjileri gorulur. Cocuk buyuyunce bazı gıdalara karşı alerjiyi “yenebilse” de yer fıstığı, kabuklu yemişler ve kabuklu deniz mahsulleri alerjisi hayat boyu kalıcı olabilir.

Gıda alerjisinin belirtileri nelerdir?
Alerji belirtileri, alerjiye neden olan gıdanın yenmesinden sonra bir kac dakika ile birkac saat arasında ortaya cıkabilir. Gıda alerjisinin en yaygın belirtileri aşağıda belirtilmekle birlikte, bu belirtiler cocuktan cocuğa farklılık gosterebilir:

Kusma

Bulantı

Kramplar

Dokuntuler

Egzama

Dudaklar, dil veya ağızda kaşıntı ve şişme

Solunum gucluğu

Hırıltı

Kan basıncının duşmesi

Gıda alerjisinin oluşması icin, alerjiye neden olan gıdadan ne kadar yendiğinin onemi yoktur. Cok cok az miktarda alınması bile ciddi reaksiyonlara neden olabilir.

Gıda alerjisi belirtileri başka sorunlarla ya da tıbbi rahatsızlıklara benzerlik gosterebilir. Teşhis icin mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Gıda alerjisinin tedavisi
Gıda alerjisini onleyen herhangi bir ilac mevcut değildir. Tedavinin amacı alerjiye neden olan gıdalardan kacınılmasıdır. Doktorunuzun alerjiye neden olan gıdayı belirlemesinden sonra, bu gıdadan ve o gıda grubundaki benzer gıdalardan kacınılması cok onemlidir. Bebeğinizi emziriyorsanız, sizin de alerjiye neden olan yiyecekten uzak durmanız gereklidir. Alerjen gıdadan cok kucuk bir miktarın anne sutu yoluyla bebeğe gecmesi ve alerjiye neden olması mumkundur.

Ayrıca cocuğunuzun bazı yiyecekleri yiyememesi nedeniyle ilave vitamin ve mineral alması gerekebilir. Bu konuyu doktorunuzla goruşunuz.

Cocuğunuzun ağır gıda alerjisi olması durumunda doktorunuz ağır reaksiyonların durdurulmasını sağlayan bir ilacın da bulunduğu bir ilk yardım setini yanınızda bulundurmanızı tavsiye edebilir. Bu konuyla ilgili daha fazla bilgi icin doktorunuzla goruşunuz.

Bazı cocuklara 3-6 aydan sonra doktorun kontrolunde alerjiyi yenip yenmediklerini gormek amacıyla bazı gıdalar verilebilir. Coğu alerjiler kısa sureli olabilmekte ve 3 veya 4 yaşından sonra gıda rahatlıkla tolere edilebilmektedir.

Sut ve soya alerjisi
Bebek ve kucuk cocuklarda coğunlukla sut ve soyaya karşı alerji olduğu gorulur. Bu durumda aşağıdaki belirtiler gorulebilir:

Kolik

Cocuğun kakasında kan

Buyumesinde yavaşlık

Boyle durumlarda doktorunuz bebeğinizin mamasını veya anne sutunu soya bazlı mama ile değiştirebilir. Soya bazlı mamanın da soruna neden olması durumunda doktorunuz bebeğinizin mamasını kolay sindirilen, hipoalerjenik bir mama ile değiştirebilir.

Sut ve soya alerjisinin belirtileri de başka sorunlarla ya da tıbbi rahatsızlıklara benzerlik gosterebilir. Teşhis icin mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Gıda alerjilerinin onlenmesi
Gıda alerjisinin oluşması onlenemez, ancak coğunlukla aşağıdaki tavsiyelere uyarak geciktirilmesi sağlanabilir:

Mumkunse ilk altı ay bebeğinizi sadece anne sutu ile besleyin

6 ay dolmadan katı gıdalar vermeyin

1 yaşından once inek sutu, buğday, yumurta akı, yer fıstığı ve balık vermeyin.