"Dijital defter teknolojisi" olarak tanımlanan blok zinciri, oncelikle kripto para birimlerine uygulanmasıyla bilinirlik sağladı ve bu nispeten yeni, heyecan verici finansal altyapının temel katmanını oluşturuyor.

Hizmet vermeye 2008 yılında Bitcoin ile başlayarak tanıtılan blockchain; zengin, ceşitli ve eşsiz yuzlerce kripto oğenin ortaya cıkmasını sağladı ve ayrıca tedarik zincirleri, DeFi, NFT, akıllı sozleşmeler ve on-chain yonetim de dahil ceşitli alanlarda kullanım oranı yukselen bir ekosisteme onculuk etmiştir. Blok zincirinin tam tanımı ise "Eşler arası bir ağda gercekleşen tum işlemlerden oluşan bir genel muhasebe defteridir. Birbirine bağlı veri bloklarından oluşan bir veri yapısıdır… Bu merkezi olmayan teknoloji, eşler arası bir ağın katılımcılarının guvenilir bir merkezi otoriteye ihtiyac duymadan işlem yapmalarını ve aynı zamanda tumluğunu sağlamak icin kriptografiye guvenmelerini sağlar." şeklindedir.

Bankalar ve hukumetler tarafından yuzyıllardır kullanılan erişilemez ve merkezileştirilmiş geleneksel defter sistemlerinin aksine, blok zincir defterleri merkezi olmayan ve şeffaftır. Aslında, defterin munhasır yoneticisi olarak hareket eden merkezi bir otorite yoktur ve soz konusu defterin ana sorumlulukları, işlemlerin saklanması, guncellenmesi ve doğrulanmasıdır.

Blockchain, kriptografik teknikleri kullanarak verileri 'blok zincirleri' olarak depolar, paylaşır ve senkronize eder. Bloklar, bir dizi kayıtlı işlemi temsil eder ve her yeni işlem bloğu, surekli buyuyen bir 'blok' zinciri oluşturarak bir oncekine bağlanır. Her bloğun oluşturulması, tum ağ katılımcıları tarafından onaylanmalıdır ve bu surec, işlem doğrulama kurallarını belirleyen bir 'uzlaşma mekanizması' aracılığıyla gercekleştirilebilir.

En yaygın yaklaşımlardan biri, İş Kanıtı (PoW - Proof of Work) mekanizmasına dayanan 'madencilik'tir. PoW ile, bir blok zincirine bir işlem bloğu eklemek icin ağ katılımcıları, kriptografik algoritmalara dayalı karmaşık bir matematik problemine cozum bulmak icin rekabet eder ve bu ağ katılımcılarına genellikle 'madenciler' denir. Bir madenci sorunun cozumunu bulduğunda ve diğer katılımcılar tarafından onaylandıktan sonra işlem bloğu, blok zincirine eklenir.

Proof-of-Work; Bitcoin, Ethereum ve diğer kripto varlıklarının, işlemleri eşler arası guvenli ve aracısız bir şekilde işlemesine izin verirken, PoW algoritmasında ağa daha fazla madenci katıldıkca artan buyuk miktarda hesaplama gucu gerektirir. Ama ote yandan belki daha surdurulebilir bir cozum var ve bu cozumun adı Staking.

Staking nedir? Proof of Stake ne demektir? Staking ve Yield Farming'in farkları nelerdir? Likidite havuzuna nasıl katılınır?

Staking Nedir?
Staking, madenciliğe gore daha az kaynak harcayan bir alternatif olarak duşunulebilir. Mekanizması, bir blok zinciri ağının guvenliğini ve işlemlerini desteklemek icin bir kripto para cuzdanında fon tutmayı icerir. Ozunde stake etme, bazılarının blockchain temettulerine benzeyen odulleri almak icin kripto varlıklarını kilitleme surecidir. Bununla birlikte, staking'in ne olduğunu daha iyi anlamak icin Proof-of-Stake mekanizmasının kısa bir analizi gereklidir.

Bunun nedeni, Proof-of-Stake'in Proof-of-Work'ten tamamen farklı bir konsensus mekanizması uygulaması ve blok zincirlerin onemli bir duzeyde merkeziyetsizliği korurken daha enerji verimli bir şekilde calışmasına izin vermesidir.

Proof of Stake (Hisse Kanıtı)
Proof-of-Work tarihsel olarak, merkezi olmayan bir şekilde fikir birliğini kolaylaştırmak icin sağlam ve verimli bir mekanizma olduğunu kanıtlamış olsa da, doğru calışması icin gereken hesaplama gucu miktarı ozellikle hukumetler tarafından buyutulen bir endişe haline geldi.