Vasiyet borcu ne zaman doğar? Vasiyet borcu ne zaman muaccel olur? Vasiyet borcunun doğumu icin kacınılmaz olarak bu vasiyeti yapan kişinin, Bay M ’nin olumunu beklememiz gerekir. Cunku adı uzerinde olume bağlı tasarruf, olume bağlı tasarrufta bulunanın, Bay M ’nin olumu uzerine hukum ifade edecektir.

Peki, vasiyet borcu ne zaman muaccel olur? C1 ve C2 ’nin kanuni mirascı olduğunu goruyoruz. Acaba Bay A onlardan ne zaman talepte bulunacak? Bay M bana bir otomobil vasiyet etti, Bay M bana bir 100.000 TL vasiyet etti, Bay M bana bir taşınmazın mulkiyetini vasiyet etti. Butun bu vasiyetlerin yerine getirilmesini ne zaman talep edeceğim? Haklı olarak Medeni Kanunumuz mirascılara mirası reddetme hakkı veriyor. Evet, miras olumle intikal ediyor, yasal ve atanmış mirascılar kendiliğinden mirascı oluyorlar ama bu iktisap adeta bir tur gecici iktisap sayılıyor cunku mirası reddederlerse mirascı sıfatlarını kaybedecekler. Dolayısıyla, mirasbırakanın vasiyetlerinden de sorumlu olmayacaklar, onları yerine getirmekle yukumlu olmayacaklar. Medeni Kanunun 600. maddesinin 2. fıkrasına diyor ki:
“Bu alacak, tasarruftan aksi anlaşılmıyorsa vasiyet yukumlusunun mirası kabul etmesi veya ret hakkının duşmesiyle muaccel olur.”

Ret hakkının duşmesinin sebeplerinden biri, kişinin mirası ret suresini kacırmasıdır. Kişi mirasbırakanın olumunu ve mirascı olduğunu oğrenmiştir. Mirascı olduğunu oğrendiği andan itibaren 3 ay icerisinde sulh hukuk mahkemesine muracaatla mirası reddedebilir. 3 aylık sure hak duşurucu suredir ve bu 3 aylık sureyi gecirdiyse artık ret hakkı duşmuştur.

Tereke işlerine karışma diye bir tabirimiz vardır. Reddi anlatırken anlatacağım. Ret suresi dolmadan tereke işlerine karışan şahıs, orneğin terekenin olağan yonetimini aşan işleri gercekleştiren şahıs da ret hakkını yitirmiştir. Ona karşı da bu vasiyet borcu muaccel olacaktır.

Peki, kişinin mirası kabul etmesi ne demektir? Ozellikle ret hakkından feragat anlamına gelir. (Medeni Kanunda mirası kabul ile ilgili başka detaylar var ama şu anda o hukumlere değinmek istemiyorum.)

Kanun koyucu, bu alacak, tasarruftan aksi anlaşılmıyorsa vasiyet yukumlusunun mirası kabul etmesi veya ret hakkının duşmesiyle muaccel olur diyor. “Tasarruftan aksi anlaşılmıyorsa” diyor. Yani vasiyetci, vasiyetini birtakım şartlara, orneğin geciktirici şarta bağlamış olabilir veya vasiyetinin belli bir sure sonra muaccel olacağını ongormuş olabilir. Orneğin, vasiyet borcunun olumunden beş sene sonra muaccel olacağını ongormuş olabilir. Olumunden beş sene sonra bir miktar paranın A şahsına odenmesi gerektiğini emredebilir. Olumunden beş sene sonra bir taşınmazın mulkiyetinin naklini veya bir taşınırın mulkiyetinin naklini ongormuş olabilir. Bu orneklerde tasarruftan aksi anlaşıldığı icin muacceliyeti bu tarihlerden başlatmak zorunda kalırız.