ONSOZ
Osmanlı İmparatorluğunun asırlar boyu suren hu-
kumranlığı İslÂm Dininin esaslarına dayanmaktadır.
İdareci ve ulemÂnın muşterek munasebet ve calışma-
sı sonunda, ulemÂnm İslÂm Hukuku?ndan istinbat ve
istihrac etmek suretiyle ortaya koyduğu ictimai mues-
seseler, Osmanlı nizamını meydana getirmiştir. Bu ni-
zamın ortaya koyduğu muesseselerden biri de toprak
mulkiyeti ve hukukudur. Osmanlı İmparatorluğu?nun
kuruluşundan itibaren tedrici olarak genişlemesi ve
fetihler sonunda toprak ilhakları, toprak nizamınm bir
takım cezri tedbir ve kanunlarla kayıt altına alınmasını
zarurî kılmıştır.
İmparatorluğun her eyalet ve vilÂyetinin kaza ve
nahiyelerine varıncaya kadar toprak meselesinin halli
icin tedrici olarak kanunnameler cıkarılmıştır. Bunla-
rın en mukemmelleri şuphesiz Kanuni Sultan Suley-
man zamanında Şeyhu?l-İslÂm Ebu?s-Suud Efendi'nin
tedvin ettiği kanunnamelerdir. Bu kanunnameler daha
sonraları asrın ihtiyaclarına gore yapılan ilÂvelerle ge-
nişletilmişlerdir.
Biz bu kitapta Ebu?s-Suud Efendi'nin tedvin etti-
ği Budin (Budapeşte) Kanunnamesini ele aldık.
13
Bu kitapta ilk once son zamanlarda toprak mesele-
lerimiz hakkında ideolojik bir takım calışmaların ya-
pılmadığı nazara alınarak bunların goruşlerine bir
nebze temas edilerek, Osmanlı toprak sistemi hakkın,
da derin araştırmalar yapan ve fakat bunları rejimin
icab ettirdiği atmosfer icinde değerlendiren yazılara
yer verdik. Zaten Osmanlı toprak mulkiyet ve hukuk
sistemi hakkında bizde araştırma yapanlar bir kac ki-
şiyi gecmez. Ve bunun neticesi olarak da bunların eser-
lerinden istifade ile bu nizam hakkında fikir beyan
edilmektedir. Bunun tek sebebi de Osmanlı muesseseleri
hakkmda esaslı enstitulerin kurulmamış olması veya-
hut da kurulmuş olan birkac tanesinin ise gerekli im-
kÂnlara kavuşturulmamasıdır.
Osmanlıların son devirlerinde yetişmiş buyuk hu-
kukcuların ve arazi kanunnamesi muderrislerinin (pro-
fesorlerinin) matbu? eserlerinden Osmanlı Toprak Sis-
temi?nin taksimatı geniş bir şekilde ve hic bir tahmin
yurutmeden kitabımıza aldık. Zira onların hukum ve
kanaatleri bu hususta en esaslı kaynaktır. Cunku İmpa
ratorluğun temelinde yatan hukukî (fıkhî ve İctimaî
kaynakların «orfî» olmadığını bugunku «yorumcular»
dan cok daha iyi biliyorlardı.
Tıpkıcekim PDF
8.5 Mb
266 Sayfa
Tercuman
Osmanlı İmparatorluğunun asırlar boyu suren hu-
kumranlığı İslÂm Dininin esaslarına dayanmaktadır.
İdareci ve ulemÂnın muşterek munasebet ve calışma-
sı sonunda, ulemÂnm İslÂm Hukuku?ndan istinbat ve
istihrac etmek suretiyle ortaya koyduğu ictimai mues-
seseler, Osmanlı nizamını meydana getirmiştir. Bu ni-
zamın ortaya koyduğu muesseselerden biri de toprak
mulkiyeti ve hukukudur. Osmanlı İmparatorluğu?nun
kuruluşundan itibaren tedrici olarak genişlemesi ve
fetihler sonunda toprak ilhakları, toprak nizamınm bir
takım cezri tedbir ve kanunlarla kayıt altına alınmasını
zarurî kılmıştır.
İmparatorluğun her eyalet ve vilÂyetinin kaza ve
nahiyelerine varıncaya kadar toprak meselesinin halli
icin tedrici olarak kanunnameler cıkarılmıştır. Bunla-
rın en mukemmelleri şuphesiz Kanuni Sultan Suley-
man zamanında Şeyhu?l-İslÂm Ebu?s-Suud Efendi'nin
tedvin ettiği kanunnamelerdir. Bu kanunnameler daha
sonraları asrın ihtiyaclarına gore yapılan ilÂvelerle ge-
nişletilmişlerdir.
Biz bu kitapta Ebu?s-Suud Efendi'nin tedvin etti-
ği Budin (Budapeşte) Kanunnamesini ele aldık.
13
Bu kitapta ilk once son zamanlarda toprak mesele-
lerimiz hakkında ideolojik bir takım calışmaların ya-
pılmadığı nazara alınarak bunların goruşlerine bir
nebze temas edilerek, Osmanlı toprak sistemi hakkın,
da derin araştırmalar yapan ve fakat bunları rejimin
icab ettirdiği atmosfer icinde değerlendiren yazılara
yer verdik. Zaten Osmanlı toprak mulkiyet ve hukuk
sistemi hakkında bizde araştırma yapanlar bir kac ki-
şiyi gecmez. Ve bunun neticesi olarak da bunların eser-
lerinden istifade ile bu nizam hakkında fikir beyan
edilmektedir. Bunun tek sebebi de Osmanlı muesseseleri
hakkmda esaslı enstitulerin kurulmamış olması veya-
hut da kurulmuş olan birkac tanesinin ise gerekli im-
kÂnlara kavuşturulmamasıdır.
Osmanlıların son devirlerinde yetişmiş buyuk hu-
kukcuların ve arazi kanunnamesi muderrislerinin (pro-
fesorlerinin) matbu? eserlerinden Osmanlı Toprak Sis-
temi?nin taksimatı geniş bir şekilde ve hic bir tahmin
yurutmeden kitabımıza aldık. Zira onların hukum ve
kanaatleri bu hususta en esaslı kaynaktır. Cunku İmpa
ratorluğun temelinde yatan hukukî (fıkhî ve İctimaî
kaynakların «orfî» olmadığını bugunku «yorumcular»
dan cok daha iyi biliyorlardı.
Tıpkıcekim PDF
8.5 Mb
266 Sayfa
Tercuman
