"Turlu turlu yollardan gider insan."
Novalis'in Sais Cırakları adlı şiirsel ve felsefi romanı, insanın doğayı anlama ve doğayla ilişkilenme cabasına yonelik bir yol/yolculuk niteliğindedir. Sais şehrine yol alan cıraklar doğanın işleyişindeki, kokenindeki, temelindeki gizemli ilkeleri ve insanın doğayla kurduğu muhtelif ilişkileri keşfetme uğraşındadır. İlk bakışta oldukca soyut, farklı sesler bir araya geldikce hayli somut bir portre ortaya cıkar.
Paul Klee ile Novalis'in yolları bu noktada kesişir. Hem Novalis hem de Klee, yalınlaştırıcı soyutluk ile somutlaştırıcı şiirselliğin/gorselliğin yollarını bir araya getirir. İşte Novalis'in benzersiz Sais Cırakları ve Paul Klee'nin eşsiz cizimleri yerli ile yabancının, bicimli ile bicimsizin, akıl ile hissin, canlı ile cansızın, organik ile mekaniğin, somut ile soyutun farklı bicimlerde ilişkilendiği, doğadaki bin bir unsurun ceşitli bicimlerde bir araya geldiği kendini ve doğayı tanıma yolculuğuna cıkarır bizi.