Şimdi yavaş yavaş vasiyetlere geliyoruz. Vasiyetlere baktığımızda, madde 517 ve devamını konuşacağız. Burada -gecmişteki derslerde de muhtemelen soyledim- kenar başlıkla ilgili bir hata var. Medeni Kanunun 517. maddesi. “Belirli mal bırakma” kenar başlığını taşıyor. Aslında bu maddenin kenar başlığının “Vasiyet” olması lazım.
Vasiyetname tabirini biz şekli anlamda olume bağlı tasarruflar icin kullanıyoruz. Yani bir kişi; son arzularını tek taraflı olarak gercekleştirebileceği bir hukuki işlemle dile getiriyor, bunu vasiyetname şeklinde gercekleştiriyor. Peki, vasiyetnamenin icerisinde ne gibi olume bağlı tasarruflar olabilir? Orneğin, bir şahsı mirascı atamış olabilir. Bay U benim butun terekemin sahibi olsun diyebilir. Bay U benim terekemin 1/4 ’une sahip olsun diyebilir. Yani vasiyetnamenin icerisinde kişi, mirascı atamasında da bulunabilir. Aynı şekilde, miras sozleşmesinde de bir vasiyet olabilir. Vasiyetten kastımız nedir? Kişi, şu taşınmazım Bay A ’nın olsun, diyebilir. Otomobilim Bay U ’nun olsun, diyebilir.
Bu ornekler ile artık kavramları kullanırken dikkat etmelisiniz. Vasiyetname, şekli anlamda olume bağlı tasarruf; vasiyet ise maddi anlamda olume bağlı tasarruftur. Vasiyetname, işlemin şekli bakımından kullandığımız bir terimdir. Vasiyet ise işlemin iceriğindeki duzenleme bakımından kullandığımız terimdir. Vasiyet, bir vasiyetnameden kaynaklanabileceği gibi bir miras sozleşmesinden de kaynaklanabilir.
Bir kişi, bir vasiyet yaptığında bu vasiyet, ceşitli şekillerde karşımıza cıkabiliyor. Kişi diyebiliyor ki, taşınmazım Bay A ’nın olsun. Orneğin, terekede yer alan bir taşınır nesnem Bay U ’nun olsun, diyebiliyor. Bunlar, birer mal vasiyeti olarak karşımıza cıkıyor. Fakat kişi, benim Bay B ’den olan bir alacağım var, bu alacağımı Bay U ’ye vasiyet ediyorum, da diyebiliyor. Yani bir alacak vasiyetinde de bulunabiliyor. Aynı şekilde, kişi vasiyetinde, ben terekemdeki bazı malvarlığı değerleri uzerinde Bay İ lehine intifa hakkı kurulmasını istiyorum, diyebiliyor. Terekemdeki bir taşınmazım uzerinde Bay S lehine bir sukna (oturma) hakkı kurulmasını istiyorum, diyebiliyor. Aynı zamanda kişi, Bay B bana borcludur onun borcundan ibra edilmesini istiyorum, diyebiliyor.
Bunun gibi bircok vasiyet tipini ele alabiliriz. Butun bunlar Medeni Kanundaki tabiriyle “Belirli mal bırakma” başlığı altında incelenebilir mi? “Borcundan ibra edilsin, alacak hakkım filanca kişiye ait olsun.” Bu cumleler, belirli mal bırakma olarak telakki edilemez. Butun bunlar aslında birer vasiyettir. Bu anlamda bakıldığında, Medeni Kanunun 517. maddesinin kenar başlığı doğru değildir. Ben oğrenci olsam bu belirli mal bırakmanın kenarını cizerim, terim yanlış derim ve bu maddenin başlığı aslında “Vasiyet” olmalı diyerek kendi kanunum uzerine not alırım ki daha sonra acıp okuduğumda tekrar hatırlayabileyim.