“Ondokuzuncu yuzyılın sonlarında, Osmanlı toplumunun buyuk bir kısmı giysilerinde kullandığı kumaşları evindeki el tezgÂhında kendisi dokuyor, tasarımını ve bickisini kendisi yapıyor ve giysilerini yine kendisi elde dikiyordu. 1870’lerden itibaren Osmanlı İmparatorluğu’na gelmeye başlayan dikiş makineleri, değişim surecini oldukca hızlandırmakla birlikte, daha henuz yaygın olarak kullanılmaya başlanmamıştı.

Osmanlı toplumunun yaklaşık yuzde doksan beşini oluşturan halk, o zamanki deyimiyle “ısmarlama” veya “hazır elbise”ye pek rağbet etmiyordu. Terziye gitmek isteseler bile, coğunun satın alma gucu buna pek yeterli olmuyordu. Hali vakti yerinde olanlar ise, elbiselerini diktirtmek icin, bu işi yaparak hayatını kazanan profesyonellere, yani terzilere başvuruyordu. Terzilere gitmeyi secen kalburustu “kibar” Osmanlılar, gittikleri terzihanelerde kendilerine o zamanki deyimlerle “elbise dikiniyor” ve “kıyafet yapınıyor”lardı. Osmanlı İmparatorluğu, ozellikle de İstanbul şehri, ondokuzuncu yuzyılda terziler icin adeta bir cennet teşkil ediyordu. Devrin luks tuketim anlayışına gore, dayanıklı “İngiliz kumaşı”ndan yapılmış ve Frenk -yani işinin ehli “ecnebi”- terziler tarafından en son modaya uygun olarak bicilip dikilmiş kaliteli bir elbise, sahibinin ne kadar ince, kibar, şık, zarif, zevkli, zengin ve prestijli olduğunun bir gostergesiydi; kısacası bir zerÂfet, seckinlik ve statu semboluydu.

Bu calışmada, ceşitli donemlerde Osmanlı kadın dergileri etrafında gelişmiş uc “İslÂm terzihÂnesi” girişiminin hikÂyesini okuyacaksınız: Hanımlara Mahsûs Gazete’nin TerzihÂnesi (1895), Şişli’de Kız Sokağı’nda 18 Numerolu HÂne (1901), ve Kadınlar DunyÂsı’nın Terzi Evi (1913). Bu terzihÂne teşebbuslerinden yola cıkarak, sonuc bolumunde, incelediğimiz kadın terzilerin uretim tarzı ve bu uretim tarzı icerisinde Osmanlı hanımlarının terzileriyle birlikte geliştirmiş oldukları uretim ve tuketim ilişkileri uzerine kucuk bir analiz denemesi de yer alıyor.”

Akıl Fikir, 2014

ALINTIDIR