OZET
Musul, Birinci Dunya Savaşı sonunda Mondros Ateşkes Anlaşması imzalanmış
olmasına rağmen haksız yere İngilizler tarafından işgal edilmiştir.Bu haksız işgal Turk heyeti tarafından Lozan?da ortaya konmuş ama Muttefik Devletler ağız birliği etmişcesine, İngiltere?nin haksız işgalini gormezden gelmiş ve onceden belirledikleri kurallar dışına cıkmamışlardır. Lozan goruşmelerinde, Musul Sorunu ile ilgili olarak aslında iki taraf vardır; Turkiye ve İngiltere. İngilizler Lozan Barış Anlaşması?nda Musul Sorunu?nu sınır saptama ve halkların ozgurlukleri sorunu olarak, Turk tarafı ise ?bir vatan toprağının ulkemizden koparılmak istenmesi? ile ilgili bir konu olarak gostermiştir. Taraflar Musul ile ilgili savlarını konuyu: ırki, coğrafi, siyasi, askeri ve benzeri olcutleri ele alarak savunmuşlardır. Sonucta İngiltere ve yandaşları, Turkiye?nin Musul Vilayeti uzerindeki haklarını gormezden gelerek bu bolgeyi Ankara Antlaşması ile Turkiye?den koparmış ve Irak?a verilecek petrol gelirlerinden yirmi beş yıl sureyle Turkiye?ye % 10 pay vererek meseleyi cozmuşlerdir. Sorunun aleyhimize cozulmesinde bircok batılı ulkelerin farklı menfaatleri rol oynamıştır. Bu menfaatlerin en onemlilerinden birisi de bolgenin petrol yataklarına sahip olması ve bu petrol yatakları uzerinde soz sahibi olma isteğidir. Tez calışmasında bu konular irdelenirken, uzerinde durulan nokta; petrol?un sorunun ele alınması surecindeki etkisini ortaya koymaktır. Zaten Turkiye?nin Musul Vilayeti?ni, Turkiye?den koparır koparmaz; batılı devletlerin bolgedeki petrol imtiyazlarını kendi aralarında yeniden duzenlemeleri ve bolgede petrol arama ve işletme calışmalarına ağırlık vermeleri de bunu kanıtlamaktadır.
Yaşanan surec icerisinde petrole dayalı bir paylaşımın on plana cıktığı ve Musul bolgesinde petrol endustrisine girme cabalarının yoğunlaştığı ve bu durum cercevesinde bolge halkının bilinen vaatlerle kullanıldıklarını, Turkiye?nin hakkı olan bir bolgeden, hukuksal gerekceler olmadan cıkarıldığını ve yoksun bırakıldığını gormekteyiz. Lozan?da goruşmeler oncesinde, goruşme surecinde ve antlaşmanın yapılmasını izleyen zamanda ve hatta gunumuzde; petrol bolgelerinin paylaşımının yapılmasındaki rekabete, petrol arama ve uretimine yonelik calışmalardaki acımasızlığa ve konunun somurgeci anlayış icerisinde nasıl cozulduğune herkes tanık
olmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Musul, Turkish Petroleum Company, Lozan Barış
Antlaşması, Musul Petrolleri, Ankara Antlaşması ve sonucları, Turkiye?nin Musul Petrollerinden elde edeceği %10 hisse.
Musul, Birinci Dunya Savaşı sonunda Mondros Ateşkes Anlaşması imzalanmış
olmasına rağmen haksız yere İngilizler tarafından işgal edilmiştir.Bu haksız işgal Turk heyeti tarafından Lozan?da ortaya konmuş ama Muttefik Devletler ağız birliği etmişcesine, İngiltere?nin haksız işgalini gormezden gelmiş ve onceden belirledikleri kurallar dışına cıkmamışlardır. Lozan goruşmelerinde, Musul Sorunu ile ilgili olarak aslında iki taraf vardır; Turkiye ve İngiltere. İngilizler Lozan Barış Anlaşması?nda Musul Sorunu?nu sınır saptama ve halkların ozgurlukleri sorunu olarak, Turk tarafı ise ?bir vatan toprağının ulkemizden koparılmak istenmesi? ile ilgili bir konu olarak gostermiştir. Taraflar Musul ile ilgili savlarını konuyu: ırki, coğrafi, siyasi, askeri ve benzeri olcutleri ele alarak savunmuşlardır. Sonucta İngiltere ve yandaşları, Turkiye?nin Musul Vilayeti uzerindeki haklarını gormezden gelerek bu bolgeyi Ankara Antlaşması ile Turkiye?den koparmış ve Irak?a verilecek petrol gelirlerinden yirmi beş yıl sureyle Turkiye?ye % 10 pay vererek meseleyi cozmuşlerdir. Sorunun aleyhimize cozulmesinde bircok batılı ulkelerin farklı menfaatleri rol oynamıştır. Bu menfaatlerin en onemlilerinden birisi de bolgenin petrol yataklarına sahip olması ve bu petrol yatakları uzerinde soz sahibi olma isteğidir. Tez calışmasında bu konular irdelenirken, uzerinde durulan nokta; petrol?un sorunun ele alınması surecindeki etkisini ortaya koymaktır. Zaten Turkiye?nin Musul Vilayeti?ni, Turkiye?den koparır koparmaz; batılı devletlerin bolgedeki petrol imtiyazlarını kendi aralarında yeniden duzenlemeleri ve bolgede petrol arama ve işletme calışmalarına ağırlık vermeleri de bunu kanıtlamaktadır.
Yaşanan surec icerisinde petrole dayalı bir paylaşımın on plana cıktığı ve Musul bolgesinde petrol endustrisine girme cabalarının yoğunlaştığı ve bu durum cercevesinde bolge halkının bilinen vaatlerle kullanıldıklarını, Turkiye?nin hakkı olan bir bolgeden, hukuksal gerekceler olmadan cıkarıldığını ve yoksun bırakıldığını gormekteyiz. Lozan?da goruşmeler oncesinde, goruşme surecinde ve antlaşmanın yapılmasını izleyen zamanda ve hatta gunumuzde; petrol bolgelerinin paylaşımının yapılmasındaki rekabete, petrol arama ve uretimine yonelik calışmalardaki acımasızlığa ve konunun somurgeci anlayış icerisinde nasıl cozulduğune herkes tanık
olmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Musul, Turkish Petroleum Company, Lozan Barış
Antlaşması, Musul Petrolleri, Ankara Antlaşması ve sonucları, Turkiye?nin Musul Petrollerinden elde edeceği %10 hisse.
Link:
