• 29-08-2022, 03:19:29
    #1
    Andre Gide bircok edebiyatcı tarafından ikiyuzlulukle suclanan bir yazardır. Ancak unutulmamalıdır ki Fransız edebiyatını bilebilmek icin fransızcayı ve bu dilde ki oyunlara iyi hakim olmak gerekir. Bu onyargı genellikle turkce okunmasından ve hayatının bu doğrultuda değerlendirilmesinden dolayı oluşmuştur. Ancak turkce okunması konusunda eleştirenin herhangi bir kaygısı yoktur. Sadece ciddi bir edebiyat eleştirmeni iseniz bu karışık tartışmalara girmemeniz gerekir, zira Gide kendi donemi ve yaşadığı (iyi incelendiği takdirde) donem icin inanılmaz barajları aşmıştır.

    Pastoral Senfoni Beethoven?ın bir eserinin uzerine kurgulanmış daha doğrusu bu eserden guc alan bir hikayedir. Gide eserlerinde genellikle benim de cok sevdiğim ?tanıdık biri? kurgulamasına girmiştir. Bu kişi tanınmasa bile yazarın ya da okuyucunun bu yonde hissedebilmesi icin cok onemli bir kaynak oluşturur. Bununla birlikte sadece bu kurgu bu hikayeyi cizmez okuyan icin? eğer gercekten Beethoven?la birlikte okuduğunuzda sizi yerden yere vurabilecek bir hikayedir. Gide bu hikayeyi takma ismiyle yayınlamıştır: yıl 1919?dur ve Gide aslında yaşamından trajik bir kesit sunar.

    Sessizce bircok dostunuzu anlamaya calıştığınız gibi bu hikayeye konusunda da calışın?
    Dar Kapı ise 1909 yazılmış bir denemedir: Ki bu donem Gide eleştirmenlerince yaratıcı donemidir. Bu deneme belki de bircok benim gibi erdemle hayatın gercekleri arasında sıkışmış cokca insana yardım edebilecek ( ya da daha ciddi kuşkulara itecek ) bir yazındır. Dar Kapı ozellikle bir aşkın Gide?in deyimiyle ? buyukler uğruna? harcanabileceği bir değer olarak yansır. Buyukler her ne kadar İncil ve İsa tarafından desteklense de bizler icin anlamı bol olabilecek bir sıfat olarak kendi hayatlarımıza yansıyor. Dar Kapı Gide?in en azından benim icin imrenecek bir eseridir? Tarttığı hayatlar ve paradoks hala gunumuzde değişik isimlerle yer alan ve yer alacak bir deneyim gibi, bir genel-gecer gercek gibi hala ayakta durmaktadır. Bu nedenle sadece okunması değil bunun uzerinde kendi hayatınız hakkında duşunmemiz gereken bir ? başyapıttır?.

    Andre Gide gunumuzde hala ?Dunya Nimetleri? ile anılmaktadır. Bu nedenle onu keşfetmek ve aslında inanılmaz bir kurgu ve gercek yaşamın peşinde teğet gecercesine ironik hayatı sunabilen ender bir yazardır. Nobel edebiyat odulunu (1947) kazanmış olması korkutmasın okuyanı, bircoklarımız gibi o da bir tutunamayandı?




    PDF
    8.45 Mb
    265 Sayfa

    Sabah, Nobel Yayınları Dizisi No. 11, 1991
    Ceviren Leyla Gursel


    Gizli İçerik:
    Gizli içeriği görmek için mesaj yazmalısınız.