SUNUŞ
HÂce-i evvel Ahmet Midhat Efendi'nin, yeni harflere ak-
tardığımız menfa adındaki bu eseri bir tur otobiyogra-
fi, seyahatname, hatırat karışımıdır. Kendisi serguzeştna-
me diyor. Surgun yeri anlamına gelen "menfa"sından ya-
ni Rodos'tan dondukten hemen sonra kaleme alınmıştır.
Amacı daha ziyade surgune gonderilmesinin haksız ol-
duğunu vurgulamak, kendisini savunmaktır.
Menfa Ahmet Midhat Efendi'nin hayatı ve eserleri ko-
nusunda ansiklopedilere, edebiyat tarihlerine, inceleme-
lere kaynak olmuştur. Ancak onun yazar, gazeteci, mat-
baacı, yayımcı, oğretmen ve muteşebbis bir kişi olarak
ceşitli yonlerini iceren derli toplu bir araştırma bugune ka-
dar yapılmamıştır.
Efendi'nin Menfa'da anlattığı olaylar, tipler sonradan
yazdığı bircok romana malzeme teşkil etmiştir. Kitap ya-
rıda bırakılmış, tamamlanmamıştır, Bunun sebebi, surgun
donuşu saraya, yakınlaşması ve Kanun-ı Esasi'nin 113.
maddesi ile padişaha surgun yetkisi verilmesinin gene
aleyhine kullanılmasından cekinmesi şeklinde acıklana-
bilir.
Efendi, Turkcede sadeliğe taraftar olmakla beraber,
butun eserlerinde genellikle gorulduğu uzere Arapca,
Farsca kelimeler, tamlamalar kullanmıştır. Uslubuna, ifa-
desine ozen gostermemiştir. Bunun da cok ve cabuk yaz-
masından ileri gelen bir alışkanlık olduğu soylenebilir.
5.7 Mb
136 Sayfa
Tarih Toplum Dergisi Eki, 1988
Hazırlayan İsmail Cuneyt Kut