Mariah Carey 90'lı yılların en cok satan kadın şarkıcı, 90'lı yıllarda her yıl 1 numaraya ulaşmış single'ları bulunan tek şarkıcı ve tum zamanların en cok satan kadın R&B/Hip-hop şarkıcısı unvanlarına sahiptir. Aynı zamanda, ABD'de en cok 1 numaraya ulaşmış single'ı olan kadın şarkıcı ve Elvis Presley ile beraber en cok 1 numaraya ulaşmış single'ı olan ikinci şarkıcıdır (ABD'de 17 tane 1 numara single'ı vardır). Carey aynı zamanda cok kuvvetli (modern muzikte yedi, klasik muzikte beş oktav) ve tiz bir sese sahip olmakla birlikte yukses frekansta şarkı soyleyen şarkıcıların başında gelir.
1970-1991: Erken yaşam, keşfedilme ve ilk başarılar
Mariah Carey, 27 Mart 1970'de, yarı Venezuellalı, yarı Afrika kokenli bir babanın ve İrlandalı bir annenin en kucuk cocukları olarak dunyaya geldi. Fakir bir cocukluk geciren Mariah Carey, henuz uc yaşındayken annesi ve babası ayrıldı ve uc kardeşten en kucuğu olduğu icin annesinin yanında yaşamını surdurmeye başladı. Kucuk bir cocukken sesini farkeden annesi sayesinde muzik eğitimi almaya başlayan sanatcı, liseyi bitirene kadar amator olarak muzik calışmalarını surdurdu. Liseyi bitirdikten sonra da profesyonel olarak calışmak icin Manhattan'a yerleşti.
Muzik kariyerine bugun cok iyi bir arkadaşı olan Brenda K.Starr'a geri vokal yaparak başladı. Bu sırada klavyeci arkadaşı Ben Margulies ile beraber şarkılar yazmaya başladı. 1990 yılında demo kasedini bir partide Sony Music'in muduru Tommy Mottola'ya dinlettiren Carey, Mottola'nın sesine hayran olması ile aynı yıl ilk albumu "Mariah Carey"i cıkarttı. Bu albumden Vision Of Love, Love Takes Time, Someday ve I Don't Wanna Cry isimli şarkıları single olarak piyasaya surdu ve hepsi de listelerde 1 numaraya ulaştı. "Mariah Carey" albumu cok gecmeden ABD capında 9.5 milyon kopya satarak Carey'i une kavuşturdu. Albumuyle ve Vision Of Love şarkısıyla Grammy odullerinde iki dalda aday gosterilen Carey, iki odulu de kucakladı.
İlk albumunun başarısının verdiği guvenle birlikte Carey 1991'de "Emotions" albumunu cıkardı. Albumden Emotions, Can't Let Go ve Make It Happen single'ları cıktı ve hepsi buyuk başarılara imza attı. Carey o yıl da Grammy odullerinde iki dalda aday gosterildi, ancak ikisinde de odulu kazanamadı.
1992-1996: Uluslararası patlama ve devamı
Coğunlukla ABD'de tanınan bir isim olan Carey, 1992'de konser albumu "MTV Unplugged EP" ile tum dunyanın tanıdığı bir isim oldu. Albumden Trey Lorenz in eşlik ettiği The Jackson 5 cover'ı I'll Be There şarkısı single olarak piyasaya suruldu. Mayıs 1993'te ise Carey Sony Music'in sahibi Tommy Mottola ile evlendi. Aynı yılda Carey ucuncu albumu "Music Box" ile tum listeleri alt ust etti ve bu albumle 29 milyon satış yaparak ulaşılması guc bir rekora imza attı. "Music Box" halen Carey'nin en cok satan albumudur.
Carey, "Music Box" taki başarısını 1994'te cıkardığı "Merry Christmas" isimli noel temalı albumu ile percinledi. Album, tum zamanların en cok satan noel temalı albumu oldu. Albumden Joy To The World adlı klasik noel parcasının Carey versiyonu ve Carey'nin bizzat yazmış olduğu All I Want For Christmas Is You adlı noel parcası single olarak piyasaya suruldu.
1995'te Carey "Daydream" isimli albumunu piyasaya surdu. Albumden once single olarak piyasaya surulen Fantasy isimli şarkısı listelere 1 numaradan giriş yaptı. Fantasy, Carey'nin listelere 1 numaradan giriş yapan ilk single'ı dır. "Daydream" muthiş bir başarı yakalayarak bircok ulkede satışlarda liste başı oldu, "Music Box" un kine yakın bir satış rakamı elde etti ve kritiklerce icerik bakımından Carey'nin en iyi albumu olarak kabul gordu. Albumden cıkan diğer single'lardan Boyz II Men dueti One Sweet Day ve Always Be My Baby liste başı olurken, Forever ve Open Arms belli bir başarı elde edemedi. Bunun yanında Carey "Daydream" ile Grammy odullerinde 6 dalda aday gosterildi, ancak hicbirini kazanamadı.
1997-2000: Bağımsızlık ve yeni bir imaj
Halka mutlu bir evlilik olarak yansımasına rağmen, Carey Mottola'nın kendini kontrol ettiğini one surerek 1997'de Mottola'dan ayrıldı. Akabinde yeni albumu "Butterfly" icin Honey single'ını piyasaya suren Carey, muzik tarzındaki değişikliğine rağmen bu şarkıyla da buyuk başarı elde etti ve Honey, ABD listelerine 1 numaradan giriş yaptı. Şarkı Puff Daddy tarafından duzenlenmişti, ki bu da "Butterfly" ın R&B/Pop'dan daha cok R&B/Hip-Hop tarzına yakın olacağı sonucunu doğurmuştu. Album yayımlanınca bu tahminlerin doğru olduğunu gosterdi. "Butterfly" albumu aynı zamanda Tommy Mottola'nın esaretinden kurtuluşun ve bağımsızlığın gostergesiydi. Album buyuk başarı elde etti ve eleştirmenlerce tarz değişiminden dolayı "yeni bir başlangıc icin harika bir album" olarak nitelendirildi. Albumden yayımlanan My All single'ı ABD'de 1 numaraya ulaştı ve uluslararası alanda başarı sağladı.
1998'de "#1's" adlı toplama albumunu piyasaya sure Carey, duşunulenin aksine muziğe henuz ara vermeyeceğini, bununla beraber "#1's" in gercek bir toplama album olmadığını, zira "o kadar yaşlanmadığını" ima etti. Albumde adından anlaşıldığı gibi Carey'nin 1 numaraya ulaşmış butun şarkıları yer almaktaydı. Dort tane de yeni şarkı bulunuyordu: Sweetheart, I Still Believe, When You Believe, ve Do You Know Where You're Going To (Theme from Mahogany). When You Believe o yıl "Mısır Prensi" animasyon filminin film muziği icin kaydedilmişti ve şarkıda Carey'e Whitney Houston eşlik ediyordu. Şarkı, Akademi (Oscar) odullerinde "En İyi Film Şarkısı" dalında odul kazandı.
Carey 1999'da "Rainbow" albumunu piyasaya surdu. Album, eleştirmenlerce Carey'nin onceki albumlerine gore zayıf bulunmasına rağmen ticari olarak iyi bir başarı sağladı. Bu albumden cıkan 1 numara single'lar ise Heartbreaker ve Thank God I Found You oldu.
2000 yılında Dunya Muzik Odulleri'nde ise "Son 10 Yılın En İyi Sanatcısı" secildi ve "Tum Zamanların En Cok Satan Kadın Sanatcısı" ilan edildi. Aynı zamanda yalnızca 100 milyon ve uzeri album satan sanatcılara verilen "Chopard Diamond Odulu" nu ilk alan kişi oldu.
2000-2004: İlk kariyer duşuşleri ve sallanmalar
2001 yılı ne yazık ki Carey icin iyi gecmedi. Carey bu yılda başrol oynayacağı ilk film olacak olan yarı-otobiyografik film projesi "Glitter" uzerinde calışmaya başlayacağını duyurdu. Aynı yılda cıkacak olan yeni Carey albumu ise filmin soundtrack'i olacaktı. Album icin Virgin Records ile 80 milyon dolarlık bir anlaşma imzalayan sanatcı (bu anlaşma bugun bile en yuksek ucretli album anlaşmasıdır), bu donemde pek bir başarı elde edemedi.
"Glitter" filmi ve soundtrack albumu yayımlandığı zaman Carey bircok kotu eleştiriye maruz kaldı. "Glitter" filmi "bugune kadar cekilmiş en kotu filmlerden biri" olarak nitelendirilirken, "Glitter" albumunden yayımlanan ilk single Loverboy ABD Billboard Hot 100 listesinde 2 numaraya kadar yukselerek altın plak sertifikası aldı ve 2001 yılının en cok satılan ve dinlenen single'ı oldu; fakat devamında yayımlanan Never Too Far ve Don't Stop (Funkin 4 Jamaica) single'ları liste başarısı elde edemedi.
"Glitter" albumu yayımlandığı zaman Carey'nin en az liste başarısı gosteren albumu oldu. Birden cok platin ve elmas plak sertifikaları alan onceki albumlerinin aksine, "Glitter" ancak bir platin plak sertifikası alabildi. Kotu giden album satışlarının uzerine Virgin Records, Carey ile yaptığı anlaşmayı feshetti ve tazminat olarak 28 milyon dolar odedi.
Kotu giden tek şey album satışları değildi. O donem Carey, resmi internet sitesine umutsuz birkac ses mesajı bıraktı ve mesajlar yayımlandıktan 5 saniye sonra siteden silindi. Medya tarafından Carey'nin psikolojik sağlığının iyi olmadığı one suruldu. Bir sure sonra Carey psikolojik yardım gormeye başladı ve yeni calışmalar yapmaya başlamadan once, kısa bir sure icin dinlenmeye cekileceğini acıkladı. Carey'nin artık kariyerinin sona erdiği uzerine yorumlar yapılmaya başlanmıştı.
Virgin Records'tan ayrıldıktan sonra kendine yeni bir plak şirketi arayan Carey, Island Records ile 50 milyon dolarlık bir album anlaşması imzaladı ve Island Records bunyesinde kendi kucuk plak şirketi MonarC Music'i kurdu. 2002'de ise Carey "koklere donuş" sloganıyla 9. albumu "Charmbracelet"ı yayımladı. Album, Carey'nin o yıl vefat eden babası Alfred Roy Carey'e adanmıştı. Albumden yayımlanan ilk single Through The Rain hayranlar tarafından beğenilse de pek bir başarı elde edemedi. Diğer single'lar Boy (I Need You) ve Bringin' On The Heartbreak ise listelerin epey altında kaldı. Album coklu-platin sertifikası almasına rağmen satışları Carey'nin onceki albumlerine kıyasla cok duşuktu; nedeni ise "Charmbracelet"ın beklenen ilgiyi gormemesiydi. "Charmbracelet"ın gosterdiği ticari başarı "Glitter"ınkinden buyuktu, ancak "Glitter"ın başarısızlığını ortbas edemedi.
Eleştirmenlerce "Charmbracelet" albumu zayıf bulundu, bunun başlıca nedenlerinden biri albumun tınıları Carey'nin diğer albumlerine kıyasla R&B'den daha cok Pop'a donuk olduğuydu, ve bu yuzden album buyuk olcude olumsuz eleştiri aldı. Eleştirmenlerin birleştiği bir başka nokta ise albumde Def Leppard cover'ı Bringin' On The Heartbreak haricinde hic iyi şarkı bulunmadığı idi. Eleştirmenlerin dikkatini ceken bir başka nokta ise Carey'nin sesinin yıprandığı idi. "Charmbracelet"ın başarısızlığı uzerine yakınları Carey'e bir sureliğine ara vermeyi onerdi; ancak Carey reddetti ve o yıl "Charmbracelet World Tour" turnesine cıktı.
2003 yılında Carey, Busta Rhymes'a I Know What You Want isimli şarkısında eşlik etti. Şarkı Billboard Hot 100 listesinde 3 numaraya kadar yukseldi. Bundan kısa bir sure sonra Carey 2 CD'lik remiks albumu "The Remixes"ı yayımladı. Albumde Carey'nin hit şarkılarının remiks versiyonları ile I Know What You Want yer alıyordu.
2004 yılında Carey bu sefer Jadakiss'e U Make Me Wanna isimli şarkısında eşlik etti. U Make Me Wanna, I Know What You Want kadar başarılı olamasa da yayımlandığı ilk hafta Billboard listelerinde ilk 50'de kendine yer buldu ve bir sonraki hafta 21 numaraya yukseldi.
2005-2007: Parlak gunlere geri donuş
2005 yılında cıkardığı The Emancipation of Mimi albumuyle eski parlak gunlerine geri dondu. Eleştirmenlerce de başarılı bulunan album dunya capında yaklaşık 10 milyonluk bir satış gercekleştirdi. 2005 yılının en cok satan bu albumunden cıkan single'lardan We Belong Together, ABD Billboard Hot 100 listesinde 14 hafta bir numarada kalarak buyuk bir başarı sağladı. Bunun yanı sıra albumun ucuncu single'ı olarak piyasaya surulen Shake It Off, We Belong Together'ın 1 numaradaki son haftasında 2 numaraya yukselerek bir ilki gercekleştirerek, Mariah'nın ABD listelerinde bir ve iki numarada aynı haftada yer alan ilk kadın sanatcı olmasını sağladı. Bunun yanı sıra Aralık ayının son gunlerinde Don't Forget About Us 1 numaraya oturdu ve Mariah Carey boylece 17 tane 1 numara şarkıyla, Elvis Presley ile birlikte en cok 1 numaraya sahip 2. sanatcı oldu.
2006 yılında 3 yıl aradan sonra "The Adventures of Mimi" (Mimi'nin Maceraları) turnesine cıktı.
2008 yılının bahar aylarında vizyona girmesi beklenen, yonetmenliğini Aaron Woodley ve yapımcılığını Lee Daniels'ın yaptığı Tennessee (film) filminin cekimlerini Mart 2007 itibariyle sonlandırdı. Filmin konusu ise şoyle: "İki kardeş (Adam Rothenberg, Ethan Peck) kucukken babalarının onlara kotu davranmasına dayanamayarak Tennessee'den kacarlar. 10 yıl sonra kucuk kardeş kansere yakalandığını oğrenir. Yaşamak icin tek umudu babasının vereceği iliktir. Tennessee'ye donuşleri sırasında yolda Crystal (Mariah Carey) ile tanışırlar. Crystal bir country şarkıcısı olmak istemektedir fakat kocası bunu istememekte, onun ev hanımı olarak kalmasını tercih etmektedir. Bu yuzden kendisine surekli şiddet uygular. Crystal, Nashville'de şansını denerken iki kardeş babalarını aramaya devam ederler.
2008: Yeni Album, Yeni Bir Donem
Carey uzun zamandır uzerinde calıştığı ve yılın en cok beklenen albumlerinden biri olan 11. studyo albumune E=MC² adını verdi. Bir onceki albumu, 2005 yılının en cok satan, dunya capında 10 milyonluk satarak 18 aylık liste seruveni boyunca 3 tanesi Grammy olmak uzere sayısız odul kazanan ve iki tane de bir numara hit cıkaran "The Emancipation of Mimi"ye gonderme yapan adıyla albumun Avrupa'da 14 Nisan 2008'de, Amerika'da ise 15 Nisan 2008 tarihinde satışa cıkmıştır.
Albumden cıkan ilk single "Touch My Body", Mariah Carey, C. "Tricky" Stewart ve The-Dream tarafından yazıldı. Şarkının video klibinin yonetmenliğini ise unlu film yonetmeni Brett Ratner ustleniyor. "E=MC²" albumunde Mariah ile işbirliği yapan yapımcıların arasında Jermaine Dupri, DJ Toomp, Stargate, Will.i.am, Bryan Michael Cox, Nate "Danja" Hills ve James Poyser bulunuyor. "E=MC²"nin uygulayıcı yapımcıları ise Mariah Carey ve Island Def Jam Music Group başkanı L.A. Reid.
Eleştirmenler tarafından beğenilen "Touch My Body", Amerikan radyolarında calındığı ilk haftasında gosterdiği başarı ile Billboard Hot 100 listesine 57 numaradan girdi.[1]. Daha sonrasında radyoda calınma sayısına gore ilk 20'ye giren şarkı, 24 Mart 2008 tarihinde dijital olarak satışa sunulmasıyla ABD'de 286.000 kez indirilerek, Rihanna'nın Umbrella ile olan 277.000 rekorunu kırmış ve 1 numara yukselmiştir. Şarkı radyolar vasıtasıyla 130 milyon dinleyiciye ulaşmıştır ve 2 hafta 1 numarada kalmıştır. Dunya capında İngiltere'de 5. sıraya kadar yuksek şarkı, dunya listelerinde 2 numarayı gormuştur.
__________________