Makalenin kunyesi: Ahmet Yaşar Ocak, "Babaîler İsyanından Kızılbaşlığa: Anadolu'da İslÂm Heterodoksisinin Doğuş ve Gelişim Tarihine Kısa Bir Bakış", Belleten, LXIV/239, (Nisan 2000): 129-159.
Makalenin ozeti: Alevîliğin tarihi, dunya tarihindeki benzeri bircok olgu gibi koku uzun yuzyıllara dayanan bir surec oluşturur. Bu surec, uzun ve belli bir kronolojik boyutta, belli bir mekÂnda bazen cok yavaşta olsa değişime uğrayarak bugune kadar gelen cokda homojen olmayan bir toplumsal yapının urunudur. Dolayısıyla bu tarihin butun yonleriyle analizi, sistemli bir bicimde kavranması, anlaşılması ve anlatılması ciddi bir iştir.
Bu makale, bugunku durumda tarihsel ve aktuel boyutlarıyla ortada duran Alevîlik olgusunu anlamaya yardımcı olabilecek genel bir tarihsel perspektif vermeye calışmakta, Alevîliği hem Turk ve Turkiye tarihinden, hem de daha genel bir bakışla İslÂm tarihinden bağımsız, tek başına, benzersiz bir olgu olarak gormek ve ona bu bakış acısıyla yaklaşmanın yanlış olduğunu vurgulamaktadır. Başka bir ifadeyle Alevîlik, işaret edilen tarihsel cizgide ortaya cıkan benzer yapılanmaların dışında, nev'i şahsına munhasır (sui generis ) bir olgu değildir.
Bu makale ayrıca, Alevîliği ve tarihini, Hz. Muhammed'in olumunden sonra ortaya cıkan hilÂfet cekişmeleriyle irtibatlandırmanın, dolayısıyla bu tarihi oradan başlatmanın, cok onemli zaman, mekÂn ve anakronizm sorunları doğuracağını da gostermeyi amaclamaktadır.
