Natalia Chernichenkina - Rusya’da Turk Tarihi İle İlgili Yayınlanan Eserler Kaynakcası (1917-2000)

Rusya'da Turk-Rus savaşları, bu savaşların askeri ve diplomatik yonleri ile Şark meselesine ait cok sayıda araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalarda Osmanlı İmparatorluğu pratik siyaset ve doneminin uluslar arası ilişkileri acısından incelenmiştir. Dolayısıyla araştırmacılar Avrupa devletleri ve Rusya'nın dış politik cıkarlarına onem verdikleri icin Osmanlı İmparatorluğu’nun ic siyaseti, reformları, kazanım ve başarıları arka planda kalmıştır. Ustelik Balkanlar ve diğer Osmanlıda ki Turk olmayan toplumlar icin savaş, yabancıların yardımıyla Osmanlı hÂkimiyetinden kurtulmayı umit eden milletlerden gelen bilgiler toplanan bilgileri iyice buyutuyordu. Bu milletler, Osmanlı İmparatorluğu’nun gucunu azaltmaya, kendilerinin bağımsızlık mucadelesinde desteğe muhtac olduklarının altını cizmeye calışmışlardır. Rus Osmanlı araştırmacıları değerlendirmelerinde bu tarz politik oğelere doğal olarak dikkat etmişler, bu fikirlerini kaynak bilgilerinin icinde gizlemişlerdir.
Osmanlı İmparatorluğu’nun araştırılmasına bilimsel yaklaşım, Rusya’da XIX. yuzyılın başlarından itibaren oluşmaya başlamıştır. 1803 tarihli Rusya Bilimler Akademisi’nin kurallarına gore, Turkoloji akademik bilimsel disiplinler arasında yer almıştır. 1818 yılında Asya Muzesi, 1828 yılında ise (XIX. yuzyılın son on yılından itibaren Rus Doğu bilimleri merkezi olan) Lazarev Enstitusu kurulmuştu. Enstitunun en onde gelen mezunları A. Y. Krımskiy ve V. A. Gordlevskiy olmuştur. Ekim devriminden sonra Lazarev Enstitusu birkac defa yeniden duzenlenmiş; sonucta 1954 yılına kadar varlığını devam ettiren Moskova Şarkiyat Enstitusu olarak varlığını surdurmuştur. 1956 yılında Yabancı Diller Askeri Enstitusu’nun ve Moskova Devlet Universitesi’nin tarih, filoloji bolumlerinin uzerinde yeni bir oğretim kurumu olarak Moskova Devlet Universitesi Doğu Dilleri Enstitusu faaliyetlerine başlamıştır. Bu kurum Moskova Devlet Universitesi Asya ve Afrika Ulkeleri Enstitusu adıyla hala varlığını surdurmektedir.

Gundoğan, 1. Baskı, 2017

ALINTIDIR