Mehmet Beşikci - Birinci Dunya Savaşı'nda Osmanlı Seferberliği, İş Bankası Kultur Yayınları, İstanbul 2015.
Osmanlı İmparatorluğu’nun Birinci Dunya Savaşı tecrubesi denilince akla ilk gelen unsurlar Canakkale Savaşları, Sarıkamış Hezimeti, Filistin ve Irak Cepheleri gibi duşmanla sıcak temas kurulan noktalarda gercekleşmiş olaylardır. Ote yandan Osmanlı ordusunun bu sayılan cephelerde kendisinden hem sayı hem de malzeme bakımından cok daha guclu İtilaf devletlerine dort yıl boyunca kafa tutabilmesini sağlayan can alıcı unsur, yani Osmanlı insan gucunun seferberliği, uzun yıllar boyunca golgede kaldı ve uzerine derinlemesine araştırma yapılmadı. Mehmet Beşikci’nin bu calışması, soz konusu boşluğu doldurma amacıyla atılan ilk buyuk adımlar arasında bulunuyor. Osmanlı arşiv kaynakları yanında Buyuk Britanya Milli Arşivi’ndeki belgeleri ve son yıllarda sayısı hızla artan anı-hatırat literaturunu bir araya getiren Beşikci, Osmanlı ordusunu tarihin ilk endustriyel topyekûn savaşı esnasında cephede tutan Osmanlı seferberliğini mercek altına alıyor.
Balkan Savaşları esnasında hantal ve verimsiz seferberlik ile kotu planlama sebebiyle feci bir hezimete uğrayan Osmanlı silahlı kuvvetlerinin hızlı bir ozeleştiri surecine girerek bir yıldan az surede gercekleştirdiği cok etkili reformlar; 19. yuzyılın ikinci yarısında Osmanlı askeri zihniyetinin Prusya-Alman militarizmi kalıbında yeniden şekillenmesi ve buna bağlı olarak İttihad ve Terakki’nin toplumu yeniden şekillendirme surecinde seferberlik kavramına yonelmesi, Musluman Osmanlı gencliğinin Genc Dernekleri ve Guc Dernekleri vasıtasıyla militarize edilmesi cabaları bu metinde Osmanlıların topyekûn savaş ile imtihanındaki yerlerini buluyorlar. Bir o kadar da carpıcı ve onemli bir bolumde ise şimdiye dek neredeyse hic etraflıca ele alınmamış bir olgu olan asker kacakları ve firariler meselesi, savaş yorgunluğu ve zorunlu askerliğe direniş kavramları temelinde masaya yatırılıyor. Birinci Dunya Savaşı’nın yuzuncu yıldonumunde dunya capındaki bir yeniden değerlendirme ve inceleme akımının parcası olarak ortaya cıkan Birinci Dunya Savaşı’nda Osmanlı Seferberliği, sadece askeri ve sosyal tarih literaturune değil Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geciş sureci tartışmalarına da onemli bir katkı teşkil ediyor.
**Yukleme bana ait.
Format PDF. Boyut (10.1 MB). 453 Sf.
ISBN: 9786053323235
Alternatif Link:
