Kadim bir kokeni olmakla birlikte İslam medeniyeti icinde mustesna bir konuma sahip tasavvuf duşuncesinin temsilcisi olarak kabul edilen mutasavvıflar gerek yaşadıkları donemlerde, gerekse olumlerinden sonra kendilerini takip eden muritleri yahut etraflarında oluşan kult sayesinde bireyleri ve toplumları derinden etkilediler. Selcuklu ve Osmanlı donemlerinde kuruluştan yıkılışa hemen her devirde Sunni ya da diğer anlayışları benimseyen, bazen sultanlarla cok yakın ilişkiler kurup, bazen de muhalif olmaları nedeniyle takibata uğrayan, hatta idam edilen sufilerin mevcudiyeti biliniyor. Osmanlı doneminde Şeyh Edebalı ve Osman Gazi’nin ekseninde başlayan sufi cevre-iktidar ya da diğer bir deyişle tekke-devlet ilişkileri, Orhan Gazi-Geyikli Baba; Yıldırım Bayezid-Emir Sultan; II. Murad-Hacı Bayram Veli; Fatih Sultan Mehmed-Akşemseddin; Kanuni Sultan Suleyman-Yahya Efendi ve I. Ahmed-Aziz Mahmud HudÂi orneklerinde goruleceği uzere ilerleyen zamanlarda da devam etmiştir. Elinizdeki kitabın ilk bolumunde sufilerin hayatlarından bahseden menakıpnameler ve Alevi-Bektaşi geleneğinde onemli bir yeri olan vilayetnameler incelenmekte, “Dervişler ve Sufi Cevreler” başlıklı ikinci bolumde ise Vefai tarikatına dair bir monografi ile coğu 1300-1600 yılları arasında yaşamış bazı sufilerin hayatlarına dair yazılar yer almaktadır. Seyyid Ali Sultan, Emir Sikkînî, YazıcızÂde Kardeşler, Otman Baba, Merzifonlu Piri Baba, Koyun Baba, Seyyid VelÂyet, Baba Haydar en-Nakşbendî, Beşiktaşlı Yahya Efendi ve LÂ’lîzÂde AbdulbÂki Efendi kitapta biyografilerine yer verilen mutasavvıflardır. Bu şahsiyetlerin hayatları okunduğunda bazen iktidarın en ust noktalarına nufuz edebilen bir sut kardeşin hayatını, bazen kırda koyun cobanlığı yaparak omrunu geciren bir taşra mutasavvıfının kendine has dunyasını, bazen sahip olduğu fikirleri yayabilmek amacıyla Orta Asya’dan Anadolu’ya uzanan fedakÂr mutasavvıfların duşunce yapısını, bazen de ciltler dolusu kitap yazan bir Osmanlı entelektuelinin dunyasını tanımak mumkun olabilecektir. Haşim Şahin, Sakarya Universitesi Fen Edebiyat Fakultesi, Tarih Bolumu oğretim uyesi. Orta Zamanın Turkleri ve Anadolu Beylikleri adlarında iki kitabıyla Arı Kovanına Comak Sokmak: Ahmet Yaşar Ocak Kitabı isimli bir soyleşisi yayınlandı.
Yayınevi: Kitap
Basım Yılı: 2017
Aranabilir PDF
Mediafire
