"Osmanlı Devleti’nin yelkenliden buharlıya gecişi bir sanayileşme sorunudur. İlk makine İngiltere’de 1760’larda fabrikalarda denenirken, Osmanlılar ilk makineyi 1820’lerde buharlı gemilerle tanımışlardı. Sorun basit bir buharlı gemiye sahip olup/olmama konusu değildir. Klasik donemin bir teknolojisi olan yelkenli gemilere ait bilgiler daha hızlı edinilirken, buharlı gemiye ait bilginin kolayca hazmedildiği soylenemez. Cunku Osmanlıların, 19. yuzyılın ikinci ceyreğinde karşılaştığı buharlı gemiler, Batı Avrupa’da gorulen Sanayi İnkılÂbının tezÂhurunden başka bir şey değildi. Bu perspektiften bakıldığında yelkenliden buharlıya geciş, Osmanlılar icin onceki yuzyıllarda orneği gorulmeyen buyuk bir hadisedir. İki buyuk deniz faciası (Navarin-Sinop) arasında Osmanlılar icin ilginc olan hem son buyuk yelkenli donanmasını hem de ilk buharlı harp ve ticarî filosunu kurmalarıdır. Geciş, sancılı bir sureci ifade eder. Osmanlı denizcileri bu yeni sureci, Amerikalı ve İngiliz uzmanlarla birlikte yaşayacaktır. Yelkenliden buharlıya geciş, sadece gemi teknolojisinde bir değişimi değil, carkcı, muhendis denilen yeni meslek gruplarının varlığını ve şehirlerin, vapur bacalarından cıkan dumana alışma surecini de anlatır. Yelkenliden buharlıya geciş, Turk denizcilik tarihinin bugune kadar pek de bilinmeyen bir yonune işaret etmektedir. Elinizdeki eser, bu geciş surecinin parametrelerini vermekle birlikte, son yelkenli gemileri, ilk vapurları ve bu yeni teknolojinin ilk Turk muhendis/carkcılarını ortaya cıkararak, denizcilik ve bilim/teknoloji tarihine kucuk bir katkı da bulunmayı amaclamaktadır."

Doğu Kutuphanesi, 1. Baskı, 2017

ALINTIDIR