Thomas S. Kuhn - Kopernik Devrimi
Batı Duşuncesinin Gelişiminde Gezegen Astronomisi

İmge Kitabevi Yayınları 1. Baskı 2007

İngilizce Aslından Cevirenler
Halil Turan ? Dursun Bayrak
Sinan Kadir Celik



Thomas Samuel Kuhn, 18 Temmuz 1922?de Cincinnati, Ohio'da dogdu. 1949
yılında, Harvard Universitesinde kuramsal fizik alanında doktorasını tamamladı.
Harvard Ûniversitesi?nde (1951-1956), Kaliforniya Universitesi, Berkeley?de
(1956-1964), Princeton Universitesi'nde (1964-1979) ve Massachusetts Teknoloji
Hnstitusû'nde (1979-1991) felsefe ve bilim tarihi dersleri verdi. 17 Haziran
1996?da oldu.
Kuhn'un Eserleri;
? The Structure oTScientific Revolutions (University of Chicago Press, 1962,
1970).
? The Essentia! Tension. Selected Studies in Sdentitic Tradition and Change
(University of Chicago Press, 1977)
? Black Body Theory and the Quantum Discontinuity, 1894-1912 (Clarendon
Press, 1978)
? Bilimse! Devrimlerin Yapısı (Alan Yayıncılık, 1982)
? Asal Gerilim (Kabala Yayınevi, 1994)
? Kopernik Devrimi, Ban Duşuncesinin Gelişiminde Gezegen Astronomisi (İmge
Kitabcvi Yayınlan, 2007)

Kopernik Devrimi fikirlerde bir devrim, insanın evreni
kavrayışında ve onunla olan ilişkisinde bir donuşumdur.
Ronesans duşunce tarihindeki bu evrenin, Batılı
insanın entelektuel gelişiminde cığır acan bir donum
noktası olduğu sıklıkla dile getirilmiştir. Oysa, sozkonusu
devrim astronomi araştırmalarının en capraşık ve
en guc anlaşılır incelikleri uzerinde yoğunlaşmıştır. Nasıl
olup da boylesine bir anlam kazanmış olabilir? ?Kopernik
Devrimi? deyişi ne anlama gelir?
Kopernik 1543 yılında, daha onceleri Dunya?ya bağlanmış
olan coğu astronomik işlevi guneşe aktararak
astronomi kuramını kesinlik ve yalınlık acısından geliştirmeyi
onerdi. Dunya, daha once, astronomi bilginlerinin
yıldızların ve gezegenlerin donuşlerini hesaplamada
temel aldıkları durağan bir merkez sayılmıştı. Bir yuzyıl
27
Kopernik Devrimi
sonraysa Guneş, en azından astronomide, gezegen devinimlerinin
merkezi olma anlamında, Dunya?nın yerini
almış ve Dunya dolanan bir dizi gezegenden biri durumuna
gelerek, benzersiz astronomik konumunu yitirmiştir.
Modern astronominin temel başarılarının coğu
bu yer değiştirmeye dayanır. Bu nedenle, Kopernik Devriminin
taşıdığı anlamlardan ilki, astronominin temel
kavramlarında bir reformdur.
Ancak, astronomide reform Devrimin tek anlamı
değildir. Kopernik?in De Revolutionibus (Goksel Kurelerin
Donuşleri Uzerine) adlı yapıtının 1543 yılında yayınlanmasından
sonra insanın doğayı kavrayışı diğer
alanlarda da koklu bir bicimde ve hızla değişmeye başlamıştır.
Yaklaşık yuz elli yıl sonra, Nevvtoncu evren tasarımında
doruğuna ulaşan bu yeniliklerin coğu, Kopernik?in
astronomi kuramının onceden kestirilemeyen yan
urunleri olmuştur. Kopernik, Dunya?mn devinimini,
gokcisimlerinin astronomik konumlarını kestirmede kullanılan
yontemleri geliştirme amacıyla onermişti. Bu oneri,
diğer bilimlerde yepyeni sorunlar doğurmuş ve bu
sorunlar cozumlenene değin, astronomlann evren tasarımı
diğer bilim insanlarımnkiyle uyuşmamıştır. On yedinci
yuzyılda diğer bilimlerle Kopernikci astronominin
uzlaştırılması, gunumuzde bilimsel devrim olarak bilinen
genel entelektuel mayalanmada onemli bir etken olmuştur.
Bilim, sozkonusu bilimsel devrim yoluyla, o donemden
beri Batı toplumu ve Batı duşuncesinin gelişimindeki
o buyuk yeni rolu edinmiştir.

Link kontrol edildi, onaylandı.