Yeni bolum hayırlı olsun bizde bir kac paylaşım yapalım dedik


Kemence


Kemence, Doğu Karadeniz bolgesinde yaygın olan ve rebap, keman turu yaylı calgılarla akraba olduğu sanılan, bir yay yardımıyla calınan uc telli geleneksel halk calgısının adı olup, klasik kemence ile karıştırılmasını onlemek amacıyla Karadeniz kemencesi ya da Laz kemencesi olarak da adlandırılmaktadır.


Tarihcesi


Bilinen en eski yaylı enstruman olan rebap (Arapca rababah) Avrupa’ya, 9. yuzyılda Bizans uzerinden (lyra adıyla) ve MS 11. yuzyılda Musluman Arapların kontrolu altında olduğu donemde İspanya uzerinden Rebec adıyla iki koldan yayılmış, Orta Cağ ve Erken Ronesans donemi boyunca yoğun olarak kullanılmıştır. Cok sayıda farklı teoriye karşın Karadeniz kemencesinin Rumlar tarafından Kapadokya kemanesi olarak da adlandırılan Kabak kemaneden form olarak ne zaman farklılaştığı kesin olarak bilinmemektedir.

Coğrafi dağılım

Karadeniz kemencesi temel muzik aleti olduğu Rize, Trabzon, Giresun'un yanısıra Kuzey Gumuşhane ve Doğu Ordu'da, kısmen Samsun sahilinde, Cumhuriyet doneminde Karadenizlilerin topluca goc ettiği Adapazarı, İzmit koylerinde ve buyuk şehirlerde, 1923 mubadelesiyle Yunanistan'a giden Rumlar tarafından başta Selanik olmak uzere Kuzey Yunanistan'da yer alan gocmen koylerinde kullanılmaktadır.

Akort

Karadeniz kemencesi genellikle beş yarım sesten oluşan aralıklarla orneğin G [sol] –D [re] –A ([la]) veya E [mi] –A [la] –D [re)formunda akort edilmekle birlikte, nadiren de olsa tulum ezgileri calınmak istendiğinde (ozellikle Trabzon Macka ve Kuzey Gumuşhane'de) da (A [la] – A [la] – D [re] formu kullanılmaktadır. Mubadeleye kadar Rumlar tarafından Trabzon ve Gumuşhane'de yoğun olarak kullanılan tulum 1970'lere kadar Trabzon'un Holo
ve Macka bolgelerinde de Muslumanlar tarafından kullanılmıştır. Gecmişte yaygın olarak yapılan kucukbaş hayvancılığın terkedilmesi tulum ve şimşir kavalın yerini kemenceye bırakması sonucu getirmiş olmalıdır.

Yapım

Kemencenin govdesi dut, karadut, akcaağac ardıc, ladin veya erik ağacından tamamen elde oyularak tip ve ozelliklerine gore 3-15 gun icerisinde yapılmaktadır.Ozellikle Gorele, Tirebolu, Vona (Perşembe), Ordu, Fatsa, Unye, Eynesil, Mesudiye, Akyazı, Vakfıkebir, Akcaabat, Tonya, Macka, Surmene'de sureklilik arzeden kemence yapımcılığı genellikle babadan oğula gecmekte ve yapımcılar hicbir resmi eğitim kurumunun formasyonundan gecmemektedirler. 19. yuzyıla dek bağırsak olan teller yerini metal olanlara bırakmıştır. Teller inceden kalına doğru zil, sağır ve bom olarak adlandırılmaktadır.

Ornek kemence olculeri

Surmene yapımı kalın kemence olculeri

* Kemence boyu : 51 cm
* Tekne boyu : 41.5 cm
* Geniş taban tekne
* on yukseklik : 5 .5 cm
* Tutma yeri (sap) dar
* Taban arka yukseklik : 5 cm
* Geniş taban eni : 10 cm
* Dar taban eni : 7 cm
* Tekne taban kalınlığı : 3.5 mm
* Tekne yan kalınlık : 3.5 mm
* Tekne yan yukseklik : 5 mm
* Klavye tel yukseklik
* (Burgulara yakın kısım) : 0.8 mm
* Klavye tel yukseklik
* (tekne tarafında olan kısım : 2.5 mm
* Kapak ustu kaş uzunluk- en : 6 cm – 3.3 mm
* Kapak ustu kaşın tekne dar
* Kısım uzaklığı –yukarıdan : 28 cm
* Kapak ustu kaşın tekne geniş
* Kısım uzaklığı –aşağıdan : 14 cm
* Klavye : 8 cm
* Klavye genişlik : 2.5 cm
* İki kaş arası mesafe : 3 cm
* Tel alt bağlantı kuyruğu : 10 cm
* Zil ( ince )tel : 0.25-028 mm
* Orta tel : 0.28-0.30 mm
* Kalın tel : 2 numara,sarma tel ( keman teli )
* Yay boyu : 50 cm
* Eşik yukseklik : 2 cm
* Burgu bağlantı kafa derinlik -
* Genişlik : 4.5 cm—2.5 c
* Kapak kalınlığı : 2 mm






__________________