Sezai Balcı - Osmanlı Devleti'nde Engelliler ve Engelli Eğitimi Sağır Dilsiz ve Korler Mektebi, Libra Kitap, İstanbul 2013.

Bu calışmada işitme, konuşma ve gorme engelli bireylerin Osmanlı Devleti’nde ve Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki eğitim-oğretim faaliyetleri ele alınmıştır. Osmanlı klasik devrinde istihdam edilen engelliler bîzebÂn denilen sağır ve dilsizlerden secilmekteydi. Sağır ve dilsizlerin Osmanlı sarayında istihdamına Fatih Sultan Mehmet devrinde başlanmıştır. Padişahın kapısında nobet tutan bîzebÂnlar daha cok rikÂb gunlerindeki goruşmeler sırasında Darussaade ve SilahtÂr ağalarıyla, BaşcukadÂr, SırkÂtibi ve Hazine Kethudası gibi gorevlilere Padişah tarafından verilecek olan emirleri bildirirlerdi. Boylece goruşmelerin gizliliği sağlanarak devlet sırlarının ifşa edilmesi engellenirdi. Sağır ve dilsizler gizlilik ve guvenlik gerektiren işler dışında Padişahlara musÂhiplik yaptıkları gibi zaman zaman da cellÂt olarak kullanılmışlardır. Saray ve Harem dışında BabıÂli, DÂr-ı ŞûrÂ-yı Askerî Meclisi, Hassa Ordusu Meclisi, Hariciye Nezareti, Meclis-i VÂlÂ, Meclis-i Maarif-i Umumiye ve ŞûrÂ-yı Devlet gibi bircok birimde dilsizler istihdam edilmiştir. Bu gelenek, gunumuzde TBMM ve Bakanlar Kurulu toplantılarında sağır ve dilsiz kavasların kullanılmasıyla devam etmektedir. Sultan II. Abdulhamit devrinde buyuk bir gelişme gosteren Turk eğitiminin en buyuk adımlarından birini de sağır, dilsiz ve gorme engellilerin toplumsal hayata dahil olmaları oluşturmaktaydı. Bu amacla 30 Eylul 1889’da Sağır ve Dilsiz Mektebi acılmıştır. Okula 1891’de de korler sınıfı ilave edilmiştir. II. Abdulhamit doneminde acılan okulun Avrupa standartlarına ulaşamayışı, binadan binaya taşınması, okulun başarısız bir girişim olarak kalmasına sebep olmuştur. Bununla birlikte okulun uniforması, alfabesi, mufredatı ve oğrenciye sunduğu imkÂnlar ozel eğitimde kayda değer adımlardır. Bu haliyle Osmanlı Sağır, Dilsiz ve Ama Mektebi, engelli eğitiminde bir oncu vazifesi gormuştur.


**Yukleme bana ait.

Format PDF. Boyut (7.13 MB). 223 Sf.

ISBN: 9786054326822