• 28-08-2022, 06:17:49
    #1
    Ahmet-i DÂi'nin Cengname'sini ararken karşıma cıkan bir calışma.
    Paylaşmak istedim.



    Gizli İçerik:
    Gizli içeriği görmek için mesaj yazmalısınız.


    ONSOZ
    Divan edebiyatının kurulusunda Germiyan bolgesinde yetisen sÂirlerin onemi buyuktur. XIV. ve XV. yuzyılların buyuk sÂirleri Ahmedî, Ahmed-i DÂ’î ve Seyhî bu bolgede yetismistir. XIV. yuzyılın ikinci yarısı ile XV. yuzyılın ilk ceyreginde yasayan Ahmed-i DÂ’î, DivÂn edebiyatımızın ilklerinden ve kurucularındandır. Maalesef yeterince tanınmayan, tarihi kaynaklarda da hakkında tam ve yeterli bilgi bulunmayan sÂir, o yuzyılların buyuk kultur merkezi Germiyan’da yetismis, Kutahyalı bir sÂirdir.Ahmedî ile Seyhî arasında bir kopru vazifesi goren ve !rankÂri siirin ilk orneklerini veren Ahmed-i DÂ’î, sanatıyla kendinden sonra gelecek BÂkîlerin, Nedimlerin birer habercisi gibidir.

    Bu calısmam, edebiyatımızda yeterince tanınmayan ve hak ettigi değer verilmeyen, divan edebiyatının kurucularından Ahmed-i DÂ’î’nin divanındaki ilk 50 gazel uzerinde yapılmıstır.

    Calısmamda esas aldıgım eser, Tunca Kortantamer’in Mısır Milli Kutuphanesinde buldugu divanın tam nushasının metin-gramer-tıpkıbasım calısmasıdır. Mehmet Ozmen tarafından 1985 yılında doktora calısması olarak hazırlanan eser, Turk Dil Kurumu tarafından 2001 yılında “Ahmed-i DÂ’î Divanı (Metin-Gramer-Tıpkıbasım)” adıyla yayınlanmıstır.

    Calısmamda, Prof. Ali Alparslan yonetiminde Mehmet Amac’ın yuksek lisans tezi “ZÂtî DivÂnından 50 Gazelin Serhi”; Prof Ali Nihat Tarlan’ın “Fuzûlî Divanı Serhi” ve Prof Halûk !pekten’in Fuzûlî, BÂkî, Nef’i ve Seyh GÂlib’in hayatı, sanatı, eserleri uzerine hazırladıgı, icinde serh ornekleri bulunan eserleri ornek eserler olarak ele alıp, nesre cevirme ve serh usûlunde bu eserlerin uslûbunu takip ettim. Bunun yanında Ahmet TalÂt Onay’ın Eski Turk Edebiyatında Mazmunlar ile !skender Pala’nın Ansiklopedik DivÂn Siiri Sozlugu adlı eserler en cok yararlandıgım kaynaklardır.

    Bu calısmam, Ahmed-i DÂ’î DivÂnı’nda bulunan ilk 50 gazelin uzerinde yapılmıstır. DivÂn’da siirler kasideden itibaren numaralandırıldıgı icin benim calışmam 28 ila 77 numaralı ve aralarındaki siirleri kapsamaktadır.

    Tezimi hazırlarken once Ahmed-i DÂ’î’nin hayatı, sanatı ve eserleri hakkında bilgi verilmistir. Bu onbilgiden sonra tezimin konusu olan gazellerin serhine baslanmıstır. Son bolumde ise serh edilen gazellerin Ahmed-i DÂ’î Divanı’nın Kahire nushasının tıpkıbasımı eklenmistir.

    Gazeller nesre cevrilmeden once beyitlerde gecen anlamı bilinmeyen kelimelerin anlamları bulunmus, mazmunlar hakkında bilgi toplanmıs ve bunlar serhlerde kullanılmıstır. Beyitlerde gecen butun edebî sanatlar bulunmayıp beyitlerde daha cok on plana cıkan birkac edebi sanat bulunmustur. Ayrıca serh metodunda her beyitte dipnot gostermekten kacınılmıs, faydalanılan kaynak eserler bibliyografya bolumunde gosterilmistir.

    Calısmalarım boyunca bana yol gosteren ve yardımlarını esirgemeyen değerli hocam Yard. Doc. Dr. Kadir Guler’e ve bizi calısmaya tesvik eden Yard. Doc. Dr. Mustafa Gunes’e tesekkurlerimi sunarım.

    Mustafa SENTURK Kutahya–2007