Gizli İçerik:
Gizli içeriği görmek için mesaj yazmalısınız.


İkinci Dunya Savaşı sırasında Nazi Almanya’sının Turkiye buyukelcisi Franz von Papen’di. Turkiye Cumhurreisi İsmet İnonu, Başvekil Refik Saydam, Hariciye Vekili (daha sonra Başvekil) Şukru Saracoğlu, Saracoğlu’ndan sonra gorev yapan Hariciye Vekili Numan Menemencioğlu, Turkiye’nin Almanya Buyukelcisi Husrev Gerede, Franz von Papen’in başlıca muhataplarıydılar. Onlar Avrupa’yı Atlas Okyanusu kıyılarından, Ural Dağlarına kadar istila eden Nazi selini Turkiye’den uzak tutmaya calışıyorlar, Franz von Papen de Turkiye’nin Nazi Almanya’sı yanında saf tutması icin caba harcıyordu. Papen’in bu temel gorevinin yanı sıra yaptığı şeyler de vardı: Anadolu Ajansında calışan Turk vatandaşı Yahudilerin işten cıkarılmalarını sağlıyor, Turkiye vatandaşı Yahudilerin resmi gorevlere alınmaması ve Nazi rejiminden kacarak Turkiye’ye sığınan ve esas olarak universitelerde gorevlendirilen Yahudi ve Alman sığınmacıların işlerinden cıkarılmaları icin girişimlerde bulunuyordu. Almanya Buyukelcisi von Papen’e 24 Şubat 1942’de Ankara’da bir suikast girişiminde bulunuldu. Sabah saat on civarında Papen ve eşi Ataturk Bulvarında yururken yakınlarında patlayan bomba her ikisini de yere yıktı. Suikastcının bombayı erken ateşlemesi kendisinin parcalanmasına, Papen’in kurtulmasına yol acmıştı. Polisin suikastı hazırlayanları bulmak icin takip ettiği izler İstanbul’daki Sovyet Konsolosluğuna ulaşıyordu. Ote yandan Papen’in buyukelcilik doneminin belki de en onemli olayı bir casusluk meselesiydi. İngiltere’nin Turkiye Buyukelcisi Hughe Knatchbull-Hugessen’in Kosova kokenli uşağı Elyeza Bazna bu olayın kahramanıydı ve von Papen kimliğini gizlemek icin ona Cicero adını vermişti.

Cicero Almanlara kısa surede dort yuzden fazla gizli belge aktardı, bunun karşılığında da 300 bin Sterlin aldı. Ne var ki Almanlar odemenin yarısını hakiki banknotlarla, yarısını ise kendi bastıkları sahte banknotlarla yapmıştı. Savaştan sonra Elyaza Bazna Federal Almanya’ya karşı bir tazminat davası actıysa da sahte banknotlarını tazmin etmeyi başaramadı.