Freestyle'ın Turkce karşılığı serbest stildir. İki rapcinin karşı karşıya gelip beat eşliğinde veya acapella olarak doğaclama atışmasıdır. Mcler arasında ustunluk kurma mucadelesinden doğabileceği gibi yalnızca eğlence amaclı da yapılabilir. Ana tema rakip rapciden daha iyi rhyme yaparak onunla bir nevi sozlu dovuş yapmak, soylenen sozlerle yerin dibine sokmaktır.
Doğaclama soz kavgasında rapten hicbirşey kaybedilmez; kafiyeden ve flowdan taviz verilmez. İki rapci arasında kazanan kişi kalabalığın tepkisine gore belirlenir. Hangisi sozleriyle ortalığı daha cok sallarsa freestyle atışmasının galibi olur.
Freestyle Rap Nasıl Yapılır?
Siyahi kardeşlerim, freestyle yapmak kolay değildir. Yetenek ister ve herkes cıkıp atışmaya cesaret edemez cunku soyleyeceğin sozleri o anda tasarlayıp kafiyeye oturtman gerekir. Aynı zamanda karşıdaki kişiye cevap olacak kafiyeli sozler de soylenmeli ki bu cok kısa zaman diliminde duşunup flowu kacırmadan harekete gecmek demek.
Yetenek ve zeka istediği konusunda hepimizin hemfikir olduğunu duşunuyorum. Ancak şu da bir gercek; hickimse anasının karnında usta freestyler olarak doğmuyor. "Bunu herkes yapabilir mi?" Bu sorunun cevabı icinizde saklı zenciler. Freestyle, heykeltraşlık veya boksorluk gibi sabırla ve azimle calışmayı gerektirir. İnanmak başarmanın yarısıdır. Kendinize gercekten guveniyorsanız, sabırlıysanız, aylarınızı yıllarınızı feda etmeye hazırsanız surekli calışarak kendinizi geliştirebilirsiniz. Bu işe yeni başladığınızda -super yetenekli değilseniz- ağzınızdan arka arkaya iki tane mantıklı cumle cıkmayacaktır. Ama bu yeteneksiz olduğunuz anlamına gelmez. Bugun freestyleda adını duyurmuş her mcnin rape yıllarını verdiğini unutmayın.
7 maddeyle freestyle nasıl yapılır gorelim.
1. Freestyle'ı Anlayın
Bol bol freestyle videoları izleyin. Bununla hem kendi gozlemlerinizle nasıl yapıldığı hakkında bizzat ustalarını izleyerek fikir edineceksiniz, hem de dikkatli bir şekilde dinlediğinizde işin matematiğini cozmeye başlayacaksınız. Oncelikle başrolunu Eminem'in ustlendiği "8 Mil" filmini izlemenizi kesinlikle tavsiye ediyorum. Film, Eminem'in unlu olmadan onceki bir doneminde katıldığı freestyle turnuvasını konu alıyor. Hayatından bazı kesitlerin de olduğu bu filmi izlemeden gecmeyin derim.
Evinizin yakınlarında veya şehirinizde duzenlenen kucuk caplı sokak atışmaları var mı diye takip edin. Eğer varsa izlemeye gidebilirsiniz. Yerinde oğrenilen bilgi diğer tum yontemlerden daha etkilidir. Ayrıca yurtdışında olduğu gibi ulkemizde de underground camiasınca duzenen buyuk caplı freestyle turnuvaları var. "Devrap" ve "Freestyle Fighters" videolarını izleyebilirsiniz. Sevdiğiniz mcler de katılmışsa onların nasıl atıştığını izlemek size ilham ve guc verecektir.
2. Kafiye Yapmayı Oğrenin
Rap muziğin doğasında kulağa hitabet yatıyor. Buradaki kafiyeden kastımız doğal olarak "Bonzai, adamı bozzayi" gibisinden sacma uydurmalar değil, Turkce'yi doğru kullanırken uyaklar dışında asonans yaparak kafiye. Rapin vuruşlarına ayak uydurmak ve flowu kacırmamak icin rap şarkıları yazarak yavaştan tarzınızı oluşturmanız lazım. Vuruşların uzerine yazdığınız planlı sozlerin yerini hicbir doğaclama tutamaz. Bu yuzden bol bol yazarak hem kafiye haznenizin temelini atın, hem de bunları beate okuyup flow hakimiyeti kazanın. Yazdıklarınız ve okuduklarınız, kulağa daha hoş gelmeye başladıktan sonra freestyle icin hazır hissedebilirsiniz. Eğer rap şarkısı nasıl yazılır bilmiyorsanız " aliterasyon" ve "asonans" kavramlarını araştırıp birkac rap şarkısının uzerinde bunları gormeye calışın. Nasıl yapmanız gerektiği hakkında fikirler, kısa sure icinde kafanızda oluşmaya başlayacaktır.
3.Basitten Başlayın
Artık yazdıklarınız sayesinde tecrube edindiniz... Rapin nasıl yapıldığını anlıyorsunuz, rhyme hazneniz gelişti ve flow hakimiyeti kazanmaya başladınız. Bir beat bulun. Youtube'da bolca ucretsiz beat bulabilirsiniz. Kolay bir ritim secin ve aklınıza geldiği gibi okumaya başlayın. Sadece sozlerin ritimlerin uzerinde kayıp gittiğini hayal edin, kendinizi beatin kollarına bırakın ve kafiyeleriniz ne kadar sacma olursa olsun flowu bırakmayın. Ritim basit olabilir, sozleriniz 2. sınıf cocuğu seviyesinde olabilir, fakat ne olursa olsun sakın duraksamayın ve freeestyle'ı olabildiğince uzun bir şekilde devam ettirin. Başlangıcta dediğiniz şeylerin "Yuzkarası benliğinden irin ve kan koklasın / Senin c4 yoldadır benim rhyme atom bombası" gibi kompleks cumleler olmasına gerek yok. "Şimdi şansı zorladın... Fazla yormadım... olmadın... yani kolpasın.." gibi basit olabileceği gibi sadece kafiyelerden oluşan bir verse de olabilir. Zamanla gelişeceksiniz ve bu donemlerı hatırlayıp gulmek istiyorsanız sozlerinize takılmadan olabildiğince uzun sure devam ettirmeye calışın.
4.Flowu Bırakmayın
Flowu elden bırakmamak gercekten cok onemli. Free atarken duşunmek, yapmanız gereken en son şey. Kendinizi aptal gibi hissettirecek rhymelar yapmış olabilirsiniz, herkes hata yapar. Hatta belki de yaptığınız şey kafiye bile değildir. Yine de bırakmayın. Aklınıza hicbirşey gelmemiştir, zırvalamışsınızdır, alakasız şeylerden bahsediyor olabilirsiniz, yine de bırakmayın. Anlamsız sozler soylemiş olabilirsiniz, hatta belki kendinizi disslemişsinizdir. Ne olursa olsun, uzerinde durmayın ve akışı kaybetmeden devam edin. Eğer bir hata yaparsanız, panik yapmayın. Devamında gelen barda onu duzeltmeye calışın ve flowu sımsıkı tutun, akışınızı asla kesmeyin. Orneğin Eminem bir Freestyle'ında şoyle diyor:
"I take a beat and loop it,
I take a beat and choop it,
Choop it? What does that mean?
I don't know but I got fat jeans on,
And I already said that,
I don't know where my head's at,"
Turkce karşılığı:
"Bir beat aldım ve onu oruyorum
Bir beat aldım ve onu choopluyorum ( İngilizcede choop diye bir kelime yoktur)
Chooplamak? Bu da ne demek?
Bilmiyorum fakat bol pantolonlarım var,
Ve coktandır şunu derim,
Kafamın nerede olduğunu bilmiyorum,"
Bir diğer kurtarma yolu da dolgu cumleleridir. "Mic elimde kavradım", "Anla derim artık", "Ben yorulmam" Tıkandığınızda veya aklınıza hicbir şey gelmediğinde dolgu cumlemizi kullanarak zaman kazanabilir ve barın sonunda zekice birşeyler soyleyebilirsiniz. Bu yontem Amerika'da cokca kullanılan bir yontemdir ve freestyle'ın inceliklerinden birisidir. Kendinize has bir dolgu cumleniz olsun.
Ornek vermek gerekirse, diyelim ki "İşte şimdi dinleyin" bizim dolgu cumlemiz. Rakibimizle atışıyoruz, bir an aklımıza hicbir şey gelmedi. Dolgu cumlemizi kullanıp zaman kazanarak durumdan şu şekilde sıyrılabiliriz:
"İşte şimdi dinleyin! Kulaklarınız bende olsun,/ Raple uğraşma sen de bence git ve evde otur,/ Yo, İstersen icecek de ısmarlarım,/ Bakma oyle masumca, senden bize kız kalmadı(!) (Alaycı bir şekilde)"
5. Kafiyeyi Vaktinden Once Hazırlayın
Bu kural, freestyle rap savaşlarındaki en buyuk numaradır. Freestyle şehrinin kaldırım taşı diyebiliriz. İlk barı nasıl bitireceğinize karar verdiğiniz an zihninizi ikinci barın kafiyesini bulmak icin bir yarışa sokun. Diyelim ki ilk barımız "Kafiyemin soğuk yanı bi giyotine benzer," anında ikinci barı tamamlayacak uyumlu bir kelime duşunmelisiniz. Kafiye secenekleri şuna benzesin:
semsert
yerden
engel
pergel
Merkel
Birisini secip diğer barı onunla tamamlayın. "Semsert" kelimesini secelim. Devamında soyleyeceğiniz şey şuna benzeyebilir:
"Kafiyemin soğuk yanı bi giyotine benzer, Yaptığım rap elinde buyudu her noktası semsert"
Ya da "yerden" kelimesini secelim, şoyle diyebilirsiniz:
"Kafiyemin soğuk yanı bi giyotine benzer, Vurdum inkar etti fakat kalkamıyor yerden"
Freestyle etkinliğinde asıl numara gorduğunuz gibi kafiyeyi zamanı gelmeden zihninizde canlandırıp olması gereken yere koymaktır. Bu pek kolay değil farkındayım ama pratik yaptıkca hızlanacaksınız yeter ki disiplinli olup her gun calışın.
6.Okur-Yazar Olun
Her gun okumak ve akşam da masaya oturup şarkılar yazmak free icin tek başına yeterli olmasa da sadece bunun bile ortaya fark koyacak kadar gelişiminize katkısı olacaktır. Kitap okumanın faydalarına girmeye gerek yok diye duşunuyorum ama kısaca bahsetmek gerekirse odaklanmayı geliştirmesiyle, kelime haznenizi buyutmesiyle, yaratıcılığınıza katkılarıyla hafife alınamayacak kadar onemli bir aktivite. Yazmaya gelince, her gun yazıp surekli birbiriyle alakalı kafiyeleri dizip farklı cumlelerle her defasında birbirine bağladığınızı duşunun. Kafanızın icinde kafiyeleri birbirine bağlayan bir orumcek ağı oluştuğunda siz daha birinci cumlenizi bitirmeden dilinizin ucuna ikinci bir rhyme gelecektir ve tek yapmanız gereken ikinci cumlenizi mantıklı bir şekilde tamamlamak olacaktır. Ayrıca aynı kafiyelere farklı farklı zekice cumleler yazmak, o kafiyeler uzerinde hakimiyetinizi artıracak, bir nevi antrenman yapmış olacaksınız. Yazdığınız şarkılarda da kolay kafiyeler yerine zor kafiyeleri tercih ederseniz free esnasında bunları kullanmanız punchlara etkileyicilik katacaktır.
7. Etrafınızdaki Nesnelerle İlgili Rap Yapın
Bunu hem free battle esnasında hem de kendi kendinize freestyle calışırken yapabilirsiniz. Banyoda mısınız? Sabunla ilgili rap yapın. Yolda yuruyorsanız sokak lambalarını rapinize katın. Yolda yururken kırmızı bir araba cekti diyelim. Hemen rhyme yapmaya başlayın:
"Araba gordum kırmızıydı şehre kattı renk
Şekli kanıma nufus etti Cin nufusuna denk"
Bunu yaparak kendi kendinize yardımcı olacaksınız. Her anı değerlendirmek gelişiminize yapabileceğiniz en buyuk iyiliktir.
Bunu freestyle atışmalarında nasıl uygulayacağımıza gelirsek şu cumle anlatmak icin yeterli olur sanıyorum: "Bir dovuş esnasında insanları etkileyecek şey, dovuşenin sıradan bir sol direk atmasından ziyade sol tarafındaki sandalyeyi alıp rakibinin kafasına gecirmesi olacaktır." Karşınızdakini baştan aşağı suzun, etrafa bakın nesneleri tarayın, ve rapinizde kullanabileceğiniz ne varsa acımadan kullanın. Karşınızdakinin kıyafetleri, hareketleri, sacı, seyircinin tepkisi, ortam... Her şeyi kullanabilirsiniz yeter ki o an etrafa farklı gozle bakmayı oğrenin. Orneğin atışmada kafasındaki capi farkedip:
"Sahnedeyiz kapalı mekan neden kafanda cap?
Nedeni acık miğfer bulamayan bi zavallısın net"
demek gibi.
Bu 7 madde atışmalarda kendinizi geliştirmenizi sağlayacak, buna eminim dostlarım. Yeter ki icinizde fedakarlık yapabilecek kadar sevgi olsun. Freestyle tecrubelerini paylaşmak isteyenler yazarak yeni başlayan arkadaşlara yardımcı olabilirler, boylece yardımlaşarak Turkce Rap'i daha ileriye goturebiliriz. Zihniniz acık olsun dostlarım. Eğer destek olmak isterseniz, kanalıma abone olursanız sevinirim
http://www.youtube.com/c/rsyukanna __________________