KİTABIN ADI : Gundelik Bilmeceler
KİTABIN YAZARI : Partha GHOSE
CEVİREN : Diponkar HOME / Ozlem OZBAL
YAYINEVİ VE ADRESİ : Tubitak Yayınları
BASIM TARİHİ : NİSAN 1996

KİTABIN OZETİ :

Hindistan' da yayımlanan populer bilim dergilerinde duzenli olarak yer alan koşe yazılarından ortaya cıkmıştır. Fiziğin alışılmış ayrımı -yani ısı, ışık, ses vb. gibi- yapılmamıştır. Bunun yerine bu bilmecelerin nerede karşımıza cıktıklarını (yani mutfak civarında, dışarıda, doğada veya spor yaparken, oyun oynarken, televizyon seyrederken, kitap okurken gibi) goz onune alınmıştır. Son bolumde, hala esrarını koruyan veya mevcut cevapları pek de tatmin edici olmayan bilmecelere yer verilmiştir. Mutfak civarında karşımıza cıkan ve cevabını coğumuzun bilmediği bir ornek veriyoruz.

Fincandaki Kaşık :

Sıcak su konulan ince bir fincan mı, yoksa kalın bir fincan mı daha cabuk kırılır? Neden metal bir kaşığı fincanın icine koyarız?

Metal kaşığın ısı iletimi yuksek olduğu icin metal kaşık koyarız. Fincana sıcak cay koyarken fincanın once ic yuzeyi ısınır. Dış yuzeyi ısıdan daha gec etkilenir. Dolayısıyla kalın kenarlı fincan ince kenarlıdan daha kolay kırılır.

Gundelik hayata ait diğer orneklerimiz de kısaca şoyledir:

Sabun ve Kir :

Nasıl oluyor da sabun ile vucudumuzdaki ve giysilerimizdeki kiri temizleyebiliyoruz?

Sabun molekullerinin kendine has bir ozelliği vardır. Bu molekuller yağlı veya yuklu kir parcacıklarına yapışırlar. Giysiler bu aşamada su ile durulanınca sabun ve beraberindeki kir cıkmış olur.

Yangın Var :

İtfaiye ekipleri buyuk yangınları su kullanarak sondururler. Su neden etkin bir yangın sondurucudur?

Suyun yangın sondurmede iki rolu vardır. Birincisi suyun yanan cisimden buyuk miktarda ısı almasıdır. İkincisi kaynamakta olan sudan cıkan buhar, yanan cisimlerin etrafını sararak oksijensiz kalmasını sağlar.

Horultu :

İnsanlar neden horlar ?

Ağzımızın arka kısmında sarkık duran yumuşak bir et parcası vardır kişi sırt ustu ve ağzı acık bir şekilde uyuyorsa, derin bir nefes aldığında bu et parcası one arkaya hareket ederek horultuya neden olur.

Başarılı ucuş

Ucaklar yerden nasıl havalanır ?

Havalanmanın ardında ?Bernoulli İlkesi? yatmaktadır. Ucak kanatlarının ust yuzeyleri dış bukey, alt yuzeyleri ise duz olarak tasarlanmıştır. Bu da kanadın ust kısmından gecen havanın alt kısımdakinden hız olmasını sağlar. Kanadın altında kalan havanın hızı duşuk olduğu icin yuzey basıncı fazladır. Bu basınc kanada bir kuvvet uygulayarak ucağın havalanmasını sağlar (Bernoulli İlkesi)

Duşen Kediler :

Kediler yuksek bir yerden duşseler bile hayatta kalırlar, neden ?

Kediler duşerken bacaklarını acarak yuzey hacmini genişletirler buda duşme hızlarını duşurur. Yere carpış sırasında da etki vucudun butunu uzerine yayılmış olur, bu da kedinin hayatta kalmasını sağlar.

Link kontrol edildi, onaylandı.