MADDE 57 – (1) Yapı sahibi veya vekilince 55 inci maddede sayılan belgelere gore ilgili kanun, plan, bu Yonetmelik, Turk Standartları, cevre şartları, fen, sanat ve sağlık kurallarına ve ilgili butun mevzuat hukumlerine uygun olmak uzere bu maddede belirtilen projeler hazırlatılır.

(2) Mimari proje;

a) Mimarlar tarafından uygulama imar planına, parselasyon planına ve bu Yonetmelik esaslarına uygun olarak hazırlanır ve bu proje;

1) Vaziyet planı,

2) Kat irtifakına ve kat mulkiyetine esas paylaşım tablosu,

3) Bağımsız bolumler ile ortak alanların brut inşaat alanı, eklentiler ve toplam yapı inşaat alanının yer aldığı metrekare cetveli,

4) Bodrum katlar dÂhil olmak uzere butun kat planları,

5) Catı planı,

6) Kat ve catı planlarına ilişkin bir tanesi ortak merdivenden gecmek uzere en az iki adet kesit ve yeteri sayıda gorunuş,

7) Toprak kazı hesabı,

8) Gerektiğinde sistem kesitleri ve nokta detayları bulunan avan proje ve uygulama projeleri,

9) Otopark, sığınak ve ağac hesaplarından,

oluşur.

b) Ayrıca ilgili muhendis ve mimarlarca hazırlanan; asansor avan projesi, ısı ve su yalıtım projesi veya raporu, gurultuye karşı korunma proje veya raporu, yerleşme ve yapının ozelliğine gore ilgili idarece istenecek peyzaj projesi de eklenir.

(3) Parsel alanının, parseldeki her bir binanın emsale konu alan buyukluğunun, parseldeki tum binaların toplam emsale konu alan buyukluğunun, yapı inşaat alanının, toplam yapı inşaat alanının, binanın ve binaların taban alanının ve taban alanı katsayısının, kat alanı katsayısının (emsal), parsel uzerindeki yapıların blok numaralarının, bloklardaki bağımsız bolum numaralarının, her bağımsız bolumun; bağımsız bolum net alanının, eklenti net alanının, bağımsız bolum burut alanının, eklenti burut alanının, bağımsız bolum genel burut alanının, bağımsız bolum toplam burut alanının ruhsat eki onaylı mimari projede, imar planındaki kat adedine esas kot alınan noktaya ilişkin bilgilerin, bina derinliğinin, cıkma izduşumleri ve yapı yaklaşma mesafelerinin, tabi zemin ve tesviye edilmiş zemine ilişkin kotların, bina ve yapı yukseklik ve kotlarının ise hem mimari projede hem de aplikasyon projesinde, 4 uncu maddedeki tanımlara, imar planına ve tapu kayıtlarına uygun olarak gosterilmesi zorunludur.

(4) Yapı aplikasyon projesi; parsele ait aplikasyon krokisine dayanılarak ve vaziyet planına gore yapının araziye aplikasyonunu sağlamak uzere, yururlukteki imar planında gosterilen ya da planda belirtilmemiş ise bu Yonetmelikte belirlenen yapı yaklaşma mesafeleri, yapı projelerine gore koşe koordinatları ve roper noktaları ulke koordinat sistemine işlenmek uzere harita muhendislerince hazırlanıp imzalanan projeyi ifade eder.

(5) Peyzaj projesi; acık ve yeşil alanlar icin ekolojik, doğal ve kulturel verilere dayalı olmak uzere, peyzaj mimarlarınca hazırlanıp imzalanan, yerleşme ve yapının ozelliğine gore ilgili idarece istenecek projeyi ifade eder.

(6) Statik proje; mimari projeye ve zemin ve temel etudu raporuna uygun olarak, ilgili mevzuat cercevesinde inşaat muhendislerince hazırlanan, olcekleri yapının buyukluğune ve ozelliğine gore belirlenen, betonarme, yığma, celik ve benzeri yapıların turlerine gore taşıyıcı sistemlerini gosteren, bodrum kat dÂhil olmak uzere butun kat planları, catı planları, iskele sistemi ile bunların kesitleri, detayları ve hesaplarıdır.

a) Statik projeye esas teşkil edecek zemin ve temel etudu raporu;

1) (Değişik:RG-30/9/2017- 30196) (2) Yer altının dinamik esneklik direnişleri ve yerin dayanımı, taşıma gucu, yer altı suyu varlığı, yer altı yapısı, deprem bolgelenmesi, yer kırıklıklarının hareketleri, oturma, sıvılaşma ve yer kaymalarının boyutları gibi zeminin fizikî ozelliklerini belirleyen calışmalar yonunden jeofizik muhendislerince, (9)

2) Sondajlar, arazi calışmaları, zemin ve kaya mekaniği, laboratuvar deneylerini ihtiva eden zemin-yapı etkileşiminin analizinde kullanılacak temel-zemin, zemin profili ve zemini oluşturan birimlerin fizikî ve mekanik ozelliklerini konu alan calışmalar yonunden jeoloji muhendislerince,

3) (Değişik:RG-30/9/2017- 30196) (2) Zemin mekaniği, zemin dinamiği ve zemin emniyet gerilmesi hesaplaması gibi calışmalar yonunden inşaat ve jeoloji muhendislerince, (9)

4) Muhendislik hizmetleri standartlarına uygun, detaylı olarak hazırlanan ve parselin bulunduğu zeminin durumunu bu fıkrada belirtilen calışmalar ve analizler ile acıklayan, calışmanın iceriği bakımından ilgili muhendislik disiplinlerine mensup muhendislerce,

Bakanlıkca belirlenen formata gore hazırlanan ve imzalanan belgedir.

(7) Mekanik tesisat projesi; mimari projeye uygun olarak, makina muhendisleri tarafından hazırlanan, olcekleri yapının buyukluğune ve ozelliğine gore belirlenen sıhhî tesisat, kalorifer, kat kaloriferi ve benzeri ısıtma, soğutma, havalandırma projeleri ve ısı yalıtım raporu ile (Danıştay Altıncı Dairesinin 3/2/2021 tarihli ve E.:2017/4839; K.:2021/1122 sayılı kararı ile iptal ibare: elektrik muhendisi veya elektrik elektronik muhendisi ve makina muhendisince birlikte hazırlanan asansor uygulama projeleridir.) İdare, yapının ozelliğine gore bu projelerden gerekli olanları ister.

a) (Ek:RG-23/1/2021-31373) 2000 m² ’den buyuk parsellerde yapılacak yapılarda mekanik tesisat projesine; catı yuzeyi yağmur sularının, tabii zemin altında tesis edilecek yağmursuyu toplama tankında toplanması, gerekmesi halinde filtre edilerek yeniden kullanılması amacıyla yağmursuyu toplama sistemi projesi de eklenir. İlgili idarelerce daha kucuk parsellere ilişkin de zorunluluk getirilebilir. Yağmursuyu toplama tankı, parselin yan, arka veya parsel sınırına 3 m. den fazla yaklaşmamak kaydı ile on bahce zemini altında konumlandırılır. Toplama tankı tahliye hattı varsa yağmursuyu şebekesine bağlanır, atık su şebekesine bağlanamaz.

(8) (Danıştay Altıncı Dairesinin 3/2/2021 tarihli ve E.:2017/4839; K.:2021/1122 sayılı kararı ile iptal birinci cumle: Elektrik tesisat projesi; mimari projeye uygun olarak, elektrik veya elektrik elektronik muhendislerince hazırlanan, olcekleri yapının buyukluğune ve ozelliğine gore belirlenen kuvvetli ve zayıf akıma ilişkin elektrik ic tesisat projeleridir.) İdare, yapının ozelliğine gore bu projelerden gerekli olanları ister. Bina ici elektronik haberleşme tesisatı ile ilgili olarak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunca hazırlanan mevzuata da ayrıca uyulur.

(9) Bu maddede sayılan projeler ile yapının ozelliğine ve mahallin şartlarına gore ilgili idarece ek olarak istenen ilgili muhendislerce hazırlanan arıtma, otomatik kontrol tesisatı, yangın algılama, tahliye ve sondurme gibi proje, rapor ve belgelerin, Bakanlıkca kabul ve tespit edilen cizim ve tanzim standartlarına, Turk Standartları Enstitusunce hazırlanan standartlara ve mevzuata uygun olarak hazırlanması gerekir.

(10) Projelerin ilk paftasında, arsanın yeri, tapu kaydı, pafta, ada ve parsel numaraları, arsanın alanı, var ise mevcut yapılar, yapının taşıyıcı sisteminin niteliği, kat adedi, emsal hesabına konu alanı, yapı inşaat alanı ve toplam yapı inşaat alanı, kullanım amacı, yapı sahibi, yapı muteahhidi, proje muellifleri ve proje denetimi yapan denetci mimar ve muhendisler ile bunlara ilişkin kuruluşlar hakkındaki bilgileri ihtiva eden bilgi tablosu bulunur.

(11) Mimari proje altı takım halinde, diğer proje, resim, hesap ve raporlar beş takım halinde basılı olarak ve ayrıca elektronik ortamda duzenlenerek ilgili idareye başvurulur.

(12) 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanuna tabi yapılarda, kuruluşun ilgili denetci mimar ve muhendislerince incelenerek projelere uygun goruş vermiş olması zorunludur. (6)

(13) Bu projeler ilgili (Değişik ibare:RG-6/2/2018-30324) idarelerin en az 1 yıl deneyimi haiz teknik personeli tarafından başvuru tarihinden itibaren en gec on beş gun icinde incelenir, eksik veya yanlış yok ise uygun gorulduğu yapı sahibine ve proje muellifine yazılı olarak ve elektronik ortamda bildirilir. İnceleme sonucunda eksik ve yanlış bulunmuyorsa muracaat tarihinden itibaren en gec otuz gun icinde yapı ruhsatı verilir. (Ek cumle:RG-27/12/2019-30991) Mevzuata uygun olarak hazırlanan ve ruhsat başvuru dilekcesi ekinde idareye sunulan yapı projelerinin onayı icin ayrıca bir başvuru şartı aranmaz. (6)

(14) İnceleme sonucu eksik veya yanlışlık tespit edilmesi halinde, tum eksiklik ve yanlışlıkların gerekceleri ile birlikte yazılı ve elektronik ortamda acıkca belirtilmesi suretiyle projelerin tamamlatılmak uzere bu sure icinde ilgililerine iade edilmesi zorunludur. İstenilen tum belgelerin idaresine eksiksiz sunulması halinde en gec on beş gun icinde ulusal adres veri tabanı uzerinden yapı ruhsatı duzenlenmesi zorunludur.

(15) (Mulga cumleler:RG-25/7/2019-30842) (...) Peyzaj projelerinin de ruhsat aşamasında ilgili idareye sunulma zorunluluğu yoktur. Ancak bu projenin ruhsat onayından sonra bir aylık sure icinde idareye sunulması ve idarece onaylanması zorunludur.

(16) Yapı ruhsatı verilmesine ilişkin işlemler sırasında ilgili yapıya ait numarataj bilgileri belediyelerin numarataj işleminden sorumlu birimleri tarafından ilgili idareye elektronik ortamda sunulur. Başvuru sahiplerinden numarataj işlemine ilişkin belge istenmez. Numarataj işleminden sorumlu birimler, numarataj bilgilerini elektronik ortamda kayıt altına almakla ve ilgili idarelerle paylaşmakla yukumludur.

(17) Gelişme alanlarında kalanlar dışında harcamalara katılım payları icinde yer alan yol, kanalizasyon ve su tesisleri harcamalarına katılım payları yapı ruhsatı verilmesi aşamasında idarece on koşul olarak one surulemez. Ancak gelişme alanı dışında kalıp daha once ruhsat duzenlenmemiş ya da bedeli alınmamış parseller bu hukmun dışındadır. Buyukşehir belediyelerince tahsil edilen kanal katılım payı ve yol katılım paylarına ilişkin bilgiler elektronik ortamda kayıt altına alınır ve bu bilgiler belediyelerle paylaşılır. (Ek cumleler:RG-27/12/2019-30991) Ruhsat başvuru dilekcesi ile birlikte kazı-hafriyat izni ve su-kanal altyapı izni icin başvuru yapılmış sayılır, ayrıca bir başvuru aranmaz. Bu izinler idaresince belirlenen usul doğrultusunda yapı ruhsatı ile birlikte verilir.

(18) Proje muellifliği ve yapım işlerinin denetimine dair fenni mesuliyet ustlenen mimarların ve muhendislerin, 27/1/1954 tarihli ve 6235 sayılı Turk Muhendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu uyarınca, ilgili meslek odasına kayıtlı olmaları, buro tescillerini yaptırmaları gerekir.

(19) İlgili meslek odaları, hakkında sureli veya suresiz kısıtlılığı bulunan veya uyeliği sona eren uyelerini derhal elektronik ortamda ve yazı ile merkez yapı denetim komisyonu ile butun ilgili yerlere ve kuruluşlara bildirir.

(20) İdare yapı ruhsatı duzenleme aşamasında her proje icin, proje muelliflerinden, fenni mesullerden ve fen adamlarından, şantiye şefleri ile yapı muteahhitlerinden mevzuata aykırı uygulama sebebiyle sureli veya suresiz olarak mesleki faaliyet haklarının kısıtlı olmadığına ilişkin Ek-1 ve Ek-8 ’de yer alan sicil durum taahhutnamesini ister. Gerceğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilen mimar ve muhendislerin işlemleri tazmin ve hukuki sorumluluğu kendilerine ait olmak uzere iptal edilir ve bu kişiler hakkında suc duyurusunda bulunulur.

(21) Etut ve projeler; idare ve ilgili kanunlarında acıkca belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dÂhil başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulamaz, tutulması istenemez. Vize veya onay yaptırılmaması ve benzeri nedenlerle muellifler veya bunlara ait kuruluşların buro tescilleri iptal edilemez veya yenilenmesi hicbir şekilde geciktirilemez. Muelliflerden bu hukmu ortadan kaldıracak şekilde taahhutname talep edilemez.

(22) Etut ve projeler ilgili idarelerce ruhsat eki olduğuna dair kayıtla muhurlenir ve onaylanır.

(23) Kanunun 38 inci maddesinde sayılan muhendisler, mimarlar ve şehir plancıları dışında kalan fen adamlarının proje hazırlamaya ilişkin yetki, gorev ve sorumlulukları saklıdır.

(24) Kamu kurum ve kuruluşlarında gorevli olup, bu kurum ve kuruluşlara ait projeleri yapan ve 17/6/1938 tarihli ve 3458 sayılı Muhendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun uyarınca muhendislik ve mimarlık hizmeti verme ehliyetine sahip mimar ve muhendisler, meslek odasına kayıt ve buro tescili hakkındaki yukumluluklere tabi değildir.

(25) Kamu yapıları ile yirmialtıncı fıkrada belirtilen istisnalar haricinde avan proje onaylanmasına ilişkin zorunluluk getirilemez. Bu yonde meclis kararı alınamaz, plan notu getirilemez ve bu doğrultuda uygulama yapılamaz. Kamu yapılarında avan proje onaylandıktan sonra uygulama projelerinin ilgili idarelerince onaylanması istenemez.

(26) (Değişik cumle:RG-30/9/2017- 30196) (2) Aşağıda belirtilen niteliklerden en az birini taşıyan yapı veya yapılar icin buyukşehir belediyesince siluet onayı zorunluluğu getirilebilir:

a) Mustakil yapı adedi 30 veya daha fazla olan uygulamalar,

b) Bir parselde toplam yapı inşaat alanı 60.000 m2 ’den fazla olan yapı veya yapılar topluluğu,

c) Binanın herhangi bir cephesinden gorunen en duşuk kottaki bina yuksekliği 60,50 metreyi gecen yapılar.

(27) Belediyece, buyukluğu ve bazı ozellikleri dolayısıyla uygun gorulen yapıların projeleri, 1/100 olcekli, ancak 1/50 olcekli proje tekniğinde cizilmiş olarak istenir.

(28) (Ek:RG-01/3/2019-30701) Turkiye Bina Deprem Yonetmeliğinin eki “Deprem Etkisi Altında Binaların Tasarımı İcin Esaslar”ın 1.3 uncu maddesinde tanımlanan nitelikteki binaların deprem etkilerine karşı tasarımının, Bakanlıktan bu amacla belge almış inşaat muhendislerinin gozetim ve kontrolunde yapılmış olması zorunludur.