1908 yılında gercekleşen "Genc Turk" devriminden sonra mizah dergileri halk arasında buyuk ilgi gordu. Dergilerdeki karikaturler ve mizah yazıları, donemin siyasî olaylarını nukteli bir bicimde yorumlayarak okurlara sundular. Donemin karikaturlerine baktığımızda sosyal ve politik yaşamının bir goruntusuyle karşılaşırız. Ama bundan neredeyse 100 yıl once yaşanmış olan politik olaylar arasındaki bağlantıları yeterince bilmediğimizden bu karikaturlerin neleri ima ettiğini tam olarak anlayamayız. Osmanlı Karikaturunde Balkan Sorunu bu engeli aşmak icin 1908-1914 tarihleri arasındaki olayların arka planı hakkında bilgi veriyor, donemin yazarları, karikaturistleri ve yayımcılarını tanıtarak temsil ettikleri siyasî ideolojilerin canlı bir tablosunu ciziyor. Osmanlı Karikaturunde Balkan Sorunu, Jon Turklerin başlattıkları devrim hareketi ile Birinci Dunya Savaşı'nın cıkışı arasında yaşanan ceşitli sorunların uc ayrı mizah dergisi, Karagoz, Kalem ve Cem tarafından nasıl yansıtıldığını, bu dergilerde yayınlanan 75 karikaturu inceleyerek gozler onune sermeye calışıyor. Sık sık one surulen bir sava gore, Balkan Savaşı yenilgisi Turk toplumunda pek cok kişinin, Osmanlılık ideolojisine -yani devletin yonetimi altındaki ceşitli etnik grupların eşit haklara sahip olarak bir arada yaşamaları ilkesine- sırt cevirerek, azınlıkların boyun eğmek zorunda oldukları ulusal bir Turk devletine donuşmeyi amaclamasına zemin hazırladı. Gercekten de Balkan Savaşları sırasında bu dergilerde gelişen goruşler, daha once egemen olan, ceşitli halk topluluklarının eşit haklara sahip olarak, birlikte ve yan yana yaşadıkları bir devlet sistemi fikrini giderek zayıflatmaya başladı. Kısacası, Balkan Savaşlarının surduğu zaman dilimi icerisinde Osmanlı ulusu kavramının yerini giderek Turk milliyetciliği fikri aldı.

Ceviri: Turkis Noyan
Yayın Tarihi: 10.06.2004
Yayınevi: Kitap


Aranabilir PDF + 14.75 MB

Mediafire