İletişim Yayınları, 1995, epub
Akşam haberleri, supermarketteki tezgÂhtardan bile İnguşlar ile Cecenleri, Gurculer ile Abhazları ayırdetmesini bekliyor. Dağlık Karabağ yıllardır gundemde ve bizden, tanınmaz haldeki bir avuc cesede bakarak bu bolge hakkında bir imge oluşturmamız bekleniyor. Gangsterlerin daha tam telÂffuz edemediğimiz adlarını ezberlemeye ve amaclarını bir turlu anlayamadığımız Musluman tarikatlar, Afrikalı milisler ve Kambocyalı fraksiyonlar ile ilgilenmeye zorlanıyoruz. Bunu yapacak durumda olmayana ise katı yurekli bir vurdumduymaz ve başkalarının acı cekmesini hic umursamayan bencil bir refah devleti vatandaşı gozuyle bakılıyor.
Bu iletiyi alanlar tedirgin oluyor. Bazıları sucluluk duygularına kapılıyor. Yardım etmeyi meslekleri haline getirmezlerse, yapabilecekleri cok sınırlı. Bircoğu bağış yapıyor. Bunlar, yalnızca vicdanlarını rahatlatmanın peşinde olmakla suclanıyor. Yardımseverliğin, herkesin ucuz yoldan vicdanını rahatlatabileceği bir ağrı dindirici, kendini ferahlatmak icin bir manevra olduğu soyleniyor. Erdem vaazları verenler, kendilerini nasıl memnun edebileceğimizi ise acıklamıyorlar.
Dozu artırarak kuzucuklarını daha duyarlı kılabileceğini sanan bir pedagoji, en iyimser bakışla naiftir. Bu, tam tersine, hedef kitlesini her turlu vicdan kıpırtısına karşı duyarsızlaştıracaktır. Aşırı psişik ve algısal yuklenme geri teper. İzleyici kendini sorumsuz ve gucsuz hisseder; kabuğuna cekilir. İletiler geri cevrilir ya da yalanlanır. İc savunmanın bu bicimi yalnızca anlaşılır değil, kacınılmazdır da. Her gun işlenen katliama gosterilmesi gereken ?doğru? tepkinin nasıl olması gerektiğini kimse soyleyemiyor cunku.
Bu kadarla da kalmaz. Paradoks tepki kavramı farmakolojiden biliniyor: yanlış kullanılan ya da yanlış dozda verilen bir ilÂc, istenen etkinin tam tersine yolacabilir. Hareket olanaklarına bakmadan ortaya surulen ahlÂkî talepler, sonunda, zorlananların kendilerini butunuyle geri cekmesine ve her turlu sorumluluğu inkÂr etmesine sebep olur. Ofkeli saldırganlığa kadar tırmanabilen barbarlaşmanın tohumu burada atılır.(Ensenzberger, İc Savaş Manzaraları)
Akşam haberleri, supermarketteki tezgÂhtardan bile İnguşlar ile Cecenleri, Gurculer ile Abhazları ayırdetmesini bekliyor. Dağlık Karabağ yıllardır gundemde ve bizden, tanınmaz haldeki bir avuc cesede bakarak bu bolge hakkında bir imge oluşturmamız bekleniyor. Gangsterlerin daha tam telÂffuz edemediğimiz adlarını ezberlemeye ve amaclarını bir turlu anlayamadığımız Musluman tarikatlar, Afrikalı milisler ve Kambocyalı fraksiyonlar ile ilgilenmeye zorlanıyoruz. Bunu yapacak durumda olmayana ise katı yurekli bir vurdumduymaz ve başkalarının acı cekmesini hic umursamayan bencil bir refah devleti vatandaşı gozuyle bakılıyor.
Bu iletiyi alanlar tedirgin oluyor. Bazıları sucluluk duygularına kapılıyor. Yardım etmeyi meslekleri haline getirmezlerse, yapabilecekleri cok sınırlı. Bircoğu bağış yapıyor. Bunlar, yalnızca vicdanlarını rahatlatmanın peşinde olmakla suclanıyor. Yardımseverliğin, herkesin ucuz yoldan vicdanını rahatlatabileceği bir ağrı dindirici, kendini ferahlatmak icin bir manevra olduğu soyleniyor. Erdem vaazları verenler, kendilerini nasıl memnun edebileceğimizi ise acıklamıyorlar.
Dozu artırarak kuzucuklarını daha duyarlı kılabileceğini sanan bir pedagoji, en iyimser bakışla naiftir. Bu, tam tersine, hedef kitlesini her turlu vicdan kıpırtısına karşı duyarsızlaştıracaktır. Aşırı psişik ve algısal yuklenme geri teper. İzleyici kendini sorumsuz ve gucsuz hisseder; kabuğuna cekilir. İletiler geri cevrilir ya da yalanlanır. İc savunmanın bu bicimi yalnızca anlaşılır değil, kacınılmazdır da. Her gun işlenen katliama gosterilmesi gereken ?doğru? tepkinin nasıl olması gerektiğini kimse soyleyemiyor cunku.
Bu kadarla da kalmaz. Paradoks tepki kavramı farmakolojiden biliniyor: yanlış kullanılan ya da yanlış dozda verilen bir ilÂc, istenen etkinin tam tersine yolacabilir. Hareket olanaklarına bakmadan ortaya surulen ahlÂkî talepler, sonunda, zorlananların kendilerini butunuyle geri cekmesine ve her turlu sorumluluğu inkÂr etmesine sebep olur. Ofkeli saldırganlığa kadar tırmanabilen barbarlaşmanın tohumu burada atılır.(Ensenzberger, İc Savaş Manzaraları)
