Tarihin Arabaları 1: Arşiduk Ferdinand ‘ın Arabası​28 Haziran 1914 tarihi, dunyanın en onemli tarihlerinden birisidir. Avusturya ve Macaristan ulkelerini bir arada tutan Habsburg Hanedanlığı ’nın son varisi olan Arşiduk Franz Ferdinand bir Sırp genci tarafından aracında suikaste kurban gitti. Bu olay 1. Dunya Savaşı ’nı başlatacak bir olaylar zincirinin tetiklenmesine sebep oldu.



Avusturya-Macaristan Arşiduku Saraybosna Ziyaretinde​Avusturya-Macaristan Arşiduku Franz Ferdinand ve eşi Duşes Sophie von Hohenberg 1914 yılında Saraybosna ’ya bir ziyarette bulundular. Ziyaretlerinin asıl sebebi silahlı kuvvetleri teftiş etmekti. Ancak ulkede gerginlik havası hakimdi. Gerginliğin temel sebeplerinden birisi 1909 yılında Avusturya-Macaristan ’ın, Bosna Hersek ’i ilhak etmesiydi. Bu olay Avusturya-Macaristan ile Sırp Krallığı arasındaki ilişkileri geri donulmesi guc bir noktaya doğru suruklemişti.

Arşiduk Ferdinand
Aslında 1900 ’lu yıllar zaten dunya uzerinde buyuk bir gerginlikle başlamış ve bircok yerde suikast girişimleri olmuştu. İtalyan Kralı Umberto, Amerika Başkanı William McKinley, Sırp Kralı Alexander Obrenovic ve daha niceleri. Hatta Osmanlı bile suikast girişimlerini gormuştur. Bunların en meşhuru Sultan II. Abdulhamid Han ’a duzenlenmeye calışılan suikasttir. Sultan II. Abdulhamit Han bu girişimden kurtulmuştur ancak Osmanlı Tarihi ’nde onun kadar şanslı olmayanlar vardır. Mahmut Şevket Paşa ve Mısır Hidivi Abbas Hilmi Paşa da suikaste kurban gidenler arasındadır. Boyle bir ortamda buyuyen Arşiduk de statusunun getirdiği tehlikenin farkındadır. Bu konuda: “Hayatımız surekli olarak tehlikede, Tanrı ’ya guvenmek zorundayız.” demiş ve korkuyla yaşamaktansa gorevine devam etmeyi tercih etmiştir.

Dunyayı Sarsan Tarih: 28 Haziran 1914​Avusturya-Macaristan Arşiduku ve eşi, işte boylesine gergin bir zamanda Saraybosna ’ya ziyaret etmişlerdir. Ziyaretlerini de 1910 model Gräf & Stift Double Phaeton ile gercekleştirmişlerdir. Doneminin gozde arabalarından birisi olan arac, kolordu subayı Kont Franz von Harrach tarafından satın alınmıştı. Ziyareti bu aracla gercekleştiren cift aslında sabah erken saatlerde yaptıkları bir gezi esnasında olduruleceklerdi. Ancak suikastci Nedeljko Čabrinović attığı el bombasını isabet ettirememiş ve aracın arkasına duşurmuştu. Hemen valinin ikametgahına goturulen Arşiduk ve eşi ilerleyen saatlerde el bombası yuzunden yararlananları ziyaret etmek istemişlerdir. Aracla giderken “Kara El” uyesi bir gec olan Gavrilo Princip bir kafede oturuyordu. Arşiduk ve eşini goren Gavrilo, suikasti gercekleştirdi. Arşiduk orada olurken, eşi ağır yaralanmıştı. Bu olay ise 1. Dunya Savaşı ’nın başlangıc nedeni olarak tarihe gecti.

Arşiduk Ferdinand ve Eşi
Gräf & Stift Double Phaeton ’un Laneti​Suikastten sonraki 12 yıl icerisinde bu Double Phaeton 15 farklı sahip değiştirdi. İşin daha ilginc yanı ise bu arac 13 kişinin hayatına mÂl olan kazalara karıştı. Arac sahiplerinden birisi delirdi. Bir diğeri aracı aldıktan sadece 9 gun sonra iki koyluye ve bir ağaca carparak can verdi. Başka bir sahibi ise intihar etti. Bu otomobile sahip olan bir Yugoslavya valisi ise dort farklı kaza gecirdi. Ustelik bu kazalardan birisi koluna mÂl oldu. Bu kazadan sonra ise Yugoslavya valisi aracı bir arkadaşına sattı. Ancak arkadaşı da aracla takla attı ve aracın altında kalarak can verdi.



Ağır govdesi ve yavaş hızları yuzunden bu tip araclarla takla atmak zordur. Ancak bu takla atma kazası aynı aracla bir kez daha yaşandı. Bu sefer de İsvicreli bir yarış pilotu takla atarak can verdi. Arabanın son sahibi ise arabayı duğun aracı olarak kullanmak isteyen Tiber Hirshfield ’di. Ancak o da aracın kontrolunu kaybetmesi sonucunda uc arkadaşıyla beraber can verdi.

Aracın Plakasındaki Ayrıntı​Bu ilginc arac, gectiğimiz yuzyılın buyuk bir kısmını Viyana ’nın Heeresgeschichtliches Muzesi ’nde sergileniyordu. 2000 ’li yıllarda Brian Presland adlı İngiliz bir ziyaretci aracın plakasında “AIII 118” yazdığını fark etti. Bu plakadaki “A” harfinin ateşkesi (ing. armistice) simgelediği duşunulurse ve kalan kısım da bir tarih olarak alınırsa ortaya şoyle bir şey cıkıyordu; Ateşkes 11.11.18. Bilin Bakalım 11 Kasım 1918 ’de ne oldu? Evet, 1. Dunya Savaşı bir ateşkesle sona erdi. Siz bu konu hakkında neler duşunuyorsunuz? Sizce savaşın başlamasına sebep olan olayın yaşandığı aracın plakasında, savaşın bitiş gunu yazıyor olabilir mi?