Jean-Jacques Rousseau - Bilimler ve Sanatlar Hakkında Nutuk

MEB Yayınları - Batı Klasikleri - 1989
Ceviren SABAHATI'İN EYUBOGLU

BiRKAC SOZ(')
Şohret nedir ki? İşte ben şohretimi şu zavallı
esere borcluyum. Bana bir mukafat kazandırmış ve
adımı tamttırmış olan bu eser, nihayet orta halli bir
yazıdır; hatta diyebilirim ki bu kitabın(') en zayıf
parcalarından biridir. Bu ilk yazı yalnız değeri karlar
rağbet gormuş olsaydı onu yazan adam nice felaketlerden
kurtulmuş olurdu. Fakat layık olmadan kazandığım
bu şerefin beni sonradan bu şereften dalıa
haksız bir nikbete suruklemesi mukaddermiş
(1) Bu nutuk Dijoo Akademisinin 1749 da ortaya koydugu şu
musabaka sualine cevap olarak yazılmış ve birincili ği kazan·
mıştır: Ilimierin ve sanaılann ihyası ahlakın duzelmesine
ya rdım etmiş midir? Rousseau bu sualc )'alnız meşhur nutku
ile değil butun haya tı ve eserleriyle hayır cevabını ve rmi §ıi r .
Nutkun ehemmiyeti Rousseau'nun muharrirlik hayatında bir
hareket nokta sı oluşu ve eserlerindeki başlıca tezi hulasa
edişidir. Rouseau o)unciye kadar bu nutuktaki fikirlere sad ık
kalmış ve butun eserleri adeta aynı fikirlerin tcvsi ve ispatı icin
yazılmıştır. Rausseau'nun tezi ne kadar garip gorunurse
gorunsun hala bugun bile kuvvet vc t azeli ğini muhafaza
etmektcdir. Avrupa medeniyetinin şimdiki buhran gunlerinde
bircok mutefekkirler sanat ve ilimierin insan hayatındaki
mevkii meselesine donmektedirler. Dijon Akademisinin suali
bugun yeniden sorulsa Rousseau gibi cevap verecek mutefekkirlerin
bulunmıyacağı iddia edilemez. S. E.