MADDE 5 - (1) Uygulama imar planı olmayan (Mulga ibare:RG-25/7/2019-30842) (…) (Danıştay Altıncı Dairesinin 3/2/2021 tarihli ve E.:2017/4842; K.:2021/1091 sayılı kararı ile iptal ibare: alanlarda) yapı ruhsatı duzenlenemez. (5)

(2) Alt kademe planların, ust kademe planların kesinleştiği tarihten itibaren en gec bir yıl icinde ilgili idarece ust kademe planlara uygun hale getirilmesi zorunludur. Aksi halde, ust kademe planları onaylayan kurum ve kuruluşlar, alt kademe planları en gec altı ay icinde ust kademe planlara uygun hale getirir ve resen onaylar. Alt kademe planlarla ust kademe planlar arasındaki uyumsuzluğun giderilmesine ilişkin on sekiz aylık sure icindeki yeni yapı ruhsatı başvuruları, yururlukte olan uygulama imar planına gore sonuclandırılır. Bu surenin dolduğu tarihe kadar alt kademe planlar ile ust kademe planlar birbirleriyle uyumlu hale getirilmemişse, planlar birbiriyle uyumlu hale getirilinceye kadar bu alanlarda yeni yapı ruhsatı duzenlenmez. Mahkemelerce yururluğu durdurulan planlarda yururluğun durdurulduğu sure bu surelere ilave edilir.

(3) İdarelerin imar yonetmeliklerinde, uygulama imar planı ile belirlenen alan kullanımlarının işlevini değiştirecek duzenleme getirilemez.

(4) Bu Yonetmeliğin alan kullanım tanımlarında belirtilen işlevler imar planlarında daraltılabilir; ancak genişletilemez.

(5) (Değişik:RG-25/7/2019-30842) Taban alanı ve emsal hesabı; net imar parseli alanı uzerinden yapılır.

(6) Ayrık veya blok nizam olan yerlerde, uygulama imar planında acıkca belirlenmemiş ise TAKS %40 ’ı gecemez. Ancak, cekme mesafeleri ile KAKS verilip TAKS verilmeyen parsellerde, TAKS %60 ’ı gecmemek şartıyla, cekme mesafelerine gore uygulama yapılır.

(7) Uygulama imar planlarında, parselasyon durumları ve bina kitle olculeri verilmediği takdirde, şematik gosterimler imar planlarının hukumlerinden sayılmazlar.

(8) (Değişik:RG-30/9/2017- 30196) (2) 22 nci maddeyle veya ilgili idarelerin imar yonetmelikleri ile getirilebilecek emsal harici tum alanların toplamı; parselin toplam emsale esas alanının % 30 ’unu aşamaz. Ancak; 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yururluğe konulan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yonetmelik gereğince yapılması zorunlu olan, korunumlu ya da korunumsuz normal merdiven dışındaki yangın merdiveni ve korunumlu koridorun asgari olculerdeki alanı ile yangın guvenlik holunun 6 m² si, (Değişik ibare:RG-25/7/2019-30842) son katın uzerindeki herhangi bir kullanıma konu edilmeyen ortak alan niteliğinde teras catılar, yapının ihtiyacı icin bahcede yapılan acık otoparklar, konferans, spor, sinema ve tiyatro salonları gibi ozellik arz eden umumi yapılarda duzenlenmesi zorunlu olan boşluklar, alışveriş merkezlerinde yapılan atrium boşluklarının her katta asgari olculerdeki alanı ile binaların bodrum katlarında yapılan;

a) Zorunlu otopark (Değişik ibare:RG-25/7/2019-30842) alanları,

b) Sığınak, asansor boşlukları, merdivenler, bacalar, şaftlar, ışıklıklar, ısı ve tesisat alanları, yakıt ve su depoları, jenerator ve enerji odası, (Değişik ibare:RG-25/7/2019-30842) komurluklerin ilgili mevzuat, standart ya da bu Yonetmeliğe gore hesap edilen asgari alanları,

c) (Mulga:RG-25/7/2019-30842)

c) Ortak alan niteliğindeki mescit ve muştemilatın konutlarda 150 m² ’si, konut dışı yapılarda 300 m² ’si,

d) Butun cepheleri tamamen gomulu olmak ve ortak alan niteliğinde olmak kaydıyla; otopark alanları ve 22 nci maddede belirtilen tamamen gomulu ortak alanlar,

e) Ticari amac icermeyen, ortak alan niteliğindeki cocuk oyun alanlarının ve cocuk bakım unitelerinin toplam 100 m² ’si,

bu hesaba dÂhil edilmeksizin emsal haricidir.

(9) Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılara; imar planlarında o maksada tahsis edilmiş olmak, plan ve mevzuata aykırı olmamak uzere mimari, statik, tesisat fenni mesuliyeti ve her turlu sorumlulukların bu kamu kurum ve kuruluşlarınca ustlenilmesi ve mulkiyetin belgelenmesi kaydıyla avan projeye gore yapı ruhsatı, ilgili kamu kurumlarının gecici kabulunu muteakip yapı kullanma izin belgesi talep uzerine ilgili idaresince duzenlenir.

(10) İmar planlarında su taşkın alanları icin Devlet Su İşleri Genel Mudurluğu veya su ve kanalizasyon idareleri tarafından su taşkın analizi yapılarak belirlenen kret kotuna 1.50 metre ilave edilerek tespit edilen kotun altı iskÂn edilemez. Hicbir şekilde bu seviyenin altında otopark giriş-cıkışı, kapı ve pencere gibi herhangi bir boşluk bırakılamaz ve acılamaz. Tereddude duşulen konularda Devlet Su İşleri Genel Mudurluğu veya ilgili su ve kanalizasyon idaresinin goruşune gore uygulama yapılır.

(11) Yeni yapılacak binalarda uygulama imar planında veya planda olmaması halinde bu Yonetmelikte gosterilen kat adedi veya bina yuksekliği aşılamaz. Hicbir koşulda hava mÂnia kriterleri aşılamaz, planda veya planda belirtilmemişse bu Yonetmelikte belirtilen kat adedi, kat yukseklikleri azaltılmak suretiyle arttırılamaz, bu suretle yapı yoğunluğu artırılamaz.

(12) Bir parselin bulunduğu imar adasına ait parselasyon planı yapılıp belediye encumenince kabul edilip tapuya tescil edilmeden o adadaki herhangi bir parsele yapı ruhsatı verilemez.

(13) Koruma amaclı imar planlarında parselasyon planı yapılması mumkun olmayan durumlar haric olmak uzere, imar adasında parselasyon planı yapılmadan bu adadaki parsellerde ifraz ve tevhit yapılamaz.

(14) İfraz suretiyle yola cephesi olmayan parsel oluşturulamaz. Yola cephesi olmayan parsellere yapı ruhsatı duzenlenemez. Kanunun 18 inci maddesinin uygulanamadığı hallerde yola cephesi bulunan parsellerden herhangi biri ile tevhit edilmesi mecburidir. Ancak, bu Yonetmeliğin yururluğe girmesinden once; mevcut planlarla oluşmuş, bitişik boş parseli bulunmayan, fiili teşekkul sebebiyle yola cephesi sağlanamayan parsellere; komşu parsellerden suresiz geciş hakkı alınmış ve bu konuda tapu kayıtlarına şerh konulmuş olmak kaydıyla yapı ruhsatı duzenlenebilir.

(15) İlgili idareler; imar planlarında acıklanmamış ve bu Yonetmelikte yer almamış hususlarda ihtiyaca ve civarın karakterine gore uygulanacak şekli takdire, ayrıca uygun gorduğu yerlerde meclis kararı alarak yapıların estetiği, rengi, catı ve cephe kaplaması, yoresel malzeme kullanılması ve yoresel mimarinin dikkate alınmasına ilişkin zorunluluk getirmeye yetkilidir.

(16) Kanunun 4 uncu maddesi kapsamına giren ozel kanunlarda aksine bir hukum bulunmayan hallerde bu Yonetmelik hukumleri uygulanır.

(17) Gelişme alanları ile kentsel donuşum ve gelişim alanları haric, yerleşme alanlarında yapı ruhsatı duzenlenebilmesi icin yol, su, kanalizasyon, elektrik gibi teknik altyapı hizmetlerinin goturulmuş olması şarttır.

(18) İlgili kurum ve kuruluşların, yerleşme alanlarında teknik altyapının goturulmesiyle ilgili gerekleri ivedilikle yerine getirmesi zorunludur.

(19) Devletin guvenlik ve emniyeti ile harekÂt ve savunma bakımından gizlilik veya onem arz eden yapılar icin hazırlanacak ve onaylanacak projelere ilişkin uygulamalar, oncelikle Kanunun 4 uncu maddesi kapsamında imzalanan protokol hukumlerine gore yapılır. Bu yapılar icin bu Yonetmeliğin dorduncu ve beşinci bolumunde belirtilen olcu ve hukumlere bağlı kalınması mecburiyeti yoktur.

(20) Yapı ruhsatı talep edilen projelerde ayrıca; afet, deprem, yangın, otopark, enerji verimliliği, sığınak, asansor, yapı malzemeleri, gurultuye karşı korunma, ısı ve su yalıtımı, yapı denetimi, iş guvenliği, iskele, erişilebilirlik ve cevre gibi konulardaki yapıya ilişkin hukumler iceren mevzuata da uyulur.

(21) Hazırlanan projelerin oncelikle bu Yonetmelik ve bu Yonetmelikte atıfta bulunulan mevzuatın hukumlerine uyulmak kaydıyla Turk Standardları Enstitusu (TSE) standartlarına uygun olarak hazırlanması zorunludur.

(22) İlgili idare, erişilebilirlik mevzuat ve standartlarında getirilen hukumlere uymakla ve bunları uygulamakla yukumludur. Sahanlık, kat sahanlığı, ara sahanlık, merdiven, asansor, kapı ve koridor olculeri, rampa eğimleri, genişlikleri ile korkuluk ve kupeşteleri gibi bina ici erişimle ilgili mekÂnların olculeri bu Yonetmelikte belirtilen olculerden az olmamak uzere, erişilebilirlik standartlarına uygun olarak duzenlenir. Yapılı cevrede erişilebilirlik standartlarına uygun yonlendirme, bilgilendirme ve işaretlemelerin yapılması zorunludur. Ayrıca ilgili idare, yorenin koşullarını goz onunde bulundurarak engellilerle ilgili gerekli onlemleri almaya yetkilidir.

(23) İlgili idareden yol kotu belgesi ile yapı ruhsatı veya kazı izni alınmadan, tabii zeminde hicbir şekilde kazı veya dolgu yapılamaz.

(24) Yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni alınmış yapılarda ruhsat eki projesine aykırı olarak bodrum katları acığa cıkarmak uzere kazı ve tesviye yapılamaz. Aksi takdirde Kanunun ilgili hukumlerine gore cezai işlem yapılır.

(25) Her mustakil konutta en az; 1 oturma odası, 1 yatak odası, 1 mutfak veya yemek pişirme yeri, 1 banyo veya yıkanma yeri ve 1 tuvalet bulunur.

(26) Acığa cıkan kat kazanmak ve kat sayısını artırmak amacıyla kot alınan nokta tespit edilemez. Kot alınan noktanın tespitinde bolge kat rejiminin aşılmaması ve sokak siluetinin korunması esastır. Yoldan kotlandırılan ve bina arka koşelerinin zemin hizasındaki kotu yola gore 3.50 metreden daha duşuk olan binalar 11 inci madde hukumlerine gore kademelendirilir.

(27) (Değişik:RG-28/7/2018-30492) Tek bağımsız bolumlu konutlar haric kat adedi 3 olan binalarda asansor yeri bırakılması, 4 ve daha fazla olan binalarda ise asansor tesisi zorunludur.

(28) (Ek:RG-28/7/2018-30492) Bakanlıkca; kamu alanlarında veya kamu hizmet ve tesislerinin gercekleştirilmesi amacıyla yapılacak veya uygun gorulecek ifraz, tevhit ve parsel sınırı duzeltme işlemleri, bu Yonetmelikteki ifraz ve tevhit şartlarına tabi değildir.

(29) (Ek:RG-27/10/2018-30578) Bu fıkranın yururluğe girmesinden sonra ilk defa uygulama imar planı yapılan alanlardaki yoldan duşuk olan parsellerde bina ±0.00 kotu; binanın oturacağı tabii zemindeki en duşuk iki koşe kotunun ortalaması ile parselin cephe aldığı en yuksek yol arasındaki kot farkının 3.50 metreden fazla olması halinde; en duşuk iki koşe kotunun ortalamasına gore belirlenir. Bu durumda bu Yonetmeliğin kotlandırmaya ilişkin diğer hukumlerinden bu fıkraya aykırı olmayan hukumleri uygulanır.