İbn Fadlan, (Arapca: أحمد إبن فضلان إبن ألعباس إبن راشد إبن حماد; Ahmad ibn Fadlān ibn al-Abbās ibn Rā?id ibn Hammād) Onuncu yuzyılda yaşamış bir Arap din bilgini ve gezginidir.
Elcilik
Abbasi halifesi Muktedir?in 921?de İdil Bulgarları hukumdarı Almış Han'a gonderdiği heyette yer aldı. Gorevi, oradaki Musluman bilginleri denetlemek, halifenin mektup ve armağanlarını sunmaktı. Onemli bir diplomat ve dikkatli bir gezgin olarak kabul edilen İbn Fadlan, bu yolculuğunu 'Rihla' (Seyahatname) ve (كتاب إلى ملك الصقالبة; Kitāb ilā Malik al-Saqāliba) adlı unlu yapıtında anlatmıştır.
İbn Fadlan, daha sonra Bulgar (Bolğar) şehrine gelince, Wisu (veya Isu şimdiki Perm Kray) bolgesine kısa bir gezi yapar, orada İdil Bulgarları (Volga Bulgarları) ile Komilerin (yerel bir Finli kabile) aralarında ticaret yaptıklarını izlemiştir. İbn Fadlan'ın Bağdat'a donuş guzergahı belli değildir.[1]
Eseri
? كتاب إلى ملك الصقالبة, Kitāb ilā Malik al-Saqāliba
Bu kitabında, Volga Bulgarlar'nın ulkesi ve halkına ilişkin gozlemleri yanı sıra, yolculuğu sırasında gorduğu yerler ve halklarla ilgili onemli bilgiler de aktarmıştır. Bunlar arasında, Oğuzlar, Başkırtlar, Bulgarlar ve Pecenekler ve Tatarlar da vardır.[2] Maveraunnehir?de henuz devlet oncesi bir duzende yaşamakta olan Turklere (Oğuzlara) ilişkin gozlemler yapmistir.
Bu saygılı ve heyecan dolu gezi yazısı, Başkir Turkolog Ahmed Zeki Velidi Togan tarafından 1923 yılında İran'nın kuzey doğusunda ki Meşhed (Farsca: مشهد Mashhad) şehrinde bir kutuphanede eksik bir ceviri yazı olarak bulunmuştur.
İbn Fadlan'ın eseri 1975 yılında "İbn Fazlan Seyahatnamesi" adı ile Bedir Yayınevi tarafından basılmıştır
Bir Arap Televizyon yayımcısı İbn Fadlan Seyahatnamesi'ni dizi halinde The Roof of the World veya Saqf al-Alam (Arapca: سقف العالم‎) ismiyle 2007 yılında yayınlamıştır.

Link kontrol edildi, onaylandı.