Ağlebîler (800-909) Abbasîlerin doğudaki problemlerinin cokluğu ve batıdaki Haricî ve Şiî ayaklanmalar karşısındaki zafiyeti dolayısıyla İbrahim b. Ağleb’in veraset usulune dayalı isteğinin HÂrun Reşîd’in kabuluyle kurulmuş bir devlettir. İcişlerinde serbest, dış işlerinde Abbasî yonetimine bağlı bir devlet olarak siyasi hayatını surdurmuş ve Abbasîlerin İfrîkıyye’deki temsilcisi olmuştur. Bulunduğu coğrafyada sınırlı kalmamış ve ozellikle en parlak donemlerinin temsilcisi olan I. ZiyÂdetullah zamanında Akdeniz’de gercekleştirdiği başarılı seferleriyle Sicilya’nın İslam coğrafyasına katılmasını sağlamışlardır. Roma, Ağlebîlerin saldırılarından nasibini almış ve Muslumanlar tarafından tarihte ancak bu kadar tehdit edilir olmuştur. İslam medeniyeti Avrupa’ya Endulus’ten sonra en onemli ikinci yol olarak Sicilya’dan gecmiştir. Bolgedeki diğer devletler gibi Ağlebîler de Fatımîlerin kuruluşu ile 909 tarihinde sona ermiştir.

Ağlebiler devlet yonetiminde AbbÂsileri taklit etmişler, kurumlarını buna gore dizayn etmişlerdir. Sunni İslam anlayışına sahip olan Ağlebîler, Maliki mezhebinin İfrîkıyye’de yayılmasında etkili olmuşlardır. Kendine has sanat anlayışı oluşturan Ağlebîler, komşu ulkelerden etkilenmişler ve onları etkilemişlerdir.

Yalın, 1. Baskı, 2013

ALINTIDIR