Bir badanacı, 1911 yılında, belki kendisine gulumsediğini duşunduğu, belki de sevgilisine benzediği icin Leydi Mona Lisa'yı Louvre'dan kacırdı. Yaşanan, buyuk bir kız kacırma olayıydı. Ardından, Mona Lisa'nın kacırılmadan once sergilendiği boş duvarı gormek icin kalabalıklar muzeye akın etmeye başladı. Peki, bunca insanı Mona Lisa'dan kalan boşluğa bakmaya getiren neydi? Ustelik coğu daha once Mona Lisa'yı gormemişti bile. Ya Mona Lisa? Gercekten de duvar kağıtlarından reklamlara, sinema filmlerinden gazete manşetlerine uzanan şohret uğruna mı cercevesini terk etmişti? Yoksa erkeğine isteyerek mi kacmıştı? Acaba bu olay sanat eserlerine ilgi gosterme gerekcelerimizi, bir sanatcının eser uretme isteğini ve hatta neden sanat eserlerinin cok pahalı olduğunu bizlere acıklayabilir mi?
Kitabına cıkış noktası olarak Mona Lisa'nın kacırılışını alan Darian Leader, bu soruların peşine duşerken aslında gorsel sanatlara bakmanın psikolojisini anlatıyor. Tablolarda neyi gormeyi umduğumuzu, onların bizden neleri sakladığını Leonardo, Picasso, Duchamp ve Bacon gibi bircok sanatcıya başvurarak gosteriyor. Uygarlığın, saf arzuya bağlı kalanlara "sanatcı" veya "suclu" adını verdiğini belirten Leader, aynı zamanda bir butun olarak toplumsalı ve toplumsalın yanıltıcı ve kor edici niteliklerini ele alıyor. Tablonun calınış gerekcesinden, olayın kitle iletişim araclarında yer alış bicimine, insanların gosterdiği kitlesel tepkiye kadar uzanan toplumsal bir analiz yapıyor. Mona Lisa uzerinden yaratılan "gercekustu" oykuye de vurgu yapan Leader, "paha bicilemeyen sanat eseri" deyişinde ifadesini bulan para ile nesne arasındaki ucuruma dikkat cekerek, populer sanatseverin ancak her şeye sahip zengin biri olarak duşunulebileceğinin altını ciziyor.
Leader?e gore, Gianni Versace, Prenses Diana gibi simge statusunde olan kişilerin ortadan kayboluşu sıradan olamaz! Simgenin bıraktığı boşluğu mutlaka devlet / gizli servis / mafya gibi başka bir simge doldurur. Bu yuzden buyuk eylemler, buyuk organizasyonlara yakıştırılır.
Sanatcılardan buyuk aşklar, sıradan olmayan insanlardan da buyuk suclar beklenir.
Mona Lisa Kacırıldı, sanat ve sanatcı, kadınlar ve erkekler hakkında daha once fark etmediğimiz psikanalitik saptama ve cıkarsamalarla dolu şaşırtıcı bir kitap.
Darian Leader - Mona Lisa Kacırıldı
Sanatın Bizden Gizledikleri
Ayrıntı Yayınları
İstanbul, 2004
Ceviri: Handan Akdemir
194 Sayfa
PDF [Tek Sayfa]
9,91 MB
