Ergenlik donemindeki genclerin coğu, yuzlerini kaplayan sivilceler nedeniyle kendilerini kotu hissediyor. Prof. Dr. Buyukgebiz, gencleri uyarıyor: Kozmetik urunler peşinde koşmayın! Sivilcenin ilacı sudur. Yuzunuzu bol bol yıkayın…
Acıbadem Hastanesi Cocuk Endokrinolojisi, Buyume ve Ergenlik Bolum Sorumlusu Prof. Dr. Atilla Buyukgebiz, ergenlik doneminde en fazla gorulen sorunlarla ilgili sorularımızı yanıtladı:
- Ergenlik sivilceleri neden ve ne şekilde oluşur?
Sivilceler veya tıbbi adı ile akneler ergenlik doneminde en sık rastlanılan sorunlardandır. Bu donemde kız ve erkekler, cevre ve yaşıtları tarafından beğenilme arzusu icindedir. Aknelerin oluşumu gorunumlerini bozar ve guven kaybına yol acar. Akneler ergenlik doneminde yuz, sırt ve goğuste az veya cok sıklıkta ortaya cıkabilir ve mikrop kapmazsa yani enfekte olmazsa kendiliğinden gecer. Akneler, ozellikle 20 yaşından sonra kendiliğinden gecer. Akneler kızlarda daha cok gorulur. Ergenlik sivilcesinde genetik yatkınlık soz konusudur. Ailesinde şiddetli aknesi olan genclerde daha sık gozlenir. Ergenlikte salgılanmaya başlayan seks hormonları nedeniyle, yağ bezi uretiminde artış olur. Zaten kısmen kapalı olan gozeneklerde yağın da birikmesi ile tıkaclar oluşur. Tıkac nedeniyle deriye acılamayan ve artmış yağ uretimi yuzunden gerilen follikuller patlayarak, deride iltihabi reaksiyonun daha da artmasına sebep olurlar.
NEMLENDİRİCİ SURMEYİN
- Ergenlik sivilceleri gecici midir? Zamanla artarlar mı?
Besin maddeleri icindeki yağlı gıdaların, cikolatanın ve kuruyemişin akneyi arttırdığı soylense de, kesin kanıt yoktur. Akneyi arttıran en onemli faktor strestir cunku stres kortizon salgılanmasını arttırır. Kızlarda adet oncesinde de akneler artmaktadır. Ergen kızların yuzde 70inde akne gorulur. Kullanılan kozmetikler akneyi arttırır. Gece kremi gibi yağlı nemlendiriciler de akneyi arttırır. Doğum kontrol hapının da, akneyi arttırıcı etkileri vardır. Akneleri sıkarak temizlemek onerilmez cunku kıl follikulu patlayabilir. Derideki iltihabi reaksiyon artar ve ciltte iz kalır. Ayrıca mikrobik olmayan sivilceler de iltihaplanabilir. Yuzu yıkamak, deri uzerindeki yağ miktarını azaltır. Deri uzerindeki yağın azalmasının temizlik hissine neden olması ve yağlı gorunuşu duzeltmesi onemlidir. Aknesi olan her ergen, yuzunu kuruluğa yol acmayacak şekilde kremli sabunlar veya notral PH temizleyiciler ile gunde 2-3 kez yıkamalıdır. Bu en etkili ve en kolay sivilce ilacıdır. Aknesi olan ergenler icin ozel bir cilt bakımı yoktur. Kozmetik kullanımı akne sorunlarını arttırabileceğinden, aknesi olan bireylerin bu konuda daha secici davranmaları gerekir. İltihaplanmış sivilceler uygun şekilde tedavi edilmezse, iz bırakır. Bu durumda dermatolog desteği gerekir.
TİROİT BEZLERİNE DİKKAT!
- Ergenlik doneminde genclerde en sık gorulen hastalıklardan biri de guatr. Bu hastalık neden bu kadar yaygın?
Bu soruna genclerde cok sık rastlıyoruz. Tiroit bezi normalden fazla buyurse ya da değişik nedenlerle aşırı calışırsa, guatr ortaya cıkar. Bazen boyunda şişlik şeklinde gozle gorulebilir. Eğer tiroit hormonları yetersizse halsizlik, yorgunluk, uşume ve tembellik gibi belirtiler ortaya cıkar. Tiroit bezi fazla calıştığında ise terleme, taşıkardi ve carpıntı gibi belirtiler gorulur. Ozellikle okul cağındaki ve ergenlikteki kızlarda, Hashimato hastalığı denilen guatr cok sık gorulur. Sebebi; vucudun tiroit bezine karşı antikor yapmasıdır. Kızlarda erkeklerden, 5-8 kat daha sık gorulur. Tedavisi zor değildir. Bazen yalnız takip edilir, bazen de tiroit hormon tabletleri ağızdan verilerek guatr kucultulur.
- Ergenlik doneminde gencin sırtında oluşan kambur, sonradan gecer mi?
Ergenlik donemine ilişkin bir diğer dikkat cekici husus; duruş şeklidir. Ozellikle kız cocukları memelerini saklamak icin, kanmbur durur. Bu duruş şekli duzeltilmezse, ileride kalıcı olur. Ergenlere kendine guven azlığını belirten bu duruşu duzeltmeleri gerektiği hatırlatılmalıdır. Gerekirse ayna karşısına gecirilerek, kambur ve dik durduğundaki pozisyonları, ergene gosterilmelidir.
SERT HAVLU KULLANMAYIN
- Ergenlerin saclarındaki kepekleri gecirmek icin ne yapmak gerekir?
Haftada en az bir veya iki defa sacların yıkanması ve diğer gunlerde de fırca ile taranarak sacların arasına giren tozlardan, kir ve olu kıllardan arındırılması gerekmektedir. Sac kurutmak icin kullanılan havlular sert olursa, sac ucları catallanabilir. Elektrikli kurutucu aletlerin ve fon makinelerinin saca cok yakın tutulmaması gerekir. Bunların saca ve saclı deriye zararları dokunabilir. Yanmalara neden olabilirler.