Turk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) Genel Mudur Yardımcısı ve Ankara Yıldırım Beyazıt Universitesi Oğretim Uyesi Prof. Dr. Fahrettin Ozturk, Bursa Teknik Universitesi (BTU) Robot Teknolojileri ve Akıllı Sistemler Uygulama ve Araştırma Merkezi (ROTASAM) tarafından cevrim ici duzenlenen "Havacılık Sanayisinde Ar-Ge ve Millileştirme Calışmaları" başlıklı seminerde, TUSAŞ tarafından geliştirilen projelerin fiili olarak 2005 yılında başladığını belirtti.

Bu sure icinde HURKUŞ eğitim ucağının ortaya konulduğunu belirten Ozturk, "HURKUŞ-C, bunun silahlı versiyonu. Bu da hazır halde. Hurjet, 2022'nin sonunda ucmasını hedeflediğimiz bir ucak. Şu anda montaj faaliyetleri yurutuluyor. Bu, ulkemizin ilk jet ucağıdır. Hurjet'in 'Kombat-C' versiyonu, bu da silahlı." diye konuştu.

Milli Muharip Ucak (MMU) Projesi'ne değinen Ozturk, "Bu ucak, 5. nesil bir savaş ucağı. Bu ucağı yaptığımızda Turkiye, teknolojide bir ust lige cıkmış oluyor. Dunyada 5. nesil savaş ucağı yapan cok az ulke var." ifadesini kullandı.

Helikopter projelerini anlatan Ozturk, şunları kaydetti:

"Bugun itibarıyla T-129 Atak helikopterini farklı birimlerimiz kullanıyor. Cok başarılı bir proje. Uretimler devam ediyor. Yurt dışına ihracatımız da var. T-70 Skorsky, S-70i'nin modifiye edilmiş versiyonu. Yazılımsal ve yapısal anlamda ciddi iyileştirmeler yapılarak, yeni bir helikopter cıkıyor. Bunun da uretim faaliyetleri devam ediyor. Tamamen Turk muhendisler tarafından tasarlanmış 6 Eylul 2018'de ilk ucuşunu gercekleştirilen Gokbey de bizim gururumuz. Helikopter uzerindeki motor dışında her şey yerli uretimimiz. Bunu insan gururla soyluyor, cok onemli ve başarılı bir proje. Gelecekte cok onemli hizmetler yapacağını duşunuyorum. Ağır sınıf taarruz T-929 helikopterimizde de calışmalar hızla devam ediyor. MMU'da bazı kucuk uretimler yapılıyor ama proje aşamasında ve cok hızlı şekilde mesafe alıyoruz."

"TEI ve TR Motor, yerli motor calışmalarını yurutuyor"​Ozturk, "Milli Muharip Savaş Ucağı icin hedefimiz, 2023'te hangardan cıkarmak, yani motor calıştırmak. İnşallah ilk ucuşunu 2025 veya 2026'da yapacak. Bunun envantere girmesi, 2028-2029 ya da 2030 da olabilir. Şu anda yaklaşık olarak muhendis sayısı, 1000'e yaklaştı bu projede." dedi.

ANKA ve İHA'ların Turkiye'nin gurur kaynağı olduğunu dile getiren Ozturk, "İHA ile ilgili hem ulkemize hem dunyaya ornek olduk. Bu anlamda ihracatımız da var. İlk teslimatı cok yakın zamanda Tunus'a yapacağız." bilgisini verdi.

Yerli ucak motoru geliştirme calışmalarının devam ettiğine dikkati ceken Ozturk, şu bilgileri verdi:

"İştirakimiz olan Eskişehir'deki TEI'de motor geliştirme calışmaları devam ediyor. Milli Muharip Savaş Ucağı'nda cift F-16 motoruyla başlıyoruz. TR Motor şirketimizin amacı, kendi motorumuzu uretmek. Bunun icin Hacettepe Teknokent'te faaliyetler surduruluyor. Motor geliştirme yonunde calışmalar yapılıyor. MMU'nun ilk prototipleri dışarıdan gelen motorla ucacak ama daha sonra muşteriye kendi motorlarımızla teslim etmeyi planlıyoruz. TEI ve TR Motor, yerli motor calışmalarını yurutuyor."

TUSAŞ'ın uzay faaliyetlerini aktaran Ozturk, "Gokturk 2 ile ilgili faaliyetler var. TURKSAT 6A var. F-16 genlerinden kalan cok guclu olduğumuz ucak yapısalları bolumumuz var. Burada biz dunyadaki hemen hemen her ucağa parca yapıyoruz. Bindiğimiz herhangi bir airbus, boeing ucağında mutlaka şirketimizin bir parcası vardır. Uzun bir suredir F-35'in orta govdesini de ucak yapısalları grubumuz yapıyor." dedi.

TUSAŞ'ın 2020 Ar-Ge harcamaları yuzde 40'larda​Ozturk, TUSAŞ'ın ciddi bir uretim potansiyeli olduğunu vurgulayarak, şirketi 15 milyar dolarlık iş hacmini buyuterek, cok daha guclu bir yapıya donuşmeyi hedeflediklerini anlattı.

Ar-Ge faaliyetlerinin onemine değinen Ozturk, "TUSAŞ, Turkiye'de Ar-Ge harcamalarında birinci sırada. Bizim yuzde 40'lar civarında Ar-Ge harcamamız olmuş, 2020 sonunda ve bizim ozgun projeler dışında Ar-Ge'ye harcadığımız kaynak, yuzde 10'lara cıkmış. Ulkemizin oranı, yuzde 1'ler civarında. Cok ciddi bir rakamdayız. Bunu surdurulebilir kılmamız lazım." dedi.

Hedeflere ulaşmak icin canla başla mucadele etmek gerektiğine dikkati ceken Ozturk, sozlerini şoyle surdurdu:

"Bilgili insan kaynağına, yetkin ve guclu universitelere, araştırma kuruluşlarına, altyapıya, guclu ve buyuk şirketler ile KOBİ'lere ihtiyacımız var. Bu ekosistem sağlıklı yurusun ve ulkemiz, teknolojik seviyesi yuksek guclu ulkeler listesinde yer alsın. Yatırım cok onemli. Ar-Ge yatırımı yapmazsanız millileştirme, yerlileştirme, bircok faaliyet sekteye uğruyor. Cunku teknolojik urunler cok fazla pahalı. Ulkemizin bircok kaynağı buralara gidiyor ve ciddi manada bizde cari acık oluşturuyor. Bunu da kapatmanın yolu, yuksek teknoloji urunler uretip ihrac etmek. Enerjide dışa bağımlı bir ulkeyiz. Bazı konularda dışa bağımlılığımız var. Bunları ortadan kaldırabilmek icin guclu bir model oluşturmamız gerekiyor."

Oğrencilerin eğitim alırken şekillenmesine katkı sağlamak, onları TUSAŞ'ın carkına daha erken sokmak icin faaliyetler yuruttuklerini belirten Ozturk, "TUSAŞ olarak, calışkan, konusuna hakim, yabancı dil bilen, yazılımları cok iyi kullanan elemanlar arıyoruz. Biz, dunya markası havacılık ve uzay şirketi olma vizyonuna sahibiz. Bu vizyon icin de surecimize calışkan, disiplinli, oğrenme odaklı, hayat boyu oğrenmeyi şiar edinmiş gencler, hocalar, tecrubeli insanlarla calışmak istiyoruz." ifadesini kullandı.