İnsan hakları oğretisinin oluşmaya başladığı tarihten bu yana, insan haklarını sayan ve sınıflandıran cok sayıda liste ortaya cıkmıştır. Bu sınıflandırmalardan en unlusu Karel Vasak tarafından ortaya konan “uc kuşak haklar” teorisidir; Karel Vasak ’a gore birinci kuşak hakların temel ozelliği, kişilere, devletin karışmayacağı ozel bir alan yaratmasıdır. Bu haklar, kişileri devlete karşı korur; Birinci kuşak haklar, kişi haklarını yani medeni hakları ve siyasal hakları icerir. Bunlara ornek olarak, yaşam hakkı ve kişi dokunulmazlığı, kişi ozgurluğu ve kişi guvenliği, duşunce ve duşunceyi acıklama ozgurluğu, inanc ve ibadet ozgurluğu, konut dokunulmazlığı hakkı verilebilir. İkinci kuşak haklar ise, devlete karışmama odevi değil, aksine eylemde bulunma, harekete gecme yani hizmet sağlama odevi yuklemektedir.
Bunlar genellikle sosyal haklar olarak adlandırılmaktadır. Bunlara ornek olarak toplu sozleşme hakkı, dinlenme hakkı, sosyal guvenlik hakkı, sağlık hakkı, korunmaya muhtac toplumsal sınıfların korunmasına yonelik haklar verilebilir. Ucuncu kuşak haklar ise ilk iki kuşak haklardan farklı olarak belirli bir grubun değil, bir toplumdaki tum sosyal grupların ihtiyaclarına cevap vermeyi amaclayan haklardır. Zira orneğin cevre kirliliğinin korkunc boyutlara ulaşması, nukleer silahların tum insanlığı yok edecek bir savaş tehlikesine yol acması tum sosyal grupları ilgilendirir ve cevrenin korunması, barışın sağlanması gibi amaclar ancak tum sosyal grupların dayanışması ile olur.
Bu nedenle ucuncu kuşak haklara dayanışma hakları da denilmektedir. Ucuncu kuşak haklarda hak ve odev birbirinden kolaylıkla ayrılmaz; ucuncu kuşakta yer aldığı soylenen bazı haklar şu ya da bu şekilde diğer kuşak haklardan turer veya onların mantıki uzantısıdır. İnternete erişim hakkının ulke anayasalarında yer almasını teklif eden bircok onemli metin bulunmaktadır. Ulkemiz acısından bunlardan en onemlisi Birleşmiş Milletlerin 2011 yılında internet erişimini temel insan hakkı olarak tanımladığı raporudur. Bu rapora gore internet, diğer insan haklarını destekleyen bir arac haline gelmiştir. İnternete erişim hakkı, ucuncu kuşak haklar arasında kabul edilmektedir.
Uc Kuşak Haklar Teorisi
Bilişim Hukuku0 Mesaj
●27 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Webmaster Kütüphanesi
- Webmaster Genel Konular - Sorunlar
- Bilişim Hukuku
- Uc Kuşak Haklar Teorisi
-
01-09-2022, 19:54:34