• 29-08-2022, 02:25:28
    #1
    Kendisine "şehrî" denilmesinden İstanbul'da doğduğunu an-
    ladığımız Mehmed Paşa'nın doğum tarihini tesbit edemedik. Ba-
    basının bir bakkal olmasından "BakkalzÂde", ten veya sacının
    rengine izafeten de "Sarı" lÂkaplarını taşıdığını devrin kaynak-
    larından oğreniyoruz. Ayrıca hacı olmasından dolayı "Hacı Meh-
    med Efendi" diye de bahsedilen bu zÂtın her halde en meşhur
    lÂkabı, muteaddid defa bu gorevde bulunmasından dolayı "Def-
    terî" veya "Defterdar"dır ki sunduğumuz eserinin dibacesinde
    kendisinden "el-HÂc Mehmed ed-Defteri" olarak bahseder.
    Hayatının ilk devrelerini pek bilemiyoruz. İlk tahsilini yap-
    tıktan sonra, kucuk yaşta Rûznamce-i evvel kalemine giren Meh-
    med Efendi, Kılıc Ali Efendi'nin yanında butun mÂlî usulleri oğ-
    renmiş, bu zÂtın himÂyesinde ve kabiliyeti sayesinde mÂlî mese-
    lelerde mahÂret ve vukuf kazandıktan sonra, Defterdar mektup-
    culuğuna getirilmiştir. Mehmed Efendi, idÂrî ve mÂlî hususlar-
    daki başarısı sayesinde uzun yıllar bu gorevde calışmıştır.

    1655-1704 seneleri arasındaki vak‘aları, standard bir vekayi-
    nÂme tarzında nakleden eser, esas itibariyle iki bolume ayrıla-
    bilir: 1656 -1671 yılları arası bir nevi "giriş" mahiyetinde olup,
    cok muhtasardır IV, Mehmed’in tahta gecişini ve padişahlığının
    ilk yıllarında memleketin mÂruz kaldığı felÂketleri kısaca zikre-
    der. Cok beğendiği Kopniiu Mehmed Paşa'nın ve oğlunun sadÂ-
    retleri sırasındaki fetihlerini nakleder.
    Kitabın aslîni teşkil eden ve 1671-1704 seneleri arasındaki
    olayları yıl yıl tafsil eden ikinci bolumde ise Mehmed Paşa, biz-
    zat, icinde yaşadığı ve muşÃ‚hede ettiği hÂdiseleri anlatır.
    "Zubde-i VekayiÂt', muasır diğer eserlere gore sÂde bir dille
    yazılmıştır. Şimdiye kadar ilim Âleminin pek fazla dikkatini
    cekmeyişi vak'anuvis RÂşid'in eseri dolayısıyle olmalıdır. Cun-
    ku RÂşid, tarihinin 1703 senesine kadar olan kısmını hemen he-
    men aynen "Zubde-i Vekayiat"dan istifÂde ederek yazmış; yap
    tığımız karşılaştırma sonunda, bir cok olayları ya tamamen ya
    da kısmen Mehmed Paşa'dan aldığı ortaya cıkmıştır. Devrinin
    guvenilir kaynaklarından olan bu eserin kıymeti, tenkidli neşri-
    nin yapılmasından sonra daha iyi anlaşılacaktır.
    ABDULKADİR OZCAN

    Tıpkıcekim PDF
    7.4 Mb
    191 Sayfa
    Tercuman, 1977

    Gizli İçerik:
    Gizli içeriği görmek için mesaj yazmalısınız.