Salih Ozbaran - Portekizli Seyyahlar İran, Turkiye, Irak, Suriye ve Mısır Yollarında, Kitap Yayınevi, İstanbul 2007.
8 Temmuz 1497’de Vasco da Gama kaptanlığında Lizbon’dan yola cıkan kucuk bir filo, bir yıl sonra, 20 Mayıs 1498’de Kalikut’a, Hindistan’a ulaştı. 1517 yılında ise Yavuz Sultan Selim’in orduları Kahire merkezli Memlûk devletine son verdi, Kızıldeniz’i ve İslam’ın kutsal topraklarını egemenlikleri altına alarak Hint Okyanusu kıyılarına dayandı. Portekizliler Hint Okyanusu cevresinde kurdukları hÂkimiyetle, Doğu Akdeniz uzerinden gecen ticaret yollarını engellemiş, Asya’nın değerli mallarını okyanus yoluyla, Guney Afrika kıyılarını dolaşarak Portekiz’e taşımaya başlamıştı. Osmanlılar da Suveyş’te inşa ettikleri gemilerle ve diğer İslam ulkelerine gore ustun oldukları topculuklarını kullanarak once Yemen, sonra Basra, Lahsa ve Habeşistan bolgelerinde egemen olmuşlar ve okyanustan gelen mallardan aldıkları vergilerle de iradı artırma yoluna gitmişlerdi. Portekizliler 1515’te Basra Korfezi girişindeki Hurmuz’u fethettiler ve boylece askeri seferlerini hazırlayabilecekleri, ticari faaliyetlerini geliştirebilecekleri ve İran, Irak, Turkiye, Arabistan, Mısır ve Etiyopya gibi devletlerden ve toplumlarından haber alabilecekleri cok onemli bir yere sahip oldular. Osmanlı İmparatorluğu Hint Okyanusu yonunde, guney Arap ulkelerini sınırlarına katarken karşılaştığı manzara buydu. İslam ulkeleriyle yuz yuze gelen ve onlara gore cok ustun savaş arac, gerec ve taktiklerine sahip bir Hıristiyan imparatorluk vardı Asya sularında. İşte bu yeni rekabet alanında 16. ve 17. yuzyıllarda pek cok Portekizli dolaşıyordu. Bunlar genellikle, Portekiz’in Asya’daki uslerinden imparatorluk merkezine mesaj taşıyan kuryeler, tacirler, papazlar, elciler, seruvenciler, hacılar, ajanlar, esirler, dinden donenler, kacaklar ve tercumanlardı.
Bu kita”pta altı Portekizli seyyahın hikÂyesine yer veriliyor: Seyahatnamesinde Urfa-Birecik, Diyarbakır, Halep, Hama, Baalbek, Şam, Safed, Remle, Gazze, Kahire ve İskenderiye’yi anlatan António Tenreiro; doğu ve guneydoğu Anadolu’yu, Urfa’yı Birecik’i ve Halep’i gezen Mestre Afonsa; İran topraklarında dolaşan, LÂr, Şiraz, Bağdat, Halep ve İskenderiye’yi gezen Nicolau de Orta Rebelo; Hindistan’dan İran’a ve Basra Korfezi’ne ulaşan, Hurmuz’u, Basra’yı, Bağdat’ı, Halep ve Ani’yi gezen Manoel Godinho ile Kızıldeniz ve Etiyopya yolculuklarını kaleme alan Francisco Alvares ve Manuel de Almeida. Şimdi soz onların...
**Yukleme bana ait.
Format PDF. Boyut (9.33 MB). 203 Sf.
ISBN: 9789756051689
