Halil Sahillioğlu - Sıvış Yılı Buhranları
"...Osmanlı maliyesi asırlar boyu, hem guneş hem de ay yılını kombine eden karışık bir mÂlî yıl kullanıyordu. Bunlardan guneş yılı hazinenin gelir teşekkulune ve ay yılı da harcamalarına, ozellikle ulûfe dağıtımına, uygun duşuyordu. Ancak bu iki yıl 11 gun fark etmektedir. Osmanlı devrinin astronomları olan muneccimbaşılar kadar maliye teşkilÂtı da bunu biliyor ve bu farlatan dolayı bir takım aksaklık olduğundan şuphe edildiğinde, devletin gunluk gelir-gideri denk olduğu takdirde bu farkın onemi yok diyorlardı. Aslında bu bakımdan pekte haksız sayılmazlardı. Fakat boyle bir gunluk gelir gider ortalaması hesabı teşebbusune henuz raslayamadım. Bununla beraber mukataa satışları halinde iltizam bedeline, "tefÂvut-i şemsiye" adı altında bir miktar zam yapılıyor, hazineye giren altın para ile iri bir gumuş para olan guruş duşuk bir kurdan almıyor ve odemelerde daha yuksek bir kur uzerinden veriliyordu, Bu kur farkı gelirine "tefÂvut-i basene ve guruşu" deniyordu. Her iki tefavut, hazineye munzam bir' gelir sağlıyordu. Amma bu gibi yarım tedbirler (kesin sonuc vermekten uzaktır. Once hazinenin gunluk gelir giderin'in denk olup olmadığı mec*hul oldukdan başka, eşitliği halinde dahi gelirin teşekkul ve ulûfe Odemeleri icin bunun tahsisi biriken zaman farkının yaratacağı guclukler cok nahoş sonuclar vermeğe kafidir..."
"...Osmanlı maliyesi asırlar boyu, hem guneş hem de ay yılını kombine eden karışık bir mÂlî yıl kullanıyordu. Bunlardan guneş yılı hazinenin gelir teşekkulune ve ay yılı da harcamalarına, ozellikle ulûfe dağıtımına, uygun duşuyordu. Ancak bu iki yıl 11 gun fark etmektedir. Osmanlı devrinin astronomları olan muneccimbaşılar kadar maliye teşkilÂtı da bunu biliyor ve bu farlatan dolayı bir takım aksaklık olduğundan şuphe edildiğinde, devletin gunluk gelir-gideri denk olduğu takdirde bu farkın onemi yok diyorlardı. Aslında bu bakımdan pekte haksız sayılmazlardı. Fakat boyle bir gunluk gelir gider ortalaması hesabı teşebbusune henuz raslayamadım. Bununla beraber mukataa satışları halinde iltizam bedeline, "tefÂvut-i şemsiye" adı altında bir miktar zam yapılıyor, hazineye giren altın para ile iri bir gumuş para olan guruş duşuk bir kurdan almıyor ve odemelerde daha yuksek bir kur uzerinden veriliyordu, Bu kur farkı gelirine "tefÂvut-i basene ve guruşu" deniyordu. Her iki tefavut, hazineye munzam bir' gelir sağlıyordu. Amma bu gibi yarım tedbirler (kesin sonuc vermekten uzaktır. Once hazinenin gunluk gelir giderin'in denk olup olmadığı mec*hul oldukdan başka, eşitliği halinde dahi gelirin teşekkul ve ulûfe Odemeleri icin bunun tahsisi biriken zaman farkının yaratacağı guclukler cok nahoş sonuclar vermeğe kafidir..."
