David Hume, İnsan Doğası Uzerine Bir inceleme: Deneysel Akıl Yurutme Yontemini Moral Konulara Uygulamaya Yonelik Bir Calışma, cev. Ergun Baylan, BilgeSu Yayınları, Ocak 2009, 423 s.



[Arka kapaktan]
Her bilimin insan doğasıyla az cok bir ilişkisi vardır; her ne kadar bazısı insanoğlundan cok uzaklarda gibi dursa da, bir yerde, bir gecitte mutlaka insan doğasına donuş yapar. Matematik, Doğa Felsefesi ve Doğal Din bile bir olcude İnsan'ın bilimine bağlıdır; cunku hepsinin yolu insanı tanımaktan gecer ve hepsi insanın gucleri ve yetileri olcusunde değerlendirilir... Oyleyse Matematik, Doğa Felsefesi ve Doğal Din insanı bilmeye bu şekilde bağımlıysa, insan doğasıyla daha yakın ve sıkı ilişkileri olan diğer bilimlerden ne beklemeliyiz? Mantığın biricik amacı akıl yurutme yetimizin ilke ve işlemlerini ve tasarımlarımızın doğasını acıklamaktadır; ahlak ve eleştiri zevk ve duygularımızı değerlendirir; siyaset ise insanları toplumda birlik icinde ve birbirine bağımlı kabul eder. Bu dort bilimde, Mantık, Ahlak, Eleştiri ve Siyaset'te, insan aklını tanımamızı sağlayan veya bize insan aklının gelişimi ve donanımını veren hemen her şey kavranır.

Bu yuzden, felsefe araştırmalarımızda başarı umabileceğimiz tek yol bugune kadar uyguladığımız ve artık bıkkınlık veren oyalanma yontemini terk etmek, yani bir şekilde sınırdaki bir kaleyi ya da koyu ele gecirmek yerine doğrudan başkente yurumek olacaktır. Bilimlerin merkezine, bir zamanlar hepsinden ustun olan insan doğasının ta kendisine yonelmek; orayı ele gecirince diğer her yer icin kolay zaferler bekleyebiliriz. Bu noktadan da fetihlerimizi insan hayatını daha yakından ilgilendiren diğer tum bilimlere yayabilir, sonra da sırf merak konusu olan bilimleri yavaş yavaş ve tam olarak keşfedebiliriz. Cevabı insan biliminin kapsamında olmayan hicbir onemli soru yoktur, ayrıca bu bilimi bilmeden kesin olarak cevaplayabileceğimiz bir soru da. Boylelikle, insan doğasının ilkelerini acıklar gorunurken, aslında bilimlerin -neredeyse tamamen yeni olan ve uzerinde guvenle yukselebilecekleri bu biricik temelde ortaya konmuş- tam bir dizgesini onermiş oluyoruz.

*

Ozun adı: A Treatise of Human Nature: Being an Attempt to Introduce The Experimental Method of Reasoning into Moral Subjects

[Uyarı Uyarısı: Kitabı okumaya başlamadan once ’nın başındaki yazarın Uyarı’sına bir goz atmayı lutfen ihmal etmeyin.]


Alıntıdır • PDF-cs • 4.82 MB

Gizli İçerik:

Gizli içeriği görmek için mesaj yazmalısınız.

*



(MEB, 1986)

(MEB, 1946)





Ayrıca: